Ársrit um starfsendurhæfingu - 2011, Qupperneq 64

64 www.virk.is
ATVINNULÍF
A
TV
IN
N
U
LÍ
F
Inngangur
Geðheilsa og vellíðan starfsfólks er mikilvæg í öllum
fyrirtækjum. Hvernig ætlar þú sem atvinnurekandi
að takast á við streitu meðal starfsmanna og bæta
líðan á þínum vinnustað? Hvaða starfsemi og stefnu
þarf að viðhafa? Getur þú stuðlað að geðrækt á
þínum vinnustað?
Vinnan í dag krefst sífellt meiri þekkingar
og hæfni varðandi nýsköpun, samskipti og
samfélagsþekkingu. Þessar öru breytingar á eðli
vinnunnar geta verið starfsmönnum til góðs en þær
geta líka valdið því að starfsmenn finni fyrir meiri
þrýstingi og kröfum um rökhugsun, félagsfærni og
innsæi. Góð geðheilsa er grundvallaratriði, bæði til
að temja sér ofangreinda hæfileika og beita þeim
af skynsemi í vinnu (Knifton, Watson, Besten,
Grundemann og Dijkman, 2009).
Alþjóðaheilbrigðisstofnunin (WHO) leggur áherslu
á mikilvægi geðheilsu og velferðar og á forvarnir
geðsjúkdóma á vinnustað. Auðvelt er að útskýra
ástæðurnar. Á heimsvísu eru geðraskanir leiðandi
ástæða örorku. Í sumum hátekjulöndum má
rekja allt að 40% örorku til geðraskana. Í Evrópu,
er þunglyndi aðalorsök örorku í 13.7% tilfella en
áfengi og aukaverkanir þess eru í öðru sæti með
6,2%. Því er ekki að undra að stefnumótandi aðilar
hafi áhyggjur af áhrifum geðraskana á þjóðfélög
og efnahagslíf (Baumann, Muijen og Gaebel,
2010). Heildaralgengi geðraskana á Íslandi er
talið vera 22%. Samkvæmt því má gera ráð fyrir
að um 50 þúsund Íslendingar, fimm ára og eldri,
þjáist af einhvers konar geðröskun á hverjum tíma
(Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið, 2000).
Atvinna, atvinnuleysi og sérstakar aðstæður á
vinnustað hafa mikil áhrif á geðheilsu og notkun
geðheilbrigðisþjónustu. Vinnustaðir eru í lykilað-
stöðu fyrir geðrækt og heilsueflingu. Geðrækt á
vinnustað snýst meðal annars um heilsusamlegt
og hvetjandi starfsumhverfi, gott skipulag,
jákvæðni og virðingu og hún er til þess fallin að efla
samhug. Geðrækt felur einnig í sér að vel sé hugað
að þeim sem finna fyrir einkennum þunglyndis
eða annarri andlegri vanlíðan. Það ætti því að
hvetja atvinnurekendur til að innleiða geðrækt í
stefnu sinni um heilbrigði og öryggi á vinnustað
(Lavikainen, Lahtinen og Lehtinen, 2001).
Geðraskanir geta hitt sérhvern mann fyrir, hvenær
sem er ævinnar, en með stuðningi ná flestir bata.
Vinnan
í takt við lífið
Alda Ásgeirsdóttir ráðgjafi hjá VIRK
Evrópska samstarfsnetið um heilsueflingu
á vinnustöðum stóð að verkefni sem kallast
Vinna í takt við lífið eða „Work in tune with
life“. Þessi grein er byggð að hluta til á þessu
verkefni og þeim gögnum sem voru unnin í
tengslum við það.