Vinnan - 01.09.1946, Page 65

J Ó \ K J A R \ A SO\:
Hlífardeilan i Hafnarfirði
Hafnarfjarðardeilan, sem svo hefur verið nefnd, stóð
frá 14. til 26. febrúar 1939.
Hún er að því leyti merkileg í sögu íslenzkrar verka-
lýðshreyfingar, að jafnframt því að vera barátta um
það, hvort samtök verkalýðsins ættu að byggjast á
stéttargrundvelli og vera óháð pólitískum flokkum, var
hún hörðustu átök, sem hér hafa farið fram um sjálfan
tilverugrundvöll verkalýðssamtakanna: Það, hvort
verkamenn eigi að standa sameinaðir í einu félagi á
hverjum stað, eða hvort atvinnurekendum eigi að leyf-
ast að vera innan verkalýðsfélaganna og ráða þeim —
hvort sérhverjum Pétri þríhross í atvinnurekendastétt á
landinu eigi að vera opin leið til þess að stofna sitt
„privat“ verkamannafélag til að „eiga“.
Grimdvöllur
vcrkalýðssamtakanna
011 félög verkamanna eru þannig byggð upp, að þau
eru samtök til að vinna að bættum kjörum verkamanna-
stéttarinnar. Það eru sameiginlegir hagsmunir allra
verkamanna, hverjum flokki sem þeir fylgja að lifa við
mannsæmandi lífskjör. Félögin leggja öllum félags-
mönnum jafnar skyldur á herðar og því ber þeim öll-
um að njóta sömu réttinda. Stéttarleg eining um sam-
eiginlega hagsmuni er grundvöllur allra nýtra og dug-
andi stéttarsamtaka. — Að hagsmunir verkamanna og
hagsmunir atvinnurekenda (þ. e. þeirra, sem „eiga“
framleiðslutækin) geta ekki ávallt farið saman heldur
hljóta miklu oftar að rekast á, er flestum augljóst mál,
Helgi Sigurðsson,
formaður Hlíjar 1939
enda hafði Hlíf í Hafnarfirði, sem er eitt elzta verka-
mannafélag landsins og eitt af stofnendum Alþýðusam-
bands íslands, sett það ákvæði í lög sín, að atvinnu-
rekendur mætti ekki taka inn í félagið.
Þann 14. febrúar 1939 vék þáverandi stjórn Alþýðu-
sambands Islands Hlíf í Hafnarfirði úr sambandinu.
Hlíf var gefið það að sök, að hún hafði vikið 12 at-
vinnurekendum úr félaginu. Þá laut Alþýðusambandið
Alþýðuflokknum og engir nema Alþýðuflokksmenn
höfðu rétt til að sitja þing þess og ráða starfi þess og
stefnu. — Fyrrnefndir 12 atvinnurekendur voru allir
Alþýðuflokksmenn.
\
Mcnnirnir, sem rcðn
nicirihluta atvinnutækjanna
Þótt þess sé ekki þörf að rökstyðja það, að atvinnu-
rekendur eigi ekki að vera í verkalýðsfélagi, er rétt að
ný til dáðar og dugnaðar, að sýna hvað landið sé hart
og hrjóstrugt í samanburði við önnur lönd, nema sýnd-
ir séu um leið fjársjóðir þeir, sem opnir liggja fyrir oss
bæði á sjó og landi og ráð þau, sem hafa skuli til að
ná í þá sem dýpst. Þó vér séum lítilsigldir, áræðislausir
og efnalitlir nú sem stendur, þá eru það manna dæmi,
og mögulegt úr að ráða, ef menn vilja leita allra bragða,
og ég er fyrir mitt leyti sannfærður um, að sá kjarkur
og skynsemi búi enn í íslendingum, ef þá brestur ekki
vilja og áræði til að taka til þeirra, að þeir eigi kost
á með tímanum að reisa við, og það að nokkru ráði.
Það þarf annað en hjalið tómt til að hrinda íslandi
á fætur aftur! — Það þarf meira en fárra manna afl!
Það þarf afl og dug heillar þjóðar! En eru þá íslending-
ar búnir að missa kosti þessa eða koma þeir sér ekki
að, að taka á þeim? Það eru þeir, sem þeir eiga að sýna
fyrst og fremst á alþingi og undirbúningnum undir það.
Því það þarf undirbúning undir alþingi ef fullt gagn
á að því að verða. Það þarf undirbúning bæði kosn-
ingarmanna og fulltrúa, svo hvort tveggja viti, hvað
þeim er ætlað að gera og hversu því bezt gæti orðið
framgengt, sem framgang þarf að fá. Og þessar um-
hugsanir mega hvorki vera hyggðar á hégómlegri inn-
byrlingu né sultarskap né bleyðuhætti, heldur á ljósri
þekkingu, mannlund og hugrekki, því með þeim vinnst
allt, með hinum missist allt.
VINNAN
255