Ársrit um starfsendurhæfingu - 2011, Side 73

73www.virk.is
ATVINNULÍF
vinnuumhverfi, stuðningur stjórnenda
og skýrir verkferlar varðandi tilkynningar
og endurkomu til vinnu eftir veikindi eða
slys, geta haft afgerandi áhrif á hversu
auðvelt er að fara aftur í vinnu þrátt fyrir
minniháttar heilsufarsleg óþægindi eða
einkenni.
Stjórnendur gegna lykilhlutverki við
stjórnun og meðferð fjarvista en mikil-
vægt er að allir starfsmenn þekki til
stefnu vinnustaðarins og þeirra viðmiða
sem unnið er eftir. Til að ná sem bestum
árangri í fjarvistastjórnun er mikilvægt
að samtarf sé gott og að gagnkvæmur
skilningur sé milli stjórnenda og starfs-
manna á vinnustaðnum.
Starfsfólki er mikilvægt að sjá að
fjarvistastefnan sé lifandi og að
stjórnendur jafnt sem starfsmenn taki
hana alvarlega. Það ætti að vera hluti
nýliðafræðslu að upplýsa starfsmenn
um fjarvistastefnu fyrirtækis og þær leiðir
sem farnar eru til að fylgja henni eftir.
Árangursrík fjarvistastefna þarf að
taka tilliti til fjölbreyttra ástæðna fyrir
fjarvistum og þróa viðeigandi eftirfylgni og
sveigjanleika. Einnig er mikilvægt að taka
tillit til þess og viðurkenna að starfsmenn
þurfa stundum að taka sér frí frá vinnu og
hafa til þess réttmætar ástæður. Ákveðið
hlutfall veikindafjarvista er óumflýjanlegt
og sérhver fjarvistastefna verður að búa
yfir nauðsynlegum stuðningi við veika
starfsmenn.
Grundvallarmarkmiðið er að auðvelda
fólki skjóta og örugga endurkomu til
vinnu, enda er vinnan mikilvægur þáttur
í því að ná aftur starfsþreki eftir veikindi.
Á heimasíðu VIRK er að finna ýmsar
upplýsingar og leiðbeiningar um fjar-
vistastjórnun og þar á meðal Tíu ráð til
að draga úr fjarvistum vegna veikinda.
Hér má sjá dæmi um fjarvistastefnu og
endurkomu til vinnu skref fyrir skref.

Skref fyrir skref
Stefna fyrirtækisins í •
fjarvistastjórnun er til þess að
standa vörð um velferð starfsmanna
og aðstoða starfsmenn aftur til
starfa sem fyrst eftir veikindi og
slys. Það er mikilvægt að upplýsa
starfsmenn um þetta.
Stjórnendur fyrirtækja móta •
fjarvistastefnu í samráði við fulltrúa
starfsmanna og í samræmi við
ákvæði kjarasamninga og laga eftir
því sem við á.
Stefnan þarf að innihalda einfaldar •
leiðbeiningar og skýrt ferli um
tilkynningu veikinda og samskipti
milli stjórnenda og starfsmanna
varðandi fjarveru vegna veikinda
og endurkomu til vinnu. Hún
getur einnig innihaldið dæmi um
hvernig fyrirtækið getur tekið tillit
til sérstakra aðstæðna, t.d með því
að bjóða upp á styttri vinnuviku,
að bjóða stafsmanni léttara starf
tímabundið eða veita viðkomandi
leyfi frá vinnu til að fara til læknis
eða í endurhæfingu.
Upplýsa þarf starfsmenn um stefnu •
fyrirtækisins varðandi stjórnun
veikindafjarvista og hvaða ferli
og ráðstafana verði gripið til á
mismunandi tímum fjarveru.
Allir starfsmenn þurfa að fylgja •
reglum og leiðbeiningum
vinnustaðarins varðandi tilkynningar
um fjarveru frá vinnu. Það er
mikilvægt að sama stefna og
sömu vinnuferlar eigi við um alla
starfsmenn vinnustaðarins.
Starfsmenn skulu alltaf gera •
grein fyrir veikindafjarveru sinni
til næsta yfirmanns og /eða til
annarra skilgreindra aðila innan
vinnustaðarins.
Yfirmaður heldur utan um •
skráningu fjarvista á kerfisbundinn
hátt og tekur út yfirlit og
greinir fjarvistir reglulega, t.d.
ársfjórðungslega.
Yfirmaður eða fulltrúi hans •
(starfsmannastjóri eða góður
samstarfsfélagi) hefur reglulega
samband við veikan starfsmann, og
sýnir eðlilega umhyggju. Aðstæður
eru mismunandi hverju sinni og því
er ekki auðvelt að setja fram algildar
vinnureglur, en mikilvægt er að hafa
samband á fyrstu vikum veikinda
og reglulega eftir það.
Hvetja skal starfsmann til að vera í •
sambandi við vinnufélaga sína og
koma í heimsókn t.d. á matar- og
kaffitímum.
Mikilvægt er að stjórnandi fari yfir •
fjarvistaskráningu reglulega og sé
meðvitaður um tíðni og ástæður
fjarveru starfsmanna sinna. Ef
ákveðið mynstur er hjá starfsmanni,
t.d. tíðar skammtímafjarvistir eða
langtímafjarvistir, er mikilvægt að
ræða það við starfsmanninn með
það í huga að kanna hvort unnt sé
að finna viðunandi lausnir.
Starfsmanni ber ekki skylda til að •
gefa upplýsingar um persónuleg
eða heilsutengd mál. Sjúkdómar
eru einkamál en veikindafjarvera
hefur áhrif á vinnustaðinn og hana
þarf að ræða. Hægt er að kanna
hvort vinnustaðurinn geti komið
eitthvað til móts við starfsmanninn
og hvernig hann vill að sambandi
verði háttað á meðan hann er í
veikindafjarvist.
Þegar starfsmaður kemur aftur •
til vinnu eftir veikindi og slys skal
yfirmaður bjóða hann velkominn
til starfa og láta vita að hann skipti
máli í gangverki starfseminnar.
Ef sýnt er að veikindafjarvist •
standi lengur en fjórar vikur er
mælt með því að stjórnandi og
starfsmaður vinni saman að því að
svokallað Fjarvistasamtal fari fram.
Fjarvistasamtal er formlegt samtal
á milli starfsmanns og stjórnanda
til að meta möguleika hans og þörf
fyrir aðlögun á vinnustað. Sjá nánar
á heimasíðu VIRK, www.virk.is.
Starfsmaður og stjórnandi geta •
ráðfært sig við sérfræðing hjá VIRK
eða ráðgjafa í starfsendurhæfingu
hjá viðkomandi stéttarfélagi, um
fjarvistastjórnun og endurkomu til
vinnu eftir veikindi og slys.
Skammtímafjarvistir miðast við fjarvistir
sem eru fjórar vikur eða skemmri, en
langtímafjarvistir miðast við fjarvistir sem
vara lengur en fjórar vikur samfleytt.