Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.06.2001, Blaðsíða 6

Arnþór Helgason, formaður Öryrkjabandalags íslands, á Austurvelli í
desember 1986. Hrafn Sæmundsson hélt á gjallarhorni sem notað var til
þess að bera þingheimi kröfur fatlaðra.
raungildi lífeyrisgreiðslna almanna-
trygginga hefur farið minnkandi.
I stuttri grein eins og þessu rit-
stjórarabbi verður að fara fljótt yfir
sögu. Öryrkjabandalagið hefur á
þeim fjórum áratugum sem liðnir eru
frá stofnun þess komið nærri fjöl-
mörgum þjóðþrifamálum. Má þar
nefna lög um endurhæfingu og stofn-
un Endurhæfingarráðs sem skiptu
sköpum um endurhæfingu fatlaðra
hér á landi, lög um málefni fatlaðra
og margvíslegt annað starf að lögum
sem snerta með einum eða öðrum
hætti þennan málaflokk. Öryrkja-
bandalagið hefur ávallt haft á að
skipa dugandi forystumönnum sem
hafa óhikað gengið fram fyrir skjöldu
í baráttunni fyrir bættum hag fatlaðra.
Samstarf við íjölmörg félög, stjórn-
málaflokka og stjórnmálamenn hefur
yfirleitt verið farsælt. Öryrkjabanda-
lagið er nú í hópi ijölmennustu sam-
taka þessa lands.
Undirritaður átti þess ekki kost að
taka þátt í baráttunni um 7 ára skeið.
En á síðasta ári, þegar eftir því var
leitað að ég tæki við framkvæmda-
stjórn Öryrkjabandalagsins og rit-
stjórn Fréttabréfsins var erfitt að
standast þetta tilboð og hafa því
afskiptin byrjað á ný.
Hver er staðan?
Síðastliðinn vetur var háð hörð
orrahríð til þess að hrinda árásum
stjórnvalda á kjör öryrkja. Stjórnvöld
sáu til þess að ekki var að sinni farið
að dómi Hæstaréttar en sóknin heldur
áfram og nú hefur enn verið höfðað
mál á hendur stjórnvöldum til þess að
fá ákvæðum laga um endurgreiðslur,
sem samþykkt voru á Alþingi 24.
janúar síðastliðinn hnekkt. Það er
bágt til þess að vita að Öryrkjabanda-
lagið skuli þurfa að fara dómstóla-
leiðina til þess að ná eyrum stjórn-
valda. Aður fyrr átti bandalagið gott
samstarf við forystumenn ríkisstjórn-
arinnar en undanfarinn áratug er eins
og skort hafi vilja af hálfu ráðamanna
til þess að ræða ágreiningsmál þeirra
og Öryrkjabandalagsins.
Islenskir alþingismenn hafa um
margt staðið sig vel við að hrinda í
framkvæmd ýmsum velferðarmálum
öryrkja og aldraðra. En brátt þurfa
þeir að þvo af sér þann smánarblett að
Islendingar verji lægra hlutfalli
þjóðarframleiðslunnar til þessa
málaflokks en þekkist á Norðurlönd-
um. Hugsunarháttur stjórnmála-
manna verður að breytast. Öryrkjar
taka ekki lengur við ölmusu úr hendi
stjórnvalda heldur krefjast þess að
þeim séu búin þau lífskjör að þeir geti
notið almennra gæða þjóðfélagsins.
Með því að halda hópi fólks í hel-
greipum fátæktar er honum refsað
vegna fotlunar sinnar og ijölskyldum
fatlaðra mismunað með ýmsum
hætti.
Væntanleg aðför stjórnvalda
I atganginum fyrir lok síðasta
haustþings unnu stjórnarliðar á
Alþingi það afrek að svipta
Framkvæmdasjóð fatlaðra lögbundn-
um tekjustofni sínum og er því
Framkvæmdasjóðurinn alfarið háður
vilja Alþingis. Því var haldið fram að
þessi tekjustofn skipti ekki lengur
máli þar sem hann hefði ævinlega
verið skertur og Alþingi stefndi að
því að afnema sérstaklega markaða
tekjustofna. Á sama tíma hafa tekjur
Framkvæmdasjóðs aldraðra verið
tryggðar og dettur fáum í hug að
andæfa því.
Alþingi veitti 235 millj. kr. til
Framkvæmdasjóðs fatlaðra sem er
innan við helmingur áætlaðra tekna
Erfðafjársjóðs. Haft er eftir formanni
sjóðsins að fjármagnsþörfin sé um
400 millj. kr. svo að hægt sé að
standa við lágmarks skuldbindingar.
Um þessar mundir berast þær frétt-
ir að svæðisskrifstofum málefna fatl-
aðra verði gert að spara 2% við næstu
ijárlagagerð. Allt er þetta gert til þess
að ríkissjóður skili sem mestum af-
gangi.
Á meðan uppsveifla efnahagslífs-
ins var sem mest í lok aldarinnar var
hert að öryrkjum. Nú þegar líkur
benda til að hægt hafi á hagvexti
verður enn látið sverfa til stáls gegn
öryrkjum. Því má vænta þess að
næsti vetur einkennist af harðri bar-
áttu lýrir rétti fatlaðra.
Barátta Öryrkjabandalagsins fyrir
bættum hag öryrkja heldur áfram.
Horfið hefur verið frá því að fara
bónarveg að stjórnvöldum enda hefur
hann litlu sem engu skilað á undan-
förnum árum. Horfið hefur verið frá
hræðslu smælingjans sem á sér ekki
viðreisnar von. í staðinn hefur komið
stefna bjartsýni og einurðar þess sem
veit að hann er gjaldgengur þegn í
íslensku samfélagi og getur og vill
skila þjóðarbúinu sínum skerfi um
leið og hann ætlast til þess að njóta til
jafns við aðra ávaxtanna af efna-
hagslegri hagsæld sem ríkir í landinu.
Arnþór Helgason.
6