Heima er bezt - 01.08.2008, Page 77

fyrir framan sig. Miðunarrammi var
uppi á þaki klefans, fastur á öxli, sem
gekk niður úr þakinu og gat maður snúið
honum með hjóli inni í klefanum.
Samband við brú (stýrishús) var um
rör sem lá milli klefans og brúarinnar
með flautu á báðum endum. Þyrftu
stjórnendur að hafa samband við
loftskeytamann, tóku þeir flautuna úr
sínum enda og blésu í rörið. Kom þá
blístur úr flautunni í loftskeytaklefanum
og gat þá loftskeytamaður tekið flautuna
úr sín megin og lagt eyrað að rörinu
og þá heyrt það sem sagt var í rörið í
hinum endanum. Þannig gátu menn talast
við með því að tala til skiptis í rörið
og hlusta til skiptis. Þegar miðun var
tekin og loftskeytamaður hafði fengið
„minimum“ (náð miðun) beygði hann
sig snarlega að rörinu og blés í og tók
þá sá sem var við stýri skipsins stöðu
kompássins. Var þetta gjaman endurtekið
þrisvar eða fjórum sinnum í röð til að
skekkja yrði sem minnst.
En aðalstarf loftskeytamannsins fólst
í því, að senda upplýsingar um veiði
frá skipinu og taka veiðiupplýsingar
í staðinn frá kótafélögum skipsins á
nokkurra klukkustunda fresti. Við
vorum í kótaklúbbi með nokkrum
öðrum togurum og skiptumst á við
þá um veiðifréttir. Þetta var allt sent
á milli á dulmáli í tölukóta skeytum
og síðan var dulmálið þýtt yfir á mælt
mál. Þetta snerist um það hvað tekin
hefðu verið mörg höl og hvað mikið
aflamagn hefði komið úr hverju hali,
s. s. skaufí, slöttungur, skiptipoki eða
nokkrir pokar og þá hve margir, ásamt
staðsetningu, hvar verið væri að veiðuin.
Var þetta hugsað þannig að veiðifélagar
gætu notfært sér ef einhver félaginn
setti í físk, án þess að allur togaraflotinn
vissi hvað um væri að vera.
Ef ég missti af einhverjum af þessum
dulmálsorðum, átti ég bara kalla upp
einhverja af veiðifélögunum okkar og þeir
myndu allir tilbúnir að endurtaka fyrir
mig það sem ég þyrfti á að halda.
Þegar skipið hafði verið gert „klárt“,
kol í boxum, ís í lest og „próviantur“ í
matargeymslum, var haldið til veiða. Þá
fór nú sjóveikin fljótt að gera vart við
sig. Ég hafði nú svo sem búist við því
og hafði einhvern fötugarm tiltækan til
að taka við því sem ég þurfti að leggja
frá mér. Mér tókst samt alltaf að borða
eitthvað, með því að sæta lagi að skjótast
niður í káetu og grípa einhvem matarbita
þegar ég var nýbúinn að æla, en því
fylgdi alltaf smá hlé áður en að næstu
æluhrinu kom.
Þetta hélst svona með líkum hætti í
þrjá daga, en á fjórða degi tók sjósóttin
að réna og eftir það var ég laus við hana
það sem eftir var veiðitúrsins.
Ég held að það hafi verið á þriðja
deginum, sem kapteinninn sagði við
mig að nú yrði ég að fara að koma með
fískifréttirnar prentaðar. En þar fór nú
í verra. Ég man að það var mikil pína
að sitja með ælufötuna milli hnjánna
og reyna að vélrita fiskiupplýsingamar.
Vélritunarkunnáttan var nú ekki upp
á marga físka. Sjálfur átti ég enga
ritvél, og hafði aðeins gripið í þetta
í vélritunartímunum í skólanum.
Vélarnar sem við höfðum þar vom
nú ansi misjafnar. Margar þeirra voru
þannig stilltar, að slægi maður ekki
nákvæmlega hæfílega létt á stafinn áttu
þær til að hlaupa af stað og gera aukabil,
og slíkt var okkur reiknað sem villur.
Eftir nokkrar árangurslausar kvartanir
hafði mér tekist að fínna sknifu þar sem
hægt var að stilla þennan næmleika. Og
þegar kom síðar í próf gat ég stillt þetta
á þeirri vél sem mér var fengin og náði
villulausu vélritunarprófí. En færninni
var nú ekki fyrir að fara. Ég rembdist
eins og rjúpan við staurinn við að vélrita
þessar fískiupplýsingar og einhvem
vegin hafðist þetta, að minnsta kosti
slapp ég við að vera skammaður.
Þegar mér var bötnuð sjóveikin fór
ég að fylgjast dálítið með vinnunni um
borð, sem mér fannst afar athyglisverð.
Ekki lagði ég nú samt í það að fara
niður á dekk, en einhvem daginn
hafði ég mig í það að fara og hitta
bræðslumanninn og biðja hann að gefa
mér aðeins að bragða nýrunna lifur,
en það var metall sem ég hafði mikið
heyrt látið af. Bræðslumaðurinn sagði
það alveg sjálfsagt, tók krús sem hann
dýfði í bræðslupottinn og rétti mér nær
fulla af þessu dýrmæti. Ég held að mér
hafí nánast tekist að klára úr krúsinni,
en ég bað hann ekki oftar að gefa mér
að smakka.
Einn mann þekkti ég þama um
borð. Hann hét Magnús og hafði verið
einn vetur heima við nám hjá föður
mínum. Eitt sinn er Magnús var að
fara til „kojs“ kom hann upp í klefa
til mín og settist á gólfíð við dymar í
klefanum. Magnús var „Poka-maður“
um borð. Hafði hann marist ansi illa á
hendi þegar hann var að slá úr blökkinni
en það tilheyrði pokamannsstarfmu,
og nú hafði annar tekið við því starfí
og þannig aðeins létt á Magnúsi, en
hann vann alveg fulla vinnu á dekkinu
þrátt fyrir meiðslin. Við byrjuðum nú
eitthvað að tala saman, en það höfðu
ekki verið sagðar margar setningar þegar
Magnús var steinsofnaður þar sem hann
sat skorðaður á klefagólfmu. Það varð
því ekki mikið úr samræðum og það
var alveg greinilegt, að mönnum veitti
ekki af frítímanum til hvíldar og svefns,
þegar mikið fískaðist.
Eftir um það bil tvær vikur hafði veiðin
nálgast fiillfermi, en þá vantaði ís til
að sómasamlega væri hægt að ganga
frá þeirri viðbót sem æskilegt væri að
afla. Var því ákveðið að halda til lands.
Mér var fengin fata með smáslatta af
volgu vatni til að ég gæti þvegið mér
og rakað, og var sagt að ég þyrfti að
vera snöggur, því að það þyrftu fleiri
að nota fötuna. Menn voru sem sagt
ekkert að þvo sér eða raka nema að
farið væri í land, þá væri skemmtilegra
að líta sæmilega þrifalega út.
Við komum til Hafnaijarðar eitthvað
um 5 eða 6 leytið að morgni og haldið
var úr höfn um hádegi. Eitthvað var reynt
að kasta trolli í Faxaflóabugtinni en þar
var lítið að hafa svo að aftur var haldið á
Eldeyjarbanka til að klára veiðiskapinn.
Eftir eitthvað 2 eða 3 daga voru lestar
orðnar fullar af fiski og nú var aftur
haldið til hafnar, og hluti áhafnarinnar
fór í frí og þar á meðal skipstjórinn,
en stýrimaður tók við skipinu og nú
var haldið í söluferð til Fleetwood á
vesturströnd Englands.
Við fengum alveg afskaplega gott
veður á útleiðinni. Það má heita að
það væri logn alla leiðina. Oft komu
einhverjir af áhöfninni upp í klefa til
mín til að spjalla, og sögðu mér eitt
og annað af sjómennsku sinni. Einn
sagði mér af því að hann væri búinn
Heima er bezt 365