Læknaneminn - 01.03.1980, Blaðsíða 14

æða, en það veldur minnkuðu innflæði til
vinstri hluta hjarta og styttri sýstólu.
C) A2-P2 bil er jafnt við inn- og útöndun (fixed
splitting) :
I. Þegar innflæði til hægri ventriculus er stöð-
ugt. Dæmi um það er atrial-septal defect þar
sem flæðið frá vinstra til hægra atrium
minnkar við innöndun en eykst við útöndun,
en flæði til hægri ventriculus helst stöðugt
það sama, þannig að lengd hægri ventriculus-
sýstólu verður alltaf eins.
II. Þegar bilun verður á hægri ventriculus þá
helst rúmmál og lengd sýstólu hægri ventri-
culus stöðugt.
D) „Paradoxical splitting" er það nefnt þegar ann-
að hjartahljóð er klofið við útöndun. Orsakir
eru:
I. a) A2 seinkaður vegna:
1) vinstra greinrofs,
2) aukaslags sem á upptök sín í hægri ventri-
culus,
3) gangráðs í hægri ventriculus.
Eg vísa til fyrri lýsingar á leiðni taugaboðs
til hægri og vinstri ventriculus. I ofangreind-
um tilvikum verður seinkaður samdráttur í
vinstri ventriculus.
Við innöndun verður A2-P2 bilið <20 msek.
og eitt hljóð heyrisl, en við útöndun kemur
P2 á undan A2.
b) A2 einnig seinkaður, ef samdráttur i
vinstri ventriculus er lengdur vegna:
1) stenosis valvulae aortae,
2) stenosis subvalvularis,
3) angina peotoris eða infarctus myo-
cardii,
4) aukins útfallsmagns, t. d. við
regurgitatio valvulae aortae og ductus arteri-
osus persistens.
Ekki valda þó ofangreindir sjúkdómar alltaf
„paradoxical splitting“. Við stenosis valvulae
aortae verður stenosis að vera mikil og lokan
lítið kölkuð og hreyfanleg til að „paradoxi-
cal splitting“ verði. Einnig heyrir það til
undantekninga að angina pectoris eða in-
farctus myocardii valdi „paradoxical splitt-
ing“.
II. P2 kemur snemma vegna þess að taugaboð
til hægri ventriculus berst óeðlilega hratt.
Þetta getur gerst við Wolf-Parkinson-White
syndrome, en þá fer taugaboð oft framhjá
AV hnút og beint frá atrium til ventriculus.
Þrið'ja hjartahljóð (S3)
Þriðja hjartahljóð er lágtíðnihljóð sem kemur
0,1—0.2 sek. á eftir öðru hjartahljóði. Það heyrist
best yfir hjartatoppi. Díastólísk fylling á ventriculus
hefur þrjá fasa. Fyrst er hröð fylling (rapid filling
phase), þá hægari fasi (slow filling phase) og loks
lokafasi vegna atrium sýstólu (atrial phase). Sé sam-
tímis gerð hljóðritun og óbein rúmmálsritun (apex
cardiography) sést að þriðja hjartahljóð kemur á
mótum fyrsta og annars fasa díastólískrar fvllingar.
Þriðja hjartahljóð er eðlilegt fyrirbrigði í börn-
um og unglingum en ailltaf sjúklegt ef það heyrist í
fullorðnum. Langoftast er um aukna þenslu á vinstri
ventriculus að ræða og sjúklingur hefur einkenni
um hjartabilun. Greina ber þriðja hjartahljóð frá
opnunarhljóði mítralloku við stenosis mítralis
(opening snap), en það hljóð kemur aðeins fyrr í
díastólu og er hátíðnihljóð. Högghljóð frá gollurs-
húsi (pericardial knock) líkist þriðja hjartahljóði
og kemur á sama tíma. Þetta hljóð heyrist við peri-
carditis constrictiva. Það er yfirleitt hærra en þriðja
hjartahljóð. Fleiri einkenni veita vísbendingu við
mismunagreiningu. Stutt díastólískt óhljóð getur
einnig líkst þriðja hjai tahljóði.
Fjórða hjartahljóð (S4)
Fjórða hjartahljóð er lágtíðnihljóð sem myndast
vegna minnkaðrar þenslugetu vinstri eða hægri
ventriculus (decreased distensability) og á Hklega
upptök sín í hjartavöðvanum. Það kemur samtímis
samdrætti í atrium og ef þá er gert hjartalínurit og
hjartahljóðritun sést að það kemur > 70 msek. á
eftir P-takka hjartalínurits. Orsakir fjórða hjarta-
hljóðs eru margvíslegar.
1) Blóðþurrð hjartavöðva (myocardial ischemia).
a) Hjartakveisa (angina pectoris).
Við hjartakveisu verður tímabundin blóð-
12
LÆKNANEMINN