Læknaneminn - 01.08.1968, Blaðsíða 21

LÆKNANEMINN
ið. BAL og Dipenicillamm auka
þvagútskilnað gulls, og eru þessi
lyf því notuð við gulleitranir.
Aukaverkanir gulls fara eftir
magni og tíðni gullgjafa. Þær
koma oftast snemma í ljós. Ef
sjúklingar þola einn kúr, þá þola
þeir venjulega annan. Aftur á móti
er fullvíst, að sá sem einu sinni
hefur fengið gulleitrun fær hana
aftur, ef meðferð er reynd á ný.
Aðalfylgikvillar gullmeðferðar
eru: Dermatitis, albuminuria,
slímhúðarsár, og þáfyrstogfremst
stomatitis, og mergskemmdir. Á 50
mg gullskömmtum vikulega má
búast við fylgikvillum í fjórðungi
tilfella. Dermatitis er langalgeng-
astur og um fjórum sinnum al-
gengari en nokkur hinna. Við
minni skammta eru þeir mun sjald-
gæfari, og Popert segir (1966), að
10 mg skammtar vikulega gefi
sjaldan umtalsverða fylgikvilla.
Orsakir þessara eiturverkana
gulls eru óvissar. Við gullderma-
titis og nephritis hefur verið kennt
um ofnæmis- eða ,,autoimmun“
svörun við gullbundnum eggja-
hvítuefnum í blóði. Góð áhrif ster-
oida á þessa fylgikvilla styðja til-
gátuna.
Fjöldi rannsókna hefur sýnt
árangur gullmeðferðar. Sú, sem
talin er skara fram úr að vand-
virkni, var unnin á vegum Empire
Rheumatism Council (1961) og er
af sumum talin sú eina, sem full-
nægir nútíma kröfum. Þetta var
samanburðarrannsókn (double-
blind-study) á 200 sjúklingum
gerð af 19 læknum á 24 stöðum
í Englandi og Skotlandi. Sjúkl. var
skipt í 2 hópa. Annar fékk Myocr-
isin 50 mg vikulega í 20 vikur,
samtals 1 gr. Hinn hópurinn var til
samanburðar og fékk samtals 0,01
mg Myocrisin eða 1/100.000 úr
21
meðferðaskammti. Grundvallar-
meðferð var eins hjá báðum hóp-
um.
Niðurstaða rannsóknarinnar var
þessi: Dæmt eftir starfshæfni við
læknisskoðun, heilsubót að dómi
sjúklinga, ástandi liða, grip-
styrk, notkun verkjalyfja rhe-
umatoid titir, hæmoglobini og
sökki. Batnaði þeim sjúklingum
betur, sem höfðu fengið gullmeð-
ferð. Bati byrjaði eftir 3 mánuði
og var greinilegur 12 mánuðum
eftir síðustu sprautu. Enginn mun-
ur var þó á rtg. breytingum. Gull-
meðferð bætti kliniskt ástand
sjúklinga í 18 mánuði, en við sam-
anburð eftir 30 mánuði var lítill
munur.
Árangur rannsóknarinnar hefur
verið skilinn á tvo vegu. Cohen í
Boston (1966) tekur þetta sem
dæmi um gagnsleysi gullmeðferðar
og gefur ekki gull. Baylis í Boston
(1966) tekur þetta aftur á móti
sem dæmi um gagnsemi gullmeð-
ferðar og gefur viðhaldsskammta.
I öllum þeim aragrúa greina
sem skrifaðar hafa verið um gull-
meðferð kemur mönnum saman
um, að búast megi við beztum ár-
angri í aktívum A.R. á byrjunar-
stigi eða hjá 50—90% sjúklinga.
Misstórir gullskammtar eru
gefnir. Flestir vilja hafa byrjunar-
skammt lítinn, 10 mg Myocrisin
og auka skammt í tveimur til
þremur áföngum í mest 50 mg í
senn. Síðan eru gefnar vikulegar
inndælingar þar til sjúklingur er
búinn að fá 500—1000 mg. Mönn-
um kemur saman um, að tilgangs-
laust sé að gefa meira gull, ef
árangur fæst ekki. Aftur á móti
eru menn ekki á eitt sáttir, hvort
gefa eigi viðhaldsskammta þeim
sjúklingum, sem hlotið hafa ein-
hvern bata, eða bíða þess, að þeim