Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.06.1998, Blaðsíða 32

Eini hjólastóllinn á Norðurlandi árið 1956 var eins og maður sér í
gömlum breskum kvikmyndum.
Fornmaðurinn og
Sjálfsbjargarhugsjónin
Þarna stóð ég uppi á tréfótum með
konu og barn. Aður hafði ég verið
frekar óráðinn, hvort ég ætti að verða
bóndi, smiður eða sjómaður. Trúlega
væri ég sjómaður, ef höggið hefði ekki
komið, sjóinn hef ég alltaf elskað.
Eg var aðeins búinn að vera nokkra
daga heima, þegar ég rek augun í
eftirfarandi auglýsingu í Morgun-
blaðinu: “Nemandi óskast í gull-
smíði”, og hringi strax. Þetta var Hall-
dór á Skólavörðustígnum, hestamaður
og Skagfirðingur. “Dóri gull” eins og
vinir hans kalla hann, var fljótur að
taka ákvarðanir, en ekki fljótfær.
Hann kemur og sækir mig. Verkstæð-
ið var á annarri hæð, 20 tröppur og
ekkert handrið, en upp komst ég.
Halldór setur mig í stól við borð,
og ég var byrjaður. Allt þetta gerist á
minna en klukkutíma, frá því ég hringdi
og þar til ég hóf nám í gull-smíði.
Hjá Halldóri var ég í sex ár. Þá
byrjaði ég með eigin vinnustofu og
verslun í gömlu húsi að Hverfisgötu
16a, og var þar í 33 ár”.
Sigmar er ekki fyrir að barma sér,
- en var aldrei uppgjöf í honum?
“Eigi skal haltur ganga á meðan
báðir fætur eru jafnlangir. Það vill svo
til með mig, að báðir þessir stúfar
mínir eru jafnlangir. Það bjargar
dálitlu að vera fornmaður í sér”.
Segðu okkur aðeins, hvernig það
er að vera fornmaður í sér?
“Að vera fornmaður í sér er t.d. að
láta ekki deyfa sig hjá tannlækni, en
halda fast í stólbríkur og hugsa um
fornhetjuna Egil Skallagrímsson”.
Sigmar sýnist niðursokkinn í að
teikna hjólastólinn, - hendurnar starfa
sjálfstætt á meðan hugsunin er á flugi.
“Alltaf verið að minna mann á
Egilsölið. Aldrei friður til að gleyma
þeim manni sem sigldi 2-3 sinnum á
árabáti til Miðjarðarhafsins. Ein-
hverjum Majorka-faranum hefði þótt
það gott!
Eg hef líka heyrt sögur af sveita-
köllum sem reru til fiskjar eins og
ekkert væri, þótt þeir hefðu orðið fyrir
líkamlegum áföllum. Alltaf til svo-
leiðis karlar. í Fóstbræðrasögu hékk
Þorgeir á hvönn í berginu og kallaði
ekki á hjálp, enginn mátti vita að hann
væri í nauðum staddur.
Svona sögur auka mér ásmegin!
Sjálfsbjörg hjálpaði mér líka mikið.
Um sama leyti og ég er að stíga
fyrstu skrefin á tréfótum, verða elstu
félögin til og eru fertug á þessu ári.
Eg kynntist Sjálfsbjargarfélaginu
fyrst í gömlum herbragga - og fór á
kaf í félagsstarfið, var lengi gjaldkeri
og formaður skemmtinefndar. Þá var
kraftur í starfinu, eldhugur og fjör. Nú
er búið að leysa verkefnin, félagið
komið á fastan grundvöll, sjónvarpið
farið að skemmta fólkinu, og ég orð-
inn saddur af fundasetum. Líka kom-
ið svo mikið af nýju fólki. Heimurinn
erfullur affólki”.
Gullsmíðafélagið á mikið í Sig-
mari, en þar var hann formaður og
gegndi fleiri trúnaðarstörfum. “Það er
gott félag með 80-90 manns, helmingi
færri en í prestafélaginu”.
Sigmar fékk Fálkaorðuna í fyrra
fyrir félagsstörf, en ekki síður fyrir
hvernig hann yfirvann fötlun sína og
tókst á við lífið eins og ófatlaður
maður.
- Jók orðuveitingin þér ásmegin?
“Allt sem er jákvætt gefur manni
kraft. Hún kom mikið á óvart, fannst
ég alls ekki eiga hana skilið. Fóstra
mín var að deyja á Þórshöfn um sama
leyti. Bréfið frá forsetaritara beið mín
í forstofunni, þegar við komum heim
úr jarðarförinni”.
Heimspekipælingar og safnhlutir
Oft verða stærstu áföllin til að leiða
fram hið besta í mönnunum. Skyldi
Sigmar Maríusson hafa skapað þetta
sérstæða andrúm í kringum sig, ef
forlögin hefðu ekki gripið í taumana,
heft hann til gangs, og veitt honum
jafnvel þyngri högg?
Friður er yfir gömlu alþýðuverk-
færunum, hendurnar horfnar sem
handléku þau. Helgiblær yfir listmun-
unum sem vekja upp eilífa leit manns-
ins. Sigmarsafnaðifleiru. Ámiðbæj-
arárunum laðaði hann til sín sérstæða
persónuleika í heimspekipælingum.
“Menntasetrið á Hverfisgötunni” var
vinnustofan kölluð. Svo vinsælt var
kaffið hjá Sigmari, að sagt er að dregið
hafi úr aðsókn nærliggjandi kaffihúsa.
“Stefán frá Möðrudal stóð upp úr
þeim öllum”, segir Sigmar, “hann
kom þrisvar á dag í þrjá áratugi, hvað
32