Læknaneminn - 01.04.1969, Page 6

6
LÆKNANEMINN
dólgshætti einum eða fyrir
sakir truflunar á valdajafnvægi
hormóna. Ég hefi talað við þýzka
stúdenta, sem brunnið hafa í
skinninu eftir því að taka þátt,
en ekki þorað vegna þeirra erfið-
leika, sem slíkt gæti haft í för með
sér seinna. Þannig er um marga
farið. Staðhæfingar um hlutfalls-
lega fæð þátttakenda segja ekkert
um almennan hug stúdenta. En það
þarf bæði skerpu hugar til að
brydda uppá nýjum hugmyndum í
fastmótuðu þjóðfélagi, þótt lýð-
ræðislegt eigi að teljast, og dirfsku
að koma þeim á framfæri.
1 fyrsta lagi: hví stúdentar ?
Auðvitað eiga þeir engan einkarétt
á hugmyndum um skárri heim og
þá heldur ekki þeim, sem nú fara
um lönd. Ný þjóðfélagsviðhorf
grípa um sig meðal ungs fólks af
öllum stéttum. Rithöfundar, lista-
menn, kvikmyndastjórar, blaða-
menn, kennarar, jafnvel pró-
fessorar taka þátt. Hippíar, jippí-
ar, popfólk eða LSD-fitlarar eru
angar þeirra viðhorfa. Joan Baez
og Bob Dylan kyr juðu um velmeg-
unartómleikann, þýzkir leikarar
stöðvuðu leiksýningar í miðjum
klíðum til þess að troða uppá áhorf-
endur umræðum um hina nýsettu,
illræmdu neyðarlöggjöf þar í landi,
íþróttamenn steyttu hnefann á
verðlaunapalli. Ungt fólk er að róta
upp lygnum þjóðfélaga. Stúdentar
eða vitar (intellectuals) eru þeir,
sem forma hugmyndirnar og út-
breiða. Ernst Bloch, friðarverð-
launahafi v.-þýzka bókaútgefenda-
félagsins, sagði: „Félagslegur
hvati byltingarinnar er hin
óánægða stétt. Því voru það forð-
um bændur eða borgarastétt,
seinna öreigarnir í hinni sósíalísku
byltingu. Þeir eru ekki til í dag.
I staðinn höfum við e. k. stétt, sem
erfitt er að staðsetja í þjóðfélag-
inu: æskuna . . .., sem sagt hefur
verið um: strax og hún hefur feng-
ið stöður og embætti, mun hún
syngja sama sönginn og hinir. Þá
mundi gamli málshátturinn eiga
við, að sá, sem ekki er sósíalisti
20 ára gamall, sé heimskingi, og
sá, sem enn sé sósíalisti um fert-
ugt, sé enn meiri heimskingi. Æsk-
an verður að brjótast útúr hinu
einskæra líffræðilega ástandi. Hún
á að líta á sig sem umboðsaðila
og staðgengil volaðs fjöldans og
gæta hagsmuna hans, en kafna
ekki í æskulýðshreyfðu táninga-
lífi;.... hugsa heldur: ef fjöld-
inn gerir það ekki, verðum við að
gera það, ganga um og rök-
ræða, .... leysa okkur sjálf und-
an hinni kynlegu félagsstöðu okk-
ar . . . Göbbels sagði: sá, sem hef-
ur æskuna, hefur framtíðina.
Réttara væri að segja: sá, sem hef-
ur framtíðina, hefur æskuna ....
Sérstaklega verður háskólaæskan
að vera á verði gegn broddborg-
aralegum sleggjudómum líktog:
þið lifið á okkar fé. Þið lesið ekki
og lærið ekki, heldur arkið útá
göturnar. Nei, ættu stúdentar að
segja við broddborgarana, einmitt
vegna þess að við lesum, vegna
þess að við lærum, erum einmitt
ungt háskólafólk, sem lærir eitt-
hvað og vill skoða heiminn, þess
vegna erum við annarrar skoðun-
ar. Það er skylda okkar, því að
við höfum notað tíma okkar til
þess að rýna í innviðina þareð við
getum það betur en þið. Til þess
lærum við. Krefjizt ekki, að við
lærum enn meira. Það væri enn
verra fyrir marga ykkar . . .“ (Frá
hringborðsumræðum um bvltingu
í Bad Boll).
Orsakir stúdentaólátanna eru
vitaskuld fjölmargar og samverk-
andi. Dugir ekki að bollaleggja
mikið um þær hér. Verður nakin