Læknaneminn - 01.03.1980, Blaðsíða 12

Mynd 2. Myndin sýnir hljóðritun (PCG: Phonocardiogram) jyrsta og annars hjartahljóðs. Takið ejtir að hljóðið kemur að-
eins á eftir QRS á hjartaajriú (ECG) og aðeins á undan púls í carotisœð (x), sem sést við þrýstingsritun (CPT: Carotid
pulse tracing).
hjartahljóða. - Það sem nú verður talið ræður hæð
(intensity) fyrsta hjartahljóðs:
1. Staða mítralloku við upphaf sýstólu, en hún á-
kvarðast af lengd milli atrium- og ventriculus-
sýstólu, sem sést af lengd P-R hils á hjartarafriti.
Sé P-R bil stutt er lokan galopin við upphaf
ventriculus-sýstólu og hátt fyrsta hjartahljóð
myndast. Sé P-R bil Iangt, veldur hvirfilstraumur
Jdví að lokan er komin í hálflokaða stöðu við upp-
haf ventriculus-sýstólu, og fyrsta hjartahljóð
verður lágt. Auðvelt er að meta hreytingar á
fyrsta hjartahljóði eftir stöðu mítralloku við 3°
A-V rof, en þá er P-R bil síbreytilegt.
2. Aukin þykkt mítralloku eins og sést við mítral-
stenosis veldur háu fyrsta hjartahljóði.
3. Hraði þrýstingsaukningar í vinstri ventriculus
(rate of pressure rise) ákvarðar einnig hæð
fyrsta hjartahljóðs. Sé hraði þrýstingsaukningar
minnkaður lækkar fyrsta hjartahljóð vegna þess
að mílrallokan smellur ekki saman af eins miklu
afli. Þetta gerist t. d. við blóðþurrð í hjartavöðva
(myocardial ischemi), kransæðastíflu og sjúk-
dóma í hjartavöðva. Sé samdráttarhæfni aukin
eins og t. d. við aukinn sympathicus tonus, hrað-
an hjartslátt eða ofstarfsemi skjaldkirtils, hækk-
ar fyrsta hjartahljóð.
Annað hjartahljóð (S2)
Annað hjartahljóð myndast við lokun á aorta-
loku og pulmonalloku, en þær lokast þegar þrýst-
ingur í vinstri og hægri v:ntriculus fellur niður
fyrir þrýsting í aorta og a. pulmonalis (sjá mynd).
Annað hjartahljóð heyrist best við hjartagrunn.
Það hefur háa tíðni og í heilbrigðu hjarta er það
klofið í tvo þætti, A2 sem myndast við lokun aorta-
lcku, og P2 sem myndast við lokun púlmónalloku.
A2 er alls staðar á undan P2 (þ. e. hvort sem hlustað
er við hægri eða vinstri rönd bringubeins). Klofn- *
ingur heyrist undir eðlilegum kringumstæðum að-
eins við innöndun, en þá gerist tvennt: Tæmingu á
ventriculus seinkar vegna aukins innllæðis blóðs
og þenslugeta (capacitance) lungnaæða eykst.
Hvorutveggja veldur seinkun á lokun púlmónalloku.
10
LÆKNANEMINN