Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2021, Qupperneq 37

Viðhorf okkar gagnvart öldruðum litast oft af umræðunni
í samfélaginu og ýmiss konar fréttaflutningi. fréttaflutningur-
inn „aumingja aldraðir“ er ekki alltaf jákvæður hvort sem um
ræðir fráflæðisvanda, heimsendan mat að ekki sé minnst á
hver á eiginlega að sjá um allt þetta gamla fólk þegar aldurs-
hóparnir fara ört stækkandi og lífeyririnn dugir ekki til að
framfleyta þeim. Það er kannski ein gleðifrétt í lokin á sunnu-
dagsfréttatímanum sem sýnir hamingjusama íbúa á hjúkrun-
arheimili við leik og störf við dynjandi undirleik harmonikku.
Í einhverjum tilfellum á neikvæði fréttaflutningurinn, sem
hér er lýst, einhvern rétt á sér, en engin ástæða er til að alhæfa
um alla aldraða. flestir aldraðir hafa það gott, jafnvel mjög
gott, og það má segja það upphátt án þess að skammast sín
fyrir það. Í könnun á högum og líðan aldraðra frá árinu 2016
meta 73% aldraða heilsufar sitt gott, 76% stunda einhverja lík-
amsrækt 1–2 sinnum í viku og 89% búa í eigin húsnæði.
Það að eldast er ekki sjúkdómur!
Maður spyr sig stundum í hljóði hvort unga barnafólkið ætti
ekki frekar að fá frítt í sund þegar það mætir þangað með
barnahópinn eða njóta annarra fríðinda sem aldraðir hafa. Það
að eldast er ekki sjúkdómur þó vissulega fylgi það þessu ald-
urstímabili að greinast með sjúkdóma eða það þurfi að sinna
líkamlegu viðhaldi. Það á einnig við um önnur aldurstímabil.
Okkar grunnþarfir breytast ekki þó að við eldumst. Við viljum
vera í tengslum og samskiptum við aðra. Við viljum finna fyrir
öryggi, hafa tilgang, halda áfram að þroskast og gleðjast. Það
er öllum nauðsynlegt að takast á við ný viðfangsefni, það eru
engin aldurstakmörk á því að þroskast, tileinka sér nýjungar
og miðla þekkingu til annarra. Þrátt fyrir þetta reiknum við
oft með því að aldraðir hafi ekki getu eða þekkingu til að til-
einka sér nýjungar, t.a.m. tækninýjungar. Snjallsímar, spjald-
tölvur og sambærileg tæki eru í notkun á flestum heimilum í
dag, einnig á hjúkrunarheimilum. Þar hafa sífellt fleiri íbúar
tileinkað sér tæknina á ýmsan hátt, hvort sem það er í alþjóð -
legum hjólreiðakeppnum eða í samskiptum við aðstandendur
sem búa erlendis eða bara í næstu götu. Tilgangurinn er að
viðhalda og auka lífsgæði þeirra sem þar búa. Við erum í aukn -
um mæli farin að nota velferðartæknina í heilbrigðis- og vel -
ferðar þjónustu og þar hefur covid-19 svo sannarlega hjálpað
okkur og jafnvel ýtt okkur fram af brúninni til að byrja með.
Það er erfitt að hugsa sér framtíð heilbrigðis- og velferðarþjón-
ustu við aldraða án tækninnar.
Við eigum það til að festast í gamla góða hjólfarinu og
gleyma að tileinka okkur nýjungar. kannski getur annað og
fjölbreyttara form þjónustu hentað hinum aldraða en það sem
er í boði í dag. Og ef til vill þurfa allir þeir aðilar sem veita
öldruðum þjónustuna að opna eða brjótast út úr boxunum
sem unnið er innan í dag, gefa eftir og tengja enn betur saman
í þágu notandans sem þarf á þjónustunni að halda.
Ég skora á inga Þór Ágústsson, forstöðumann í austur -
hlíðum á Öldrunarheimilum akureyrar, að skrifa næsta Þanka -
strik.
er framtíð í að eldast?
tímarit hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 97. árg. 2021 37
Okkar grunnþarfir breytast ekki þó að við eld-
umst. Við viljum vera í tengslum og samskipt -
um við aðra. Við viljum finna fyrir öryggi, hafa
tilgang, halda áfram að þroskast og gleðj ast. Það
er öllum nauðsynlegt að takast á við ný við fangs -
efni, það eru engin aldurstakmörk á því að þrosk -
ast, tileinka sér nýjungar og miðla þekkingu til
annarra.