Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.06.2001, Blaðsíða 45

NÝJUNGAR Á SVIÐIHJÁLPARTÆKJA
Forritið Struktur ómetanlegt
hjálpartæki handa fjölfötluðu fólki
Áke Eriksson, tölvukennari og Thomas Ragnarsson, sjónþjálfi sýna
áhugasömum Eistlendingum Struktur-búnaðinn.
Ljósmynd: Guðrún Hannesdóttir
Struktur er kennslu- og sam-
skiptaforrit sem er sérstaklega
ætlað fjölfötluðu fólki.
Kennslumiðstöðin Sprida og Eke-
skólinn í Örrebro í Svíþjóð hafa
þróað þetta forrit sem nýtist jafnt í
skólum sem heima við. Uppbygging
forritsins er einföld og möguleikarnir
margir.
Forritið er sérstaklega hannað fyrir
fartölvur með Soundblaster-samhæf-
anlegu hljóðkorti og notar talgervil
sem fylgir SAP14 samskiptastaðl-
inum. Hugbúnaðinum er stjórnað
með 5 rofum sem eru tengdir tölv-
unni með raðtengi.
Einfalt og áhrifaríkt
Kostir Struktur-hugbúnaðarins eru
m. a. þeir að hægt er að aðlaga hann
þörfum hvers og eins notanda á
áhrifaríkan og skemmtilegan hátt.
Hugbúnaðurinn er stilltur sérstaklega
með hliðsjón af vitsmunaþroska
hvers notanda. Flestir notendur geta
unnið sjálfstætt með forritinu.
Þessi hugbúnaður er nú notaður af
Qölmörgum einstaklingum í Dan-
mörku, Finnlandi, Noregi og Svíþjóð
- blindu fólki, börnum með Batten-
sjúkdóminn, sjónskertum o.s.frv.
Notar fólk ýmist stækkað letur, tal-
gervil eða blindraletursskjái og tal-
gervil til þess að nálgast það sem á
tölvuskjánum birtist. Struktur er því
hrein viðbót við forrit eins og
Zoomtext og Jaws.
Sérsniðnar tölvulausnir
Þegar ég var á flakki um veraldar-
vefinn og sat sem fastast við tölvuna
barst ég inn á heimasíðu Ekeskólans í
Örrebro og Sprida-stofnunarinnar.
Þar var þessi hugbúnaður kynntur
ásamt ýmsu öðru sem þessar stofn-
anir hafa á boðstólnum og ætlað er
blindu og fjölfötluðu fólki.
í apríl síðastliðnum sótti ég ráð-
stefnu um hindranalausa Evrópu sem
haldin var i Linköping í Svíþjóð. Þar
vakti athygli mína nafnið Thomas
Ragnarsson sem mér fannst ég hafa
séð áður. Hið sama varð upp á ten-
ingnum hjá honum; hann hafði orðið
var við ferðir mínar um heimasíðuna
hans og leiddum við því saman hesta
okkar.
Ég innti Thomas fyrst eftir því hvað
Ekeskolan væri.
„Ekeskólinn er ráðgjafarmiðstöð
fyrir blind börn og ungmenni með
aðrar fatlanir. Þar er m. a. sérstök
kennsludeild þar sem nemendur geta
dvalið um nokkurn tíma. Þar er metin
þörf þeirra fyrir hjálpartæki og þeim
kennt að nota þau. Einnig er for-
eldrum þeirra, kennurum og öðrum
sem starfa með þeim leiðbeint. Við
metum aðstæður hvers og eins. Þá er
börnum og ungu fólki gefinn kostur á
að reyna ýmiss konar búnað. Mark-
miðið er að hver og einn geti orðið
sem mest sjálfbjarga.” Thomas starfar
við Sprida-stofnunina sem er í nánum
tengslum við Eke-skólann. Sprida er
kennslumiðstöð þar sem þróaður er
samskiptabúnaður fyrir börn og full-
orðna með fleiri en eina fötlun.
Einkum er unnið með tölvustýrð
hjálpartæki.
“Hjá stofnuninni vinnur fólk sem
hefur menntun á sviði læknisfræði og
uppeldisfræði auk tæknimanna. Við
fáum til okkar fatlað fólk sem þarf
sérsniðnar lausnir til þess að lesa og
skrifa eða eiga samskipti við annað
fólk.”
Samstarf við Islendinga
Þegar setið er að spjalli við erlenda
tæknimenn og kennara leiðist talið
gjarnan að íslenskum aðstæðum og
þá einkum fámenninu sem gerir það
að verkum að einstaklingurinn vegur
þyngra í samfélaginu. Þess vegna fór
ekki hjá því að ég spyrði hvort hægt
væri að þýða hugbúnaðinn á ís-
lensku. Thomas taldi það mjög auð-
velt. Einungis þyrfti einhver íslend-
ingur að þýða þann texta sem birtist á
skjánum og síðan sæi tæknimaður
Sprida-stofnunarinnar um að aðlaga
búnaðinn. Haldin hafa verið nám-
skeið á öllum Norðurlöndum nema
íslandi í notkun þessa hugbúnaðar.
Taldi Thomas að auðvelt yrði að
komast að samkomulagi um sann-
gjarnt verð.
Fyrir þá sem vilja kynna sér
Struktur og annan búnað nánar skal
bent á þessar heimasíður:
www.eke.specialskolorna.se og
www.orebroll.se/sprida
Arnþór Helgason.
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS
45