Læknaneminn - 01.08.1968, Síða 76

68
LÆKNANEMINN
meinvaki, þótt tvær tegundir séu
undir sterkum grun. Myc. hominis
hefur ræktazt þrisvar sinnum oft-
ar frá sjúklingum með sýkingar í
neðri hluta öndunarfæra en frá
heilbrigðum. Einnig hefur myc.
hominis oft ræktazt frá þvag- og
kynfærum, en veldur tæplega
sjúkdómum þar. Hins vegar bein-
ist áhugi manna nú mjög að T-
stofni myc., sem ræktast frá þvag-
færum 10—20% heilbrigðra en
70—80% sjúklinga með non-
gonococcal urethritis. Þar sem
orsakir þessa sjúkdóms eru annars
óljósar, má telja, að T-stofn myc.
getið verið þáttur í orsök. Það
styður ennfremur þessa ályktun,
að tetracyclin og erythromycin
lækna oft þennan sjúkdóm, en
þessi lyf verka einmitt mjög vel á
T-stofn myc.
Myc. hominis hefur oft verið
bendlað við orsakir Reiters syn-
droms og arthritis rheumatoides.
Er það byggt á því, að þessir sjúk-
dómar batna oft við gullmeðferð,
og stundum hefur tekizt að rækta
myc. frá liðvökva sjúklings. Hins
vegar er ekki vitað, hve oft myc.
ræktast frá liðvökva heilbrigðra,
og er þetta því marklítið.
Sjúkdómar t dýrum og aörir
sjúkdómar í mönnum.
Þekktir eru margir dýrasjúk-
dómar, sem orsakast af myco-
plasma. Árið 1713 var lýst í Sviss
sjúkdómi í nautgripum, sem síðar
fékk nafnið Pleuropneumonia
bovis. Sjúkdómur þessi barst síð-
an um alla Evrópu og einnig til
Ástralíu og Suður-Afríku og olli
gífurlegu tjóni. Sjúkdómur þessi
er enn vandamál víða um heim m.
a. bæði í Ástralíu og Afríku.
Sjúkdómurinn orsakast af myco-
plasma bovis, og helztu einkennin
eru sótthiti, hröð öndun, hósti,
nefrennsli, og almennur slappleiki.
Annar algengur dýrasjúkdómur,
sem finnst í kindum og geitum,
nefnist agalactia infectiosa. Þessi
sjúkdómur orsakast af myco-
plasma agalactiae, og helztu ein-
kennin eru: 1. mastitis með puru-
lent útferð úr spenum, 2. kera-
titis, sem endar oft með rifu á
cornea, 3. liðabólgur á fótum, sem
stundum enda með ankylosis, 4.
leucocytopenia með fjölgun á
monocytum.
Polyarthritis af völdum myco-
plasma var lýst 1960 (Klienberg-
er-Nobel) í hvítum rottum, en
þessu hefur einnig verið lýst í
mörgum fuglum, kindum, geitum
og ef til vill svínum (Ford 1963
og Sharp 1964). Kjúklingar, sem
sýktir voru með mycoplasma
synoviae og mycoplasma gallisep-
ticum fengu allir polyarthritis, en
auk þess fengu 25% þeirra hjarta-
skemmdir (breytingar í epicardi-
um, hjartavöðva, hjartaæðar og
hjartalokur) (Kerr og Olson,
1967).
Vitneskjan um þessa sjúkdóma
í dýrum auk vitneskjunnar um, að
ein af þessum mycoplasmataceae,
mycoplasma pneumoniae veldur
atypiskri pneumoniu í mönnum,
var orðin almenn um 1960. Þegar
svo bættist við, að þessar lífverur
drepast af tetracyclinum, gullsölt-
um, streptomycini og ef til vill
fleiri þekktum efnum, hófust ákaf-
ar rannsóknir á ýmsum sjúkdóm-
um í mönnum með óþekkta orsök.
Þeir sjúkdómar í mönnum, sem
einkum hafa verið rannsakaðir
með tilliti til mycoplasma eru:
Nongonococcal urethritis.
Arthritis rheumatoides.
Reiters syndrom.
Lupus erythematosus.
Endocarditis subacuta.
Otitis media.