Læknaneminn - 01.04.1969, Síða 9

LÆKNANEMINN
9
ræðisins“. Mikið lesinn, mest í
Þýzkalandi.
Mao Tse Tung. Þessi austræni
einvaldur hefur óneitanlega haft
öflug áhrif á róttækari Vestur-
landabúa með kenningum sínum og
tilraunum með stéttlaust þjóðfé-
lag, þar semvaldeignarréttarinsog
sérhæfingarinnar er minnkað. Það
hlýtur þó að gera þessar hugmynd-
ir draumkenndar, að ekki megi
fréttast af gangi hinnar risavöxnu
þjóðfélagstilraunar. Hinsvegar
hafa skrif hans um herstjórn haft
mikil áhrif á baráttuaðferðir þjóð-
frelsishreyfinga og skæruliða-
hernað um allan þriðja heiminn.
Auk hinna stóru spámanna
mætti nefna nokkur önnur átrún-
aðargoð hinna einstöku af bald-
inni æsku, s. s. Castro, Che Gue-
vara, Dubeck, Rosa Luxemborg,
Robert Kennedy, U. Thant, Ful-
bright, Eugene MacCarthy, Lum-
umba, Frantz Fanon, Russel,
Huxley, Luther-King, svo að
nokkrir séu nefndir.
6. Vietnam. Fáir atburðir hafa
komið jafnærlegu róti á hugi
manna síðari ár en þetta umdeilda,
grimmilega stríð. Ofbeldið var þar
óvanalega augljóst, aflsmunur
virtist ótrúlegur, orsök þess
eða „nauðsyn“ með gruggugasta
móti. Seigla andstæðingsins, sem
átti að verja frelsi þjóðarinnar
gegn, þótti ekki einleikin. Þetta
stríð leiddi ekki aðeins athygli for-
vitins fólks að allri forsögu þess
og því, sem raunverulega var verið
að verja þar, heldur dróst nú utan-
ríkisstefna Bandaríkjanna óvægi-
legar en fyrr í sviðsljósið og inní
vitund margra, sem fyrr höfðu að-
eins trúað. Sæði efans var sáð. I
beinu framhaldi af þessu komst
svo allt kerfið undir smásjána,
— heimskerfi auðvaldsþjóðanna, á
hvern hátt það flæddi yfir veröld-
ina af hlífðarlausum ósveigjan-
leika, og hverjir væru hagsmunir
þess, sem það varði á þann hátt.
Skilningur jókst á örvæntingar-
fullri örbirgð fátækra þjóða,
frelsisbaráttu þeirra, og hverjir
það væru, sem börðu þær niður.
Stúdentar þóttust nú skilja betur
samhengi ýmissa hluta, þeir fóru
jafnvel að líta sér nær á eigin
þjóðfélög. Víðast hvar kristallíser-
aðist öll gagnrýni þeirra í mót-
mælaaðgerðum gegn Vietnam-
stríðinu, ekki sízt í Bandaríkjun-
um sjálfum.
7. Frelsisbarátta og stríð. 1
beinu framhaldi af ofansögðu.
Einnig hefur persónukúgun í
austantjaldslöndum vakið mörgum
þeim, sem áður höfðu trúað á
Sovét-Rússland, miklum þrenging-