Gátt - 2010, Blaðsíða 22

22
F R Æ Ð S L U M I Ð S T Ö Ð A T V I N N U L Í F S I N S
g á T T – á R S R I T – 2 0 1 0
fara einhver markmið af stað. Og svo er það þetta að
fólk gerir ekki það sem það ætti að vera að gera. Svo
hringdum við í ágúst/september, hringdum í stóran hóp
af fólki sem við töluðum kannski við fyrir hálfu ári síðan,
þá bara tók það skrefið. Þá þekkti það okkur, hugsunin
tekur smá tíma, það virkaði mjög vel. Þetta þarf langan
tíma, þú stekkur oft ekki, þetta er svo mikið mál fyrir
fólk, það er dauðhrætt við þetta.
„ … T R A U S T , Þ A Ð E R N á T T -
ú R U L E g A g R U N N A T R I Ð I Í R á Ð -
g j Ö F … “
Ein af ástæðum þess að erfiðlega gengur að ná til hópsins er
að nokkuð margir sem tilheyra honum líta ekki á nám sem
tækifæri fyrir sig. Þeir líta á nám sem eitthvað fyrir einhverja
aðra, ekki það sjálft og ástæðan getur til dæmis verið sú að
þeir telja sig ekki geta lært. Brotin skólasaga og sértækir
námsörðugleikar geta verið hluti af skýringu á þeirri mynd
sem fólk hefur af sjálfu sér sem námsmanni.
Það eru ansi margir sem … eiga mjög leiðinlegar minn-
ingar úr skóla og eru bara mjög hræddir við að stíga
þetta skref. Þetta er bara mjög stórt og mjög þungt skref
og þess vegna er líka mjög mikilvægt að náms- og starfs-
ráðgjöfin sé þarna fyrir, til að aðstoða og líka bara til að
fá þá til að trúa að þeir geti þetta eins og allir aðrir.
Breyttar aðstæður í lífi fólks geta leitt til þess að það snýr
aftur og fer að hugleiða möguleika á að sækja fræðslu en
það er ekki alltaf svo auðvelt. Það er ekki nóg með að þurfa
að stíga skrefið og leita sér upplýsinga um hvaða möguleikar
eru fyrir hendi, stíga skrefið og skrá sig í það fræðslutilboð
sem í boði er heldur krefst það líka þess að endurskoða sína
eigin ímynd, „… þetta er ein af þessum hindrunum … bara
að sjá þig í nýju hlutverki.“
Starfsfólk símenntunarmiðstöðvanna þarf því að aðstoða
fólk við að breyta þeirri mynd sem það hefur af sjálfu sér og
samfara því að hjálpa því að efla eigið sjálfsmat og sjálfs-
traust. Þannig getur það betur unnið bug á þessari hræðslu
sem hefur gjarnan búið um sig hjá fólki og er meðal annars
tilkomin vegna þess að „[fólk] bara upplifir sig ekki sem
sterkt í þessum aðstæðum, felur sig bara í sinni vinnu, þetta
eru bara ógnvænlegar aðstæður. Maður áttar sig kannski
ekki á því sjálfur af því að maður er í öðrum farvegi sjálfur.“
Þetta vekur upp vangaveltur um það hverjir það eru sem
skipuleggja og sinna fræðslu fyrir þá sem hafa stutta form-
lega skólagöngu að baki. Gjarnan eru það einstaklingar sem
hafa lengri skólagöngu að baki og góða upplifun af skóla-
kerfinu. Sú ólíka reynsla sem þeir sem bjóða upp á fræðslu
og þeir sem þiggja boð um fræðslu hafa í farteskinu felur
augljóslega í sér að fræðsluaðilar verða á einhvern hátt að
setja sig í spor markhópsins. Það kom skýrt fram að starf
náms- og starfsráðgjafa hjá símenntunarmiðstöðvunum
er afar mikilvægt og þeirra tengsl við markhópinn skapa
grundvöll fyrir þátttöku margra. Sökum mikilla breytinga á
vinnumarkaðnum hefur orðið mikil fjölgun þeirra sem leita
ráðgjafar hjá náms- og starfsráðgjöfum símenntunarmið-
stöðvanna. Hins vegar eru margir hverjir tortryggnir þegar
þeir setjast niður hjá náms- og starfsráðgjafa til að fara yfir
stöðu mála, margir þurfa í fyrsta skipti að horfast í augu við
það að þurfa að setja traust sitt á aðra í leit að leiðum til að
auka möguleika sína á vinnumarkaðnum.
Maður sér að þeir eru ekki sáttir þegar þeir setjast en svo
þegar maður byrjar að tala og nær þessu ákveðna trausti
að þá kannski, …, ég er ekki óvinurinn, ég er ekkert að
fara að skikka þá í neitt, … heldur er ég bara að finna út
hvernig ég geti hjálpað þeim …
Traust er þó ekki bara nauðsynlegt þegar um er að ræða
atvinnuleitendur sem eru að vinna í að bæta stöðu sína á
vinnumarkaði heldur líka þegar markmiðið er að sannfæra
fólk um að það sé því í hag að auka menntun sína og að það
sé ekkert að óttast á námskeiðum,
… margir fullorðnir sem … luku bara skyldunámi út af
einhverjum námserfiðleikum, einelti í skóla, slæmum
tilfinningum, heimilisaðstæðum eða einhverju slíku og
hérna það er kannski með mjög lágt sjálfstraust og þess
vegna þarf svolítið að hafa fyrir því að vinna traustið
og … sýna því fram á að það geti farið í nám, þótt þú