Ársrit um starfsendurhæfingu - 2011, Blaðsíða 9

9www.virk.is
STARFSENDURHÆFINGARSJÓÐUR
vegna þess. Í flestum tilfellum er einnig
fyrirséð að fjarvistir geta orðið langar
vegna heilsubrests og afleiðinga hans.
Eins og áður hefur komið fram eru lang-
flestir þeirra einstaklinga sem fara á
örorkulífeyri við lok þjónustu hjá VIRK
alvarlega veikir við komu til ráðgjafa og
stór hópur þeirra sér ekki fram á að eiga
afturkvæmt á vinnumarkað, en fær ýmsa
aðstoð við að fóta sig í kerfinu.
Gæði þjónustunnar
Þjónusta ráðgjafa VIRK er dreifð um
allt land og veitt í samstarfi við marga
ólíka aðila. Vinnuferlum, verkfærum,
fræðslu og reglum um skráningu og
skráningarkerfi er þó stýrt af VIRK
og hafa sérfræðingar VIRK reglulegt
eftirlit með störfum ráðgjafa og annarra
sérfræðinga sem starfa fyrir VIRK um allt
land. Eftirlitið felst í reglulegum fundum,
yfirferð mála, samþykktum á kaupum á
úrræðum, yfirferð vinnuferla, úrvinnslu
tölfræði og mati á árangri.
Árangursmælikvarðar eru í þróun hjá
VIRK og smám saman er verið að virkja
fleiri og fleiri þætti sem nýtast til að
fylgjast með og mæla og meta árangur
þjónustunnar. Framfærsla einstaklinga
er skráð bæði við upphaf og lok þjónustu
og tilteknir mælikvarðar á lífsgæði og
starfsgetu eru einnig skráðir við upphaf
og lok. Í byrjun árs 2011 var farið af
stað með þjónustukönnun sem öllum
einstaklingum sem ljúka þjónustu hjá
VIRK er boðið að svara. Tilgangur með
henni er að fylgjast með hvernig fólk
upplifir þjónustu á vegum VIRK svo að
hægt sé að grípa inn í strax ef eitthvað
má betur fara. Þessi þjónustukönnun
er yfirleitt lögð fyrir á netinu og tryggt er
að ekki sé hægt að rekja svörin til þeirra
sem svara henni. Fyrstu svör úr þessari
könnun eru farin að berast og er ljóst
að mikil ánægja er með þjónustuna hjá
þátttakendum. Þeir telja ennfremur að
þjónusta VIRK aðstoði þá sérstaklega í
að auka vinnugetu sína og styrkja áætlun
þeirra um að komast aftur í vinnu. Nánari
grein verður gerð fyrir niðurstöðum
þjónustukönnunar í næsta tímariti
VIRK þegar stærri hópur hefur svarað
könnuninni.
Þróun á starfshæfnismati
Mikið var unnið í ýmsum þróunar-
verkefnum á vegum VIRK á síðasta ári.
Stærsta verkefnið er þróun og uppbygging
á starfshæfnismati en sérfræðingar
og ráðgjafar VIRK hafa í samvinnu
við utanaðkomandi sérfræðinga bæði
hérlendis og erlendis haldið áfram að
þróa matið og aðlaga það í ljósi aukinnar
þekkingar og reynslu. Starfshæfnismatið
er notað hjá VIRK til að meta
starfshæfni og möguleika einstaklings til
starfsendurhæfingar. Starfshæfnismatið
er ferli sem er skipt upp í grunnmat
annars vegar, sem fer fram í samvinnu
ráðgjafa og einstaklinga og sérhæft mat
hins vegar, en þá eru kallaðir til fleiri
sérfræðingar.
Rýnihópar ráðgjafa, sérfræðinga VIRK
og utanaðkomandi sérfræðinga hafa
endurskoðað aðferðafræðina í grunnmati
og búið er að skilgreina betur verkferla og
verkfæri í sérhæfðu mati. Sérfræðingum
í sérhæfðu matsteymi hefur fjölgað
og nú eru starfandi slík teymi á
höfuðborgarsvæðinu og á Akureyri
og stefnt er að því að byggja upp slík
teymi á fleiri stöðum s.s. á Austurlandi.
Sérfræðingar í sérhæfðum matsteymum
hafa komið að þróun matsins á
sérstökum fræðslu og þróunarfundum.
Ýmsar rannsóknir og prófanir hafa nú
þegar verið gerðar á matinu og stefnt er
að því að halda þeim áfram í samstarfi
við innlenda og erlenda sérfræðinga.
Sérfræðingar og ráðgjafar VIRK hafa
átt mjög gott samstarf við fjölbreyttan
og færan hóp sérfræðinga í þessari
þróunarvinnu og það er ljóst að þessi
hópur er mikilvægur fyrir þróunarstarf
næstu ára.
Aukið samstarf við atvinnulíf
Það er mjög mikilvægt að auka samstarf
við atvinnulífið um starfsendurhæfingu.
Hér á landi hafa um árabil verið í boði
mörg starfsendurhæfingarúrræði sem
byggja fyrst og fremst á aukinni menntun
og sérstökum menntunarúrræðum.
Þessi úrræði geta verið mjög góður
kostur fyrir ákveðna hópa en þau
duga ekki til ef ætlunin er að ná betri
árangri til framtíðar fyrir alla þá sem
þurfa á starfsendurhæfingu að halda.
Mun færri starfsendurhæfingarúrræði
hér á landi eru í nánum tengslum við
atvinnulífið. Rannsóknir og reynsla
erlendis sýna það hins vegar að úrræði
sem hafa beina tengingu við atvinnu
á vinnumarkaði eru þau úrræði sem
skila bestum árangri til framtíðar og því
fyrr sem einstaklingur er í sambandi og
samskiptum við vinnumarkaðinn því
meiri árangur næst. Rannsóknir hafa
einnig sýnt fram á mikilvægi þess að
á vinnustöðum sé til staðar skilgreind
stefna um fjarvistastjórnun og ferli um
endurkomu til vinnu sem stjórnendur
taka þátt í. Það er því mikil þörf fyrir
fjölgun á vinnutengdum úrræðum
hér á landi og aukinni samvinnu við
atvinnurekendur til að efla forvarnir og
auka möguleika á starfsendurhæfingu í
atvinnulífinu. Þessi mál voru m.a. rædd
á 50 manna vinnufundi á vegum VIRK
og aðila vinnumarkaðarins í febrúar
2011 og nú er unnið að skipulagningu
þróunarverkefna með fyrirtækjum og
stofnunum í atvinnulífinu á þessu sviði
(nánari umfjöllun um starfsendurhæfingu
í atvinnulífinu og vinnustofuna má finna
aftar í þessu riti).
Hjá VIRK hafa einnig verið skoðaðir ýmsir
kostir vegna aukinnar atvinnutengingar
Laun á vinnumarkaði 90%
Sjúkrasjóður stéttarfélags 71%
Endurhæfingarlífeyrir 50%
Örorkulífeyrir 17%
Staða við komu til ráðgjafa
Stöðugildi með vinnugetu
við lok ráðgjafar
Tafla 2