Læknaneminn - 01.08.1968, Síða 47

LÆKNANEMINN
i5
röðun S.I. er nokkurn veginn þessi:
% fyrir morgunverð, % fyrir há-
degisverð, og % fyrir kvöldverð.
Æskilegt er að gefa barnshaf-
andi sykursjúkum konum insulin
tvisvar á dag; einnig börnum, þeg-
ar þarfir þeirra við notkun lang-
virks insulins eru orðnar 40 ein.
Ekki er óalgengt, að sjúklingar
á insulinmeðferð sýni öll einkenni
hinna óstöðugu, án þess þó að vera
óstöðugir í eðli sínu. Ástæðan er
óhófleg insulinnotkun og gefur
stærð insulingjafa venjulega
fyrstu bendingu. Algengustu or-
sakir þessara vandræða eru ófull-
nægjandi meðferð fæðunnar eða
renal glycosuria, en stundum staf-
ar þetta af því, að reynt er að koma
í veg fyrir post-prandial hyper-
glycemiu.
Allir sykursjúklingar, sem hafa
tilhneigingu til ketosis, þurfa við-
bótarinsulin við hvers kyns meiri
háttar álag (stress), og þeir
sjúklingar, sem ekki hafa tilhneig-
ingu til ketosis, kunna að þurfa
insulin við sömu aðstæður. Við
skurðaðgerðir ættu sykursjúkling-
ar að vera fyrstir, svo að hægt sé
að tímasetja aðgerðina af ná-
kvæmni. Rétt er að reiða sig ekki
á kolvetnagjöf per os í 3-4 klst.
fyrir aðgerð vegna hættu á asp-
iration magainnihalds við eða eft-
ir svæfingu. I stað þess er glucosu-
upplausn gefin í æð eða jafnvel
undir húð, 1 lítri á 6—8 klst. fresti,
og þessu er haldið áfram unz sjúkl-
ingur fær meðvitund og getur tek-
ið vökva per os. S.I. er gefið einni
klst. fyrir aðgerð og síðan á 6—8
klst. fresti, þar til fyrri fæðu- og
insulinmeðferð getur hafizt að
nýju. Stærð S.I. gjafa fer eftir
sykurákvörðunum í þvagi eða blóð-
sykri, ef sjúklingur getur ekki
kastað þvagi.
Notkun fæöu.
Insulin hefur áhrif á með-
höndlun líkamans á öllum þremur
höfuðflokkum fæðunnar, kolvetn-
um, eggjahvítu og fitu. Skiljan-
legt er því, að fyrstu truflanir
sykursýki koma fram, þegar lík-
aminn er nærður, og að meðferð
fæðunnar hefur mikilvæga þýð-
ingu, þegar fengizt er við sykur-
sýki. Hlutföll fæðuflokkanna
þriggja eru nú yfirleitt talin mega
vera áþekk því, sem almennt ger-
ist. Þáttur fæðunnar við meðferð
er breytilegur eftir tegund sjúkl-
inga:
I. Feitir sjúklingar, sem ekki
hafa tilhneigingu til ketosis:
Gefnar eru færri hitaeiningar en
líkaminn eyðir. Megrun fylgir
stórbætt sykurþol, og þegar
kjörþyngd er náð og hitaeininga
jafnvægi komið á. er kolvetnanýt-
ing eðlileg orðin hjá mörgum, sem
verið höfðu 20% of þungir eða
meira.
II. Sjúklingar, í eðlilegum hold-
um, á sulphonylurea lyfjum:
Hitaeiningaþörfum líkamans
er fullnægt, og er fæðan gefin oft,
en lítið í senn, svo álag á brisið
verði sem minnst.
III. Sjúklingar á insulini:
Hitaeiningafjöldi er ákvarðað-
ur eftir líkamsþyngd siúklinga, og
er áherzla lögð á eðlilegt holda-
far. Þar sem áhrif hinna langvirk-
ari insulina eru samfelld fremur
en ósamfelld, er nauðsynlegt að
deila fæðunni í 6 gjafir á dag.
Endanleg niðurröðun kolvetna og
hitaeininga milli einstakra máltíða
fer eftir insulinsvari og líkam-
legri áreynslu sjúklinganna. Með-
ferð fæðunnar hjá hinum insulin-
þurfandi er lykillinn að ákjósanlegu
metabolisku jafnvægi, og sé henni
ábótavant, er ekki að vænta við-
hlítandi stjórnar á sjúkdómnum.