Rökkur - 01.10.1922, Blaðsíða 62

Lögberg og íslenskir bændur
Undanfarið hafa birzt í Lögbergi greinar um landkosti Kanada.
Fyrirsagnirnar voru: Ástæðurnar fyrir því, að hugur islenzkra bcenda
hneigist til Kanada. — Fyrirsögnin virðist miður heppileg, því það
er ekkert því til sönnunar, að hugur íslenzkra bænda hneigist til
Kanada nú. Þó Kanada sé gott land, og í Kanada séu góð markaðs-
skilyrði og þar sé gnægð óræktaðs lands, er leggja má undir plóg-
inn, þá munu íslenzkir bændur geta sofið á nóttunni fyrir því.
Aðeins vegna þess, að skilyrði til þess að auðgast séu betri hér en
heima, þarf enginn maður að hugsa, að það eitt geti komið til
greina. Þótt nábúi minn eigi höll, er það engin sönnun þess, að
ég sé þess vegna óhamingjusamur í hreysi mínu og þrái að verða
eins ríkur að veraldlegum auðæfum og hann. „Ek á slitin klæði ok
hirði ek eigi ef ek slít þeim nakkvat gerr“. Svo mælti íslenzkur
bóndi til forna. Á þá leið mun meginþorri íslenzkra bænda hugsa
nú, er verið er að gylla fyrir þeim kosti annarra landa.1) Þar að
1) Þess má geta, að ástandið í Kanada er þannig nú, að það er í rauninni
óverjandi að ráða fólki heima til þess að flytja hingað. í bæjunum hefir verið
tiltölulega lítil vinna, a. m. k. síðastliðna 12 mánuði. Margir iðnaðarmenn haft
aðeins hlaupavinnu. Síðastliðinn vetur urðu sveitarstjórnir sumstaðar í Manitoba
að hjálpa fólkinu til þess að halda í sér lífinu. Höfum vér það fyrir satt, að í
einni sveit í suður-Manitoba hafi 36 heimili notið sveitarstyrks síðastliðinn vetur.
Svo sagði oss gætinn og fróður maður. Að vísu er alltaf viðkvæðið í blöðunum
hér vestra, að velmegun og góðir tímar séu aðeins „hinu megin við hornið".
Þetta er kallað bjartsýni hér. Blöðin hafa sungið þennan söng nú í 2 ár, og
spár þeirra reynast falsspár að meira eða minna leyti. Er það auðvitað virð-
ingarvert að vilja reyna að „stappa stáli“ í fólk, en „of mikið af öllu má þó
gera“. Vel má þó vera, að góðir tímar séu framundan hér, en hve langt fram-
undn? Það getur orðið lengra en margan grunar. íslenzkir bændur ættu að fara
varlega. Þeirra aðalumhugsunarefni á ekki að vera: Ameríkuferðir, heldur:
Vöruvöndun. íslendingar, bæði bændur og iðnaðarstarfrækjendur, þegar farið
verður að gera gangskör að því að beizla fossana, eru og verða keppinautar
Vestmanna á Evrópumörkuðum. Og þeir eru nær markaði en hinir. íslenzkar
landbúnaðarafurðir og fiskur hafa vaxið í áliti erlendis. Og eiga eftir að vaxa
enn meira í áliti. Og íslendingar eru alltaf að færa út kvíarnar og setja á
stofn nýja iðnaði (t. d. sápugerð S. Péturssonar) o. fl.
62