Þjóðmál - 01.12.2016, Blaðsíða 59

Heildartekjurfæreyska ríkisins af hlutaðeigandi uppboðumvoru rúmlega 1
milljarður íslenskra króna. Veiðigjöld eru hins vegar ekki greidd af þeim afla-
heimildum sem keyptar voru á uppboðunum, sem leiðir til þess að nettótekjur
færeyska ríkisins voru samtals 746 milljónir króna.
ber veiðigjaldanefnd að meta framlegð
hverrar tegundar fyrir sig með það að
markmiði að ná utan um þær tekjur og þann
kostnað sem myndast við veiðar á hverri
tegund. Veiðigjaldanefnd metur þröngt skil-
greinda framlegð til þess að meta afkomu-
ígildi hverrartegundar. Afkomuígildi hverrar
tegundar er síðan það gildi sem notaðist er
við þegar lagt er á veiðigjald.
Framlegð samkvæmt mati veiðigjalda-
nefndar tekur tillit til aflahlutar, annarra
launa, olíu, veiðarfærakostnaðar, viðhalds-
kostnaðar, frysti- og umbúðakostnaðar og
löndunarkostnaðar. Aðrir þættir sem eru
almennt hluti framlegðar, er hins vegar ekki
tekið tillit til í mati veiðigjaldanefndar, en þeir
eru laun vegna skrifstofu, skrifstofukostnaður,
tryggingar, sölukostnaður, kvótaleiga,
veiðigjöld og annar kostnaður. Af þessu má
ráða að framlegð samkvæmt mati veiði-
gjaldanefndar er hærri en hin hefðbundna
framlegð.
Mynd 5 (bls. 60) sýnir framlegð skv. veiði-
gjaldanefnd í síld, en hún er 14 kr/kg. Verð
síldar á uppboðum í Færeyjum var um 60 kr/
kg. Ef íslenskar útgerðir hefðu tekið þátt í
uppboðunum í sumar við sömu verð hefðu
þær í raun verið að greiða fjórfalda framlegð
fyrir hvert kg. Veiðarnar væru þar af leiðandi
ekki hagkvæmar og ekki væri hægt að gera
ráð fyrir framlegð vegna þeirra aflaheimilda
sem keyptar yrðu á uppboðunum miðað við
þessarforsendur.
Takmörkun á þátttöku
Settar voru ákveðnar takmarkanir
varðandi hverjum var heimiluð þátttaka í
uppboðunum í Færeyjum og aðeins þeim
sem voru með gild veiðileyfi var veitt heimild
til þátttöku. Fimm fyrirtæki keyptu uppsjávar-
aflaheimildir á uppboðunum. Tvö fyrirtæki,
Næraberg og Varðin, fengu yfir 70% af
aflaheimildunum á uppboðinu. Þrjú fyrirtæki
keyptu aflaheimildir á uppboði á botnfiski í
Barentshafi. Enniberg og JFKTrol fengu 95%
af aflaheimildum á uppboði. Flafa verður í
huga að veiðará uppsjávarfiski og botnfiski
í Barentshafi eru mjög fjármagnsfrekar og
krefjast mikillartækniþekkingar. Niðurstaðan
kemur því ekki á óvart, þ.e.a.s. að fá fyrirtæki
höfðu burði til að kaupa aflaheimildir á
uppboðum. Veiðar á uppsjávarfiski krefjast
mikilla fjárfestinga í skipum og veiðarfærum.
Aflaheimildir á hverju skipi verða því að
vera í töluvert miklar til þess að veiðar séu
hagkvæmar. Sama á við um veiðar í Barents-
hafi. Langt er að fara til veiða í Barentshafi
og kostnaður við sjófrystingu er mikill. Þá
eru frystitogarar með hærra launahlutfall en
önnur útgerðarform.
ÞJÓÐMÁL vetrarhefti 2016 57