Gátt - 2010, Blaðsíða 48

48
F R Æ Ð S L U M I Ð S T Ö Ð A T V I N N U L Í F S I N S
g á T T – á R S R I T – 2 0 1 0
anatöku um nám og starfsþróun en það er val starfsmanns-
ins hvort hann þiggur ráðgjöf og hvernig hann nýtir sér hana.
Ráðgjöf í umboði VMST fellur undir lög um atvinnuleysis-
tryggingar sem fela í sér skyldu atvinnuleitanda til að mæta
og taka þátt í starfsleitaráætlunum. Fyrir náms- og starfs-
ráðgjafa Mímis var því ráðgjöf í umboði VMST ný nálgun
og jafnframt áskorun að takast á við nýtt og breytt hlutverk
ráðgjafans. Áður en verkefnið hófst sátu ráðgjafar undir-
búningsfund með VMST og hafa einnig notið leiðsagnar og
stuðnings á reglulegum fagfundum allra sem koma að verk-
efninu undir handleiðslu Fræðslumiðstöðvar atvinnulífsins.
Þá hafa ráðgjafar Mímis sérstaka tengiliði hjá VMST sem þeir
eru í reglulegu sambandi við. Mat beggja er að samstarfið
hafi gengið mjög vel.
Ráðþegahópur Mímis í umboði VMST hefur frá upphafi
verið langtímaatvinnulausir með stutta formlega skólagöngu
og hafa ekki tekið þátt í virkniúrræðum. Framkvæmdin er
þannig að ráðgjafar VMST senda ráðgjöfum Mímis lista með
nöfnum atvinnuleitenda sem uppfylla fyrrgreind skilyrði. Ráð-
gjafi Mímis hringir síðan í atvinnuleitanda og boðar hann í
viðtal í umboði VMST. Hann kynnir fyrir viðkomandi að mark-
miðið sé að fara yfir stöðu og virkni í starfsleitinni. Í flestum
tilvikum er um að ræða fyrsta einstaklingsviðtal viðkomandi
eftir að atvinnuleit hófst.
H V E R N I g F E R R á Ð g j Ö F I N F R A M ?
Ráðgjöfin miðar að því að aðstoða atvinnuleitandann við að
finna út hvernig hann getur styrkt stöðu sína og gera áætlanir
um framkvæmd. Í ráðgjöfinni er gjarnan fylgt nokkrum hefð-
bundnum skrefum í viðtalstækni í náms- og starfsráðgjöf,
þ.e. að mynda tengsl við ráðþegann, skilgreina stöðu hans
og þarfir, skoða möguleika sem eru í boði og gera áætlun
um framkvæmd. Í framhaldinu getur verið um ýmiss konar
eftirfylgni að ræða allt eftir þörfum hvers og eins. Algengast
er að fyrsta viðtal taki um 60 mín.
Saga ráðþega
Mikilvægt er að byrja á að kynnast ráðþeganum og byggja
upp traust. Ráðgjafinn byrjar gjarnan á að biðja viðkomandi
að segja t.d. stuttlega frá hvernig staðan er í atvinnuleitinni
og/eða hvernig náms- og starfsferillinn hafi verið fram að
þessu. Hann nýtir síðan frásögnina til að spyrja nánar um
ýmsa þætti til að átta sig á líðan og stöðu einstaklingsins
í starfsleitinni. Neikvæðar afleiðingar langtímaatvinnuleysis,
s.s kvíði, fjárhagsvandi og brotin sjálfsmynd, koma fram
í mörgum viðtölum. Nokkuð algengt er að ráðþegar hafi
sótt um vinnu en ekki fengið svör eða verið hafnað. Margir
í þessum hópi glíma við erfiðar tilfinningar tengdar fyrri
skólagöngu t.d. vegna lesblindu, vanda tengdum stærð-
fræði, athyglisbrests o.fl. Það liggur gjarnan ástæða á baki
þess þegar ráðþegi segir „ég ætla ekki í neitt nám eða á
námskeið“.
Skilgreina stöðu, þarfir og langanir
Samhliða frásögn ráðþega eða í kjölfarið spyr ráðgjafi
gjarnan spurninga sem hafa það markmið að greina betur
áhuga, færni og virkni í starfsleitinni. Þetta er einnig liður í
að viðkomandi átti sig betur á hver hann er og hvert hann
vilji stefna. Ráðgjafi spyr t.d. um hvað ráðþega hafi líkað vel
í vinnu og hvað ekki, hvað hafi gengið vel og ekki vel. Einnig
er t.d. spurt hvernig fyrri skólaganga hafi verið, hvort við-
komandi eigi eða hafi átt drauma um starfsvettvang, hvort
ráðþeginn eigi ferilskrá o.fl. Að auki spyr hann gjarnan beint
„hvað telur þú að styrki best stöðu þína á vinnumarkaði?“
Ráðgjafi notar oft ýmis hjálpartæki, s.s. hugkort eða mynd
af flokkun mismunandi starfssviða, til að kortleggja betur
stöðuna. Þegar ráðþegi og ráðgjafi hafa skilgreint hvað það