Rökkur - 01.10.1922, Blaðsíða 63

auki — framfarir í búskap hafa verið geysimiklar heima. Skilyrðin
hafa batnað. íbúðarhús úr steinsteypu hafa risið upp. Túnin hafa
víða stækkað um helming og sumstaðar meira, vatn hefir verið leitt
í bæi og peningshús og sveitabæir raflýstir víða. íslenzki bóndinn
lifir frjálsu lífi. Hví skyldi hann skipta um? Myndi íslenzkum
bændum líða betur í Kanada? Svo mikið betur, að skiptin borguðu
sig? Nei. Þeim myndi ekki líða betur, er þeir hafa selt lönd sín
og fé og yfirgefið ættland sitt, þegar þeir hafa setzt að hér og erfiði
frumbýlingsáranna hér hefir dregið úr þeim síðustu mergleifarnar,
þá — þó þeir verði ríkir að lokum, hefðu þeir farið á mis við það,
sem betra er. Þeir hefðu farið á mis við og glatað tækifærum til
þess að vinna landi sínu gagn.
Sú er nefnilega önnur hlið málsins, og á þá hlið er ekki minnzt
í Lögbergi. Ósjálfrátt dettur manni í hug, að greinarhöfundur,
eins og margir hér vestra, líti á ísland og öll skilyrði heima eins
og þau voru fyrir tuttugu — fjörutíu árum síðan, eða þegar þeir
fluttu hingað vestur. Það væri ekki rétt að lá þeim, sem hingað eru
komnir. En nú er öldin önnur. ísland er frjálst land. ísland á sinn
eiginn fána. Hann blaktir á nýju steinsteypuhúsunum í sveitunum
og nýju íslenzku skipunum, sem rista hafið heimsálfa milli. íslend-
ingar unna unga fánanum sínum. Hann hefir vakið þá til með-
vitundar um, að þeir eigi að starfa fyrir sitt eigið land. Framtíð
íslands er knýtt við fánann. Fáninn er hvöt til þess að vinna fyrir
ísland, tákn, framtíðartákn, framtíðar, er að vísu mun verða erfið,
en björt og fögur, ef menn hvika ekki undan merki. íslenzki bónd-
inn mun ekki draga niður fánann sinn og flytja til annarrar heims-
álfu, til þess eins, að geta auðgazt veraldlegum auðæfum undir
erlendum fána. —
Hver er tilgangur greinarhöfundar? Vér getum eigi séð að hann
hafi skrifað þessa grein sína til þess að vinna íslandi gagn. ísland
þarfnast starfskrafta sinna eigin sona. Allra þeirra. Og þetta yrði
vafasamur gróði íslenzkum bændum. Vafasamur materialistiskur
gróði. Andlegi gróðinn yrði enginn. Á þá hliðina yrði stórtap. Ein-
hverjar hljóta orsakir greinarhöfundarins að vera. Greinarhöfund-
urinn hefir kannske fundið til þarfarinnar á að fá „nýtt blóð“ að
heiman, til þess að varna því, að það, sem íslenzkt er hér, deyi út.
Sé þessi tilgáta röng, getur hann mótmælt henni. Væri þetta rétt
stefna til þess að varðveita það, sem íslenzkt er? Nei. Því hún get-
ur aðeins unnið íslandi ógagn.
63