Læknaneminn - 01.08.1968, Qupperneq 22

22
LÆKNANEMINN
versni og gefa þá annan gullkúr.
Því miður eru ekki margar rann-
sóknir til um langtíma gullmeð-
ferð. Frumkvöðull hennar, áður-
nefndur Forestier (1961), hefur
skýrt frá 25 ára reynzlu sinni.
Af 21.000 siúklingum með liða-
gigt fengu 2.300 gullmeðferð. Hann
valdi úr 435 siúklinga með ákveð-
inn A.R. Þeir fengu allir endur-
tekna, stóra gullkúra í minnst 2
ár og röskur fjórðungur í 10 ár.
80% sjúklinga sýndu bata með til-
liti til sjúkdómsstigs og starfs-
hæfni, sem hélzt í 5—-10 ár. Ana-
tomiskar breytingar héldu þó
áfram, sem kemur heim við aðrar
rannsóknir. Aukaverkanir komu
hjá briðiungi siúklinga, en þó
þurfti ekki að hætta meðferð nema
hjá 10%. 2 dauðsföll hlutust af
meðfprðinni.
Æ fleiri hallast að því, að æski-
levar sé að gefa mánaðarlega við-
haldsskammta jafnvel ævilangt
heldur en að endurtaka svona gull-
kúrana, en ef siúkdómurinn versn-
ar, er talið nauðsvnlegt að gefa
aukaskammta. Sýnt hefur verið
fram á, að það kemur helzt fyrir
hiá siúklingum með mikinn gull-
útskilnað.
Á lyflæknisdeild Landspítalans
höfum við undanfarin ár gefið
gull flestum sjúklingum með
ákveðinn og aktivan A.R. Við
bvriun með 10 mg Mvocrisin í
vöðva, gefum 25 mg eftir viku og
síðan 50 mg vikulega, ef bað þol-
izt, samtals 800 mg. Síðan eru
gefnir viðhaldsskammtar 50 mg
mánaðarlega um óákveðinn tíma
og aukaskammtar, ef siúklingi
versnar. Fyrir hveria gullsprautu
eru siúklingar spurðir um auka-
verkanir frá húð (sérstaklega
kláða og útbrot), skoðað þvag fvr-
ir eggjahvítu og talin hvít blóð-
korn og blóðplötur.
Af 30 A.R. sjúklingum lyflækn-
isdeildar árið 1967 höfðu 19 fengið
gullmeðferð:
5 sjúklingar voru hættir á með-
ferð, ailir með versnandi liðagigt
á háu stigi.
5 sjúklingar voru á langtíma-
gullmeðferð við komu á spítalann.
Árangur var sæmilegur.
3 sjúklingar urðu einkenna-
lausir.
3 urðu að hætta meðferð tiltölu-
lega fljótt vegna aukaverkana
(dermatitis og stomatitis), eftir
verulegan bata.
3 sjúklingar eru í meðferð ann-
ars staðar og vantar fullnægjandi
upplýsingar um þá.
Steróíöameðferö: 1949 sýndu
Hench og samstarfsmenn hans við
Mayo Clinic fram á óþekkt áhrif á
A. R. með cortisoni og ACTH. Þá
tendruðust vonir manna um, að nú
væri loksins fundið lyfið, sem
læknaði A. R. En Adam var ekki
lengi í Paradís. Brátt kom í ljós,
að steroiða-meðferð bældi aðeins
niður einkenni sjúkdómsins, en
læknaði hann ekki. Nær tveggja
áratuga reynsla hefur sýnt og
sannað, að ekkert lyf hefur svip-
að því eins kröftuga bólgueyðandi
verkun og steróíðar. Með nægi-
lega stórum skömmtum er hægt
að gera flesta A. R. sjúklinga
einkennalausa, bólga rennur, sökk
lækkar og blóðleysi batnar. En
rheumatoid titir er veniulega
óbreyttur (Klinefelter 1968) og
brjóskeyðing og beinbreytingar
halda áfram ef til vill svolítið hæg-
ar (Medical Research Concil. Sjúk-
dómseinkenni blossa venjulega
upp, strax og lyfjagjöf er hætt.
Þetta gerði ekki mikið til, ef óhætt
væri að halda áfram þessari með-
ferð óendanlega. En því er ekki
að heilsa. Aukaverkanir steróíða
eru slíkar, að nú þykja þeir oftast