Gerðir kirkjuþings - 2019, Blaðsíða 69

69
22. mál 2019
Flutt af Axel Árnasyni Njarðvík og Svönu Helen Björnsdóttur
Þingsályktun um úttekt á prestssetra- og kirkjujörðum
vegna endurheimtar votlendis og skógræktar
Kirkjuþing ályktar að þegar verði hafist handa við að gera úttekt á því hvaða jarðnæði
í eigu þjóðkirkjunnar geti hentað til skógræktar í stórum stíl sem og til endurheimtar
votlendis. Úttekt þeirri skal lokið fyrir kirkjuþing haustið 2020. Jafnframt verði í þeirri
úttekt hugað að umhverfisvænum virkjunarkostum, þar sem það á við.
Í framhaldinu (haust 2020) verði lögð fyrir kirkjuþing ályktun þar sem þjóðkirkjan
skuldbindur sig með verkefnaáætlun til 10 ára hvar skuli ráðast í skógrækt og/eða
endurheimt votlendis og skuli verkefninu vera lokið haustið 2030.
Sú tímasetning tekur mið af IPCC-skýrslu Sameinuðu þjóðanna frá því í október 2018
(sjá https://www.ipcc.ch/sr15/) þar sem fram kemur að jarðarbúar hafi tíu ár til viðsnúnings
í loftslagsmálum til að halda hlýnun andrúmsloftsins innan við 1,5 gráður.
Greinargerð.
Samkvæmt skýrslu milliþinganefndar Sameinuðu þjóðanna (IPCC 2018) hafa þjóðir
heimsins 10-12 ár til að snúa þróuninni við í loftslagsmálum. Að öðrum kosti er hætt við
að hitastig í andrúmsloft jarðar fari yfir ákveðinn þröskuld (1,5 gráðu hækkun hitastigs
miðaða við fyrir iðnbyltingu) þannig að erfitt geti reynst að snúa þróuninni við. Um þetta
eru nokkurn veginn allir vísindamenn sammála og byggja það mat á ótal rannsóknum á
lífríki og náttúru. Þess vegna þurfa allir jarðarbúar að taka til hendinni í loftslagsmálum.
Flestar kristnar kirkjur hafa brugðist við með að efla sitt umhverfisstarf og Frans páfi hefur
orðað þetta þannig að náttúran sé „sá náungi minn“ sem mest þarf á okkar stuðningi að
halda nú um stundir. Það er því siðferðileg ábyrgð þjóðkirkjunnar að bregðast við með
ákveðnum hætti þar sem verk eru látin tala en ekki orð.
Íslenska þjóðkirkjan á enn töluvert mikið land, þar af nokkrar stórar jarðir. Hér er
lagt til að það fari fram greining á þessu landi og jörðum í eigu kirkjunnar með það að
markmiði að skilgreina hvaða svæði mundi henta til skógræktar og/eða endurheimtar
votlendis. Þegar slíkt greining liggur fyrir verði gerð 10 ára áætlun (í samræmi við IPCC-
skýrslu Sameinuðu þjóðanna) um að hrinda í framkvæmd þeirri skógrækt og endurheimt
sem niðurstaða greiningarinnar leiðir í ljós.
Kostnaður við fyrsta stig þessarar aðgerðar, þ.e. sjálfa landgreininguna, er ekki
mikill enda nú þegar til upplýsingar og gagnagrunnar í vörslu Landgræðslu ríkisins og
Skógræktar ríkisins. Á grunni þeirra upplýsinga má gera grófa greiningu á verkefninu.
Landgræðslustjóri hefur þegar lýst sig viljugan að leggja til starfskraft til þessa verkefnis án
kostnaðar af hálfu kirkjunnar. Ætla má að Skógrækt ríkisins taki líka vel í að leggja fram
slíkar upplýsingar. Kostnaður til framtíðar verður meiri, en á móti kemur að fjármögnun
verkefna af þessu tagi er í hraðri þróun og opinber stuðningur fer vaxandi við verkefni af
þessu tagi (Votlendissjóður og t.d. bændaskógar).