Heimsmynd - 01.10.1992, Blaðsíða 61

Hann gerði tilraun til að
myrða hana, reyndi að
kyrkja hana og barði
þangað til andlitið var eins
og blóði vættur svampur.
„Þetta var tilraun til man-
ndráps. Ef ég hefði ekki
verið konan hans, heldur
konan úr næstu íbúð þá
hefði verið tekið allt
öðruvísi á málunum.“
„Maðurinn minn
fyrrverandi grét oft undan
föður sínum, en það
stöðvaði hann ekki í að
beita sína eigin fjölskyldu
sama harðræði.“ Hvers
vegna horfa fjölskylda,
vinir og vandamenn upp á
fórnarlömbin hverfa aftur
til baka inn í vígi ofbeldis-
mannsins? „Við tók hrika-
leg tilfinningaflækja. Þetta
var maðurinn minn. Hvað
hafði gerst? Hvað var að
honum? Var þetta kannski
mér að kenna?“
Ikvennaathvarfið leita ekki aðeins
eiginkonur, heldur einnig mæður sem
hafa verið barðar af sonum sínum og
unglingsstúlkur sem kærastarnir hafa mis-
þyrmt hrottalega. Hún er hávaxin og glæsi-
leg, virðist ákveðin og horfir beint í augu þess
sem hún talar við. Maðurinn sem hún var gift
í fimmtán ár misþyrmdi henni. Hann gerði
tilraun til að myrða hana, reyndi að kyrkja
hana og barði hana þangað til andlitið var
eins og blóði vættur svampur. Þegar ná-
grannarnir komu að henni frammi á gangi
sást ekki í andlit hennar fyrir blóði og allar
tennur voru lausar. Þegar hún hafði verið
flutt á Borgarspítalann kom í ljós að
höfuðkúpan hafði brákast. Foreldrar hennar
grétu þegar þeir sáu dóttur sína og þriggja
barna móður eftir þessa hrottafengnu
meðferð tengdasonarins en ekkert gerðist.
Hann sat grátandi í eldhúsinu þegar
lögreglan kom á staðinn, íbúðin blóði drifin,
rétt eins og dýri hefði verið slátrað. Hún og
börnin dvöldu næstu mánuði erlendis,
meðan mestu ummerkin í andliti hennar
voru að hverfa en mörg ár á eftir varð hún að
sofa með spangir til að reyna að rétta kjálka-
beinin. Þegar haustaði að og börnin þurftu að
fara aftur í skólann fluttu þau heim, heim til
mannsins sem hafði reynt að myrða hana.
Þegar þetta gerðist höfðu þau verið gift í sjö
ár. Það liðu enn átta ár þangað til hún loks
megnaði að brjótast undan kúgun og
harðræði eiginmannsins. Hvers vegna er
tilraun til morðs ekki kærð af yfirvöld-
um þegar eiginkona á í hlut? Hvers
vegna horfa fjölskylda, vinir og van-
damenn upp á fórnarlambið hver-
fa aftur til baka inn í vígi ofbeld-
ismannsins, heimilið, þar sem
hann fremur ódæðisverk sín í
skjóli einkalífsins? Karlmenn
beita konur og börn ofbeldi,
kynferðislegu, líkamlegu og
andlegu. Um þetta ofbeldi
karlmanna er jafnan fjallað
af sérfræðingum í mörgum
aðgreindm málaflokkum
eins og sifjaspellum, nauðg-
unum og heimilisofbeldi.
Rithöfundurinn Marilyn
French bendir hins vegar á í
bók sinni „The War Against
Women“ að væri fjallað um alla
þessa málaflokka undir sama
hatti, það er sem ofbeldi karl-
manna gegn konum, yrði umfang
þessara glæpa og alvara augljósari.
En hvers vegna finna karlmenn
þannig til gagnvart konum að þeir
misnota þær og beita þær of-
beldi? Líkamlegir yfirburðir
karlmanna eru óumdeilanlegir en
það er ekki fyrst og fremst af þeirri ástæðu
sem karlmenn misnota og kúga konur, held-
ur er meginástæðan sú að þeir viðurkenna
þær ekki sem jafningja. Dæmi þessa má sjá í
samskiptum á vinnustöðum þar sem algengt
er að karlmenn sýni starfsfélögum sínum af
kvenkyni kynferðislega áreitni og tali niður
til þeirra. Þetta er einmitt leið margra karl-
manna til að upphefja sjálfa sig og undir-
strika jafnframt þann mun sem í huga þeirra
er milli karla og kvenna. Allt frá barnæsku
venjast karlmenn því að sjá konur í þjónustu-
hlutverkum. Þegar litið er til menningar-
sögunnar er stutt síðan konur fengu borgara-
leg réttindi líkt og atkvæðisrétt, jafnrétti til
náms, rétt til að eiga og ráðstafa eignum og til
að stunda þá vinnu sem hugur þeirra stóð til.
Þegar formæður okkar giftust eiginmönnum
sínum hétu þær þeim hlýðni og trúnaði til
dauðadags. Hlutverk eiginkonu var að þjóna
manni sínum til borðs og sængur, í augum
þeirra sjálfra og annarra var konan fyrst og
fremst til þjónustu og umönnunar á heimil-
inu. Þrátt fyrir breyttar aðstæður og fullt jafn-
rétti að lögum virðast konur enn þann dag í
dag ganga sjálfviljugar inn í hlutverk for-
mæðra sinna. Þegar karl og kona ganga í
hjónaband eða hefja sambúð, þarf sjaldnast
að hafa mörg orð um verkaskiptingu á heim-
ilinu. Konan tekur með glöðu geði að sér flest
það smálega sem fellur til daglega á heimil-
inu, hann