Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2022, Síða 96
96 Tímarit hjúkrunarfræðinga | 1. tbl. 98. árg. 2022
Að efla virðingu í daglegri hjúkrun
ákveðins tímaramma, samanber meðferðarrannsóknir sem
byggja á síbreytilegri tækni. Leitin var þrengd við English
language, human, article, review og í Scopus var leitin einnig
þrengd við nursing.
Val á greinum
Leitin gaf 2.670 niðurstöður. Rennt var yfir titla og 288 greinar
valdar til að skoða nánar. Síðan var lesið yfir útdrætti og
fjarlægðar þær greinar sem ekki voru taldar koma til greina
eða tvö eða fleiri eintök voru af. Markmiðið var að finna
greinar sem gáfu leiðbeiningar um virðingu á hagnýtan hátt.
Greinarnar voru valdar með inntökuskilyrðum sem voru ekki
fyrir fram mótuð eins og í kerfisbundinni fræðilegri samantekt,
heldur var byggt á aukinni þekkingu og skilningi á aðferðum
sem nýtast til að viðhalda og efla virðingu. Valdar voru þær
greinar sem vörpuðu ljósi á hvernig hjúkrunarfræðingar gætu
hagnýtt sér virðingu í daglegu starfi og hvernig hugtakið
virðing gæti birst sem hluti af umönnun sjúklinga. Útilokaðar
voru greinar sem fjölluðu um virðingu í sérhæfðum aðstæðum
s.s. slysum, bráðamóttöku, gjörgæslu og sem sérstaklega
fjölluðu um ákveðna sjúkdóma eins og t.d. alnæmi og
geðsjúkdóma. Það var ekki talið samræmast tilgangi rýnisins
að einblína á virðingu innan mismunandi sjúklingahópa
heldur var markmiðið að auka skilning á virðingu almennt
án tillits til sjúkdóma. Einnig voru rannsóknir sem sneru að
börnum og unglingum teknar út og í staðinn var einblínt
á rannsóknir á fullorðnum sjúklingum. Allar greinar sem
fjölluðu um lífslok og það að deyja með reisn voru fjarlægðar
sem og heimspekilegar greinar um hugtakið virðingu og
Rýnirannsókn
Gerð var fræðileg samantekt á leiðum til að viðhalda og efla
virðingu með því að nota aðferðafræði rýnirannsóknar (e.
Scoping studies) (Arksey og O’Malley, 2005). Rýnirannsóknir
eru kerfisbundnar eins og hinar hefðbundnu fræðilegu
samantektir og farið er í gegnum fimm stig:
1. Sett er fram rannsóknarspurning.
2. Leitað er að rannsóknum sem fela í sér nákvæma
skráningu við leit svo hægt sé að framkvæma hana
aftur. Ólíkt hefðbundinni, fræðilegri samantekt mega
rannsóknarsniðin vera margvísleg. Leitað er í rafrænum
gagnasöfnum, heimildaskrám, lykiltímaritum og efni frá
stofnunum og ráðstefnum.
3. Val á rannsóknum er eins og í hefðbundinni fræðilegri
samantekt. Ekki eru sett fyrir fram fastmótuð skilyrði fyrir
inntöku heldur byggt á aukinni þekkingu á fræðunum við
valið.
4. Niðurstöður eru kortlagðar í frásögn í stað úrdrátta gagna
eða tölfræðilegra niðurstaðna.
5. Settar eru fram niðurstöður úr öllum gögnunum í stað
hluta þeirra.
Gagnaleit
Leitarorðin sem voru notuð voru: Dignity in healthcare,
dignity nursing, fostering dignity. Heimildaleit fór fram frá
október 2017 til janúar 2018. Gagnasöfnin sem leitað var í
voru Pubmed, Web of Science og Scopus. Leitað var að efni
frá 1997-2017. Ákveðið var að hafa tímabil leitar vítt þar sem
hugtakið virðing er ekki breytilegt eða fellur úr gildi innan
AÐFERÐ
Mynd 1. Prisma-flæðiskema
Greinar sem stóðust inntökuskilyrði
N=29
Greinar valdar inn í samantekt
N=14
Greinar úr gangasöfnum Pubmed,
Web of Science og Scopus
N=2670
Lesið yfir titla og valdar greinar
til að skoða nánar
N=2670
Greinar fundnar með handleit
N=0
Lesið yfir útdrætti og fjarlægðar
þær greinar sem ekki uppfylltu
skilyrði um hagnýtingu
niðurstaðna og greinar í tvíriti
Alls greinar fjarlægðar
N=259
Rannsóknir sem gerðar voru á
hjúkrunarheimilum fjarlægðar
N=15