Heima er bezt - 01.08.2008, Síða 48

Georgía Björnsson
Örnólfur
Thorlacius
Heimboð til
Bessastaða
Eftir að Þjóðverjar hernámu Danmörku 1940 rofnuðu
stjórnmálatengsl íslands við landið og Alþingi kaus
ríkisstjóra til að sinna skyldum þjóðhöfðingja í
fortollum konungs. Ekki þarf að rekja hér framhaldið, þegar
tengslum við konungdæmið var slitið 1944 og forseti tók
við af ríkisstjóra.
Ríkisstjórinn, Sveinn Bjömsson, sem síðar varð fyrsti
forseti lýðveldisins, settist að á Bessastöðum 1941 með konu
sinni, Georgíu Björnsson, sem var danskrar ættar.
Þetta haust settist ég í tíu ára bekk Austurbæjarskóla. Þá
hófst skipuleg kennsla samkvæmt stundaskrá ekki íyrr en
í október, en yngstu börnin, sjö til tíu ára, sóttu haustskóla
í september, þar sem stundaskrá var laus í reipum.
Einn skóladag í september 1941 fór kennari 10 ára bekkjar
B, Valgerður Guðmundsdóttir, með okkur út á Álftanes,
þar sem við skoðuðum náttúruna, einkum í Qörunni að
mig minnir. Þá birtist sendimaður frá ríkisstjórasetrinu og
bauð okkur í heimsókn. Ríkisstjóri var fjarverandi, trúlega
i embættiserindum, en frú Georgía stóð ein að boðinu og
tók höfðinglega á móti hinum ungu gestum. Elún sýndi
okkur staðinn, sem þá var í mótun sem embættisbústaður
þjóðhöfðingja, fræddi okkur um sögu staðar og muna og
lét bera fram veitingar. Mér eru einkum minnisstæðir stórir
amerískar súkkulaðistautar, sem ekkert sælgæti í íslenskum
búðum komst í hálfkvisti við og voru ef ég man rétt kenndir við
frægan hafnarboltakappa, Babe Ruth. Efast ég að um að rnargir
þakklátari gestir hafi síðar þegið boð að Bessastöðum.
Þegar heim kom var það mál manna að bekkurinn þyrfti
að þakka ríkisstjórafrúnni frábærar móttökur. Þótt flestum
komi það á óvart, sem séð hafa skrifit mína hin síðari árin,
fékkst ég um þessar mundir við skrautritun. Kom því í minn
hlut að færa í letur þakkir bekkjarins á skjali sem sent var
frú Georgíu.
Þegar leið að jólum barst Austurbæjarskóla sending frá
ríkisstjórasetrinu með kveðju frá frú Georgíu Bjömsson til
þess sem ritað hefði þakkarbréfið. Þetta var konfektkassi,
líklega sá stærsti sem ég hafði þá augum litið. Stundum
var rúmtak slíkra kassa þá drýgt með hálmi, en hér var
sælgætinu þétt raðað.
Oft hef ég ætlað að greina frá þessari fyrstu heimsókn
minni að Bessastöðum og örlæti húsfreyjunnar þar. Það er
vonum síðar, að ég nú, eftir nærri sextíu og sjö ár, þakka
336 Heima er bezt