Heimsmynd - 01.10.1992, Blaðsíða 41

það reyndist mér dýrkeypt en slíkt sér maður heldur ekki fyrr en
eftir á. Eg var vinnusjúklingur og áttaði mig ekki á því. Eitt ein-
kenni þess að vera vinnualki er að sækja í stöðuga spennu og sem
spennufíkill sótti ég í þennan hœttulega mann. Eg tók mér aldrei frí
því ég gat það ekki. Þar af leiðandi náði ég aldrei að slaka á. Eg
hafði stöðugar áhyggjur af gangi stöðvarinnar, fjármálahliðinni og
efnistökum í dagskránni. Ekkert smáatriði var mér óviðkomandi.
Auðvitað fór ég gersamlega fram úr sjálfri mér á þessu tímabili og
var undir lokin orðin veik þótt ég væri brosandi eins og ekkert væri
auðveldara í 19:19. Við Jón Óttar vorum þarna saman allan sólar-
hringinn en hann er líka spennufíkill. Þó að þetta hafi verið mikið
álag, ekki síst sambandið við hann, var þetta einnig stærsta ævin-
fyri lífs míns. Þeir Jón Óttar, Hans Kristján og Óli H. eru að
mörgu leyti stórkostlegir menn. Þeir gerðu sín mistök og guldu
líka fyrir þau en enginn þeirra sem nú er í forsvari fyrir stöðinni
hefði getað komið henni á laggirnar eins og þeir.“
Um það bil hálfu ári áður en eigendaskiptin urðu á Stöð 2 urðu
kaflaskipti í lífi Völu. „Eg var orðin mjög horuð, hafði enga matar-
lyst og átti bágt með svefn. Vinnan gekk fyrir öllu. Svo gerist það
þegar ég er í viðtali út í bæ að það steinlíður yfir mig. Þetta var ekk-
ert þyrnirósaryfirlið, ég skall kylliflöt í gólfið og var með galopin
augu í losti. Svo heppilega vildi til að þarna á staðnum var kona
sem áttaði sig á því hvað var að gerast og kunni til verka. Eg rank-
aði við mér þegar hún var að nudda í mig lífi og heyri þá að hún
segir við aðra viðstadda: Þessiþarfmí góða hvíld ogslökun.“
Vala tók sig taki. Þetta var í vorbyrjun 1989. Hún sá að við svo
búið mátti ekki standa. „Eg fór á Reykhóla í hvíld og það var fyrsta
skrefið. En þegar maður er svona langt leiddur í stressi eins og ég
var tekur það langan tíma að ná sér. Eg fór til Ingólfs Sveinssonar
læknis upphaflega og hann sýndi mér svart á hvítu öll streituein-
kennin sem ég þjáðist af. Eitt þessara einkenna var að ég gat ekki
lengur einbeitt mér. Síðan benti hann mér á úrræði og eitt þeirra
var að sjálfsögðu að draga úr vinnu. Annað var auðvitað að losa
mig út úr sambandinu við Jón Óttar. Ég var svo vanmáttug á því
sviði því sambandið við hann var svo sterkt en ég lít samt ekki á
mig sem fórnarlamb." Hún hlær hvellt. „Það sem birtist í fjölmiðl-
um á þessum tíma var bara brot af því sem gerðist á bak við tjöld-
in. Þegar ég lít til baka er þetta eins og sápuópera. Einhvern tíma á
ég eftir að skrifa kvikmyndahandrit í þessum dúr.“
Þó að hún hafi verið óvægin við sjálfa sig er hún þannig skapi
farin að upplagi að hún gat alltaf hlegið. „Ég reyndi að vera jákvæð,
hláturmild og opin. Jafnvel þegar mér líður illa er stutt í hláturinn.
Ég er svo mikil Pollýanna í mér. Á tímabili eftir að ég hætti á Stöð
2 var ég að hugsa um að snúa mér alfarið að arkitektúr en það gef-
ur mér svo mikið að geta miðlað einhverju jákvæðu og góðu til
fólks að ég get ekki slitið mig frá fjölmiðlun. Drifkrafturinn í lífi
mínu er að láta gott af mér leiða og það skiptir mig miklu máli að
það sem ég geri skilji eitthvað eftir. Það er svo þungt hljóðið í fólki
núna. Menn eru bæði áhyggjufullir og neikvæðir en samt höfum
við það svo gott.
Auðvitað nyti ég þess betur að sitja hér,“ segir hún og horfir í
kringum sig í Perlunni, „ef að við hugsuðum betur um gamla fólk-
ið og litlu börnin ættu öruggara athvarf, dagvistun væri ekki
vandamál og ekki væri búið að skerða tækifæri ungs fólks til náms.
Það eru rangar ákvarðanir stjórnvalda í tengslum við forgangsverk-
efni sem fara í taugarnar á mér. En þegar ég horfi á fréttir í sjón-
varpinu frá stríðshrjáðri Júgóslavíu og eymdinni í Sómalíu finn ég
hvað við höfum það ótrúlega gott. Og hvaða máli skiptir það þó að
það séu minni peningar í umferð. Sjálf hef ég gert það upp við mig
að ég vil frekar hafa minni auraráð og líða vel heldur en að vera að
drepast úr áhyggjum vegna fjárfestinga í steinsteypu eða annarra
útgjalda. Þetta er það gildismat sem ég bý að frá æsku. Við erum
sex systkinin, foreldrar mínir voru kennarar og þau brýndu fyrir
okkur þetta gildismat sem byggði á andlegum verðmætum en ekki
veraldlegum." Faðir hennar, Matthías Haraldsson, lést fyrir tveim-
ur árum. „Það var mér mikið áfall þegar hann dó og ég sakna hans
daglega. Ég finn sterkt fyrir því veganesti sem hann gaf mér og þarf
ekki annað en að sjá fyrir mér djúpu broshrukkurnar sem hann
hafði í kringum augun en þær hef ég erft frá honum.“ Móðir henn-
ar er Elín Ólafsdóttir fulltrúi Kvennalistans í borgarstjórn. „Hún
var náttúrulega þessi fullkomna kvenhetja, sex barna móðir, í fullu
starfi sem kennari og að auki í kjarabaráttu. Svo var hún alltaf að
sauma á okkur. Ég dáist að móður minni. Hún hefur barist af hug-
sjón fyrir rétti hinna vanmáttugu í þjóðfélaginu og hefur verið mér
góð fyrirmynd."
Vala sem elsta barn átti einnig sinn þátt í heimilishaldi og um-
sjá yngri systkina sinna enda samband þeirra sterkt í dag. „Ég á svo
ótrúlega gott að eiga samheldna fjölskyldu. Dóttir mín, Tinna, og
fósturdóttir mín Sólveig, dóttir Jóns Óttars, eru mín stærsta gleði í
lífinu. Nú ætla ég að eyða meiri tíma með ástvinum mínum. I því
er hin raunverulega hamingja fólgin.“ Nú býr hún ásamt Tinnu,
sextán ára dóttur sinni, á Hagamelnum. Hún ætlar sér að byrja al-
„ ... ég skall kylliflöt í
gólfið og var með galopin
augu í losti. Ég rankaði við
mér þegar hún var að
nudda í mig lífi.u
veg upp á nýtt. „Mér líður vel að vera komin í hóp venjulegra borg-
ara í stað þess að vera í sviðsljósinu á hverju kvöldi. Að vísu á hún
eftir að birtast á skjánum fljótlega í Litrófi, lista- og menningar-
þætti Ríkissjónvarpsins. Hún mun stjórna þeim þætti á móti Arth-
úri Björgvini Bollasyni. Hún bendir á það hlæjandi að þó að þau
Arthúr séu andstæður sé það líkt með þeim að bæði séu umdeild.
„Það er mjög sterkt í mínu fari að bjóða smáborgaralegum viðhorf-
um byrginn. Það gerði ég til dæmis þegar ég var í viðtali á sínum
tíma og var í netsokkabuxum á myndum. Nokkrum árum seinna
kom varla út eintak af Vanity Fair&n þess að Barbra Streisand, Liza
Minelli eða Madonna væru í samskonar múnderingu og þótti eng-
um athugavert. Hér á Islandi tökum við sjálf okkur allt of hátíð-
lega. En af því að ég gerðist sek um það að tjá tilfinningar mínar í
tímaritsviðtali fékk Árni Bergmann móðursýkiskast á gamla Þjóð-
viljanum og úthúðaði blaðaefni af þessu tagi. Er nokkur hissa á að
blaðið hans Árna sé hætt að koma út? En þjóðfélagið er enn það lít-
ið að manni eru settar skorður. Lengi vel var það tabú að ræða til-
finningar og þegar ég var yngri þjáði það mig hve allir voru lokað-
ir. Eitt af því sem hreif mig við Jón Óttar á sínum tíma var sú stað-
reynd að hann gaf skít í það sem öðrum (framhald á bls. 94)
HEIMS
41
MYND