Læknaneminn - 01.03.1980, Blaðsíða 16

R C>
Mynd 5. Sýndar er samanburður á slarfrœnu útstreymis-
óhljóði (A) og óhijóði við þrengsli á aortaloku (B). SM:
Systolic murmur (systoliskt óhljóð). Einnig eru sýndar
þrýstingskúi vur í aorta og vinstri ventriculus (LV). Skyggðu.
svœðin sýna þrýsdngsmuninn eða þrýstingsfallið um lokuna.
háls. Það getur verið hæst hvar sem er á þessu
svæði. Algengast er að óhljóðið sé hæst meðfram
hægri brún bringubeins ofarlega. Þetta óhljóð er
alls staðar tígullaga, en það skiptir miklu við mis-
munagreiningu á óhljóðum yfir hjartatoppi. Það er
mjög algengt að tíðni óhljóðsins breytist eftir því
hvar hlustað er. Hátíðni er yfir hjartatoppi, en tíðni
fer síðan lækkandi eftir því sem ofar dregur (Galla-
vardin phenomenon). Algeng s’kyssa er að telja öll
hálíðnióhljóð yfir hjartatoppi rangstreymisóhljóð,
sem stafa af leka mítralloku. Gróft samband er milli
hæðar óhljóðsins og þrengslanna á aortaloku. Sé um
bilun á vinstri ventriculus að ræða, getur óbljóðið
minnkað eða jafnvel horfið vegna þess að þrýsting-
ur í vinstri ventriculus lækkar og þrýstingsmunur
milli vinstri ventriculus og aorta minnkar. Sé um
meðfædd lokuþrengsli að ræða, heyrist ofl smell-
hljóð á undan óhljóðinu.
Þrengsli á púlmónalloku (slenosis valvulae
pulmonalis)
Þetta útstreymisóhljóð heyrist best í öðru eða
þriðja rifjabili meðfram vinstri rönd bringubeins.
Þetta er miðtíðni- og allt upp í hátíðnióhljóð. Mjög
oft heyrist smellhljóð á undan óhljóðinu. Eftir því
sem þrengslin á lokunni eru meiri, því hærra verð-
ur þrýstingsfallið. Bilið milli fyrsta hjartahljóðs og
smellhljóðs minnkar, en bilið milli A2 og P2 eykst.
Einnig verður mesta hæð óhljóðsins síðar í sýstólu
eftir því sem þrengslin aukast. Þá er algengt að
óhljóðið nái yfir aorta-þátt annars hjartahljóðs
(A2). Púlmónal-þáttur annars hjartahljóðs (P2)
lækkar eftir því sem þrengslin verða meiri. Séu þau
mjög mikil kemur fyrir að maður heyrir eingönga
fyrsta hjartahljcð, síðan óhljóð, en greinir ekki
annað hjartahljóð (mynd 6).
Rangstreymisóhljóð
Þessi óhljóð myndast við flæði um mítral- eða
trícuspídallokur. Einnig getur svona óhljóð myndast
sé op milli vinstri og hægri ventriculus. Vegna þess
að þrýstingsmunur milli ventriculi og atria er mik-
ill í allri sýstólunni, byrjar óhljóðið við fyrsta
hjartahljóð og nær að eða aðeins fram yfir annað
hjartahljóð. Dæmi um rangstreymisóhljóð er óhljóð
við insufficientia valvulae mítralis. Þetta óhljóð er
af hárri tíðni, og hæðin er jöfn gegnum alla sýstól-
una. Ohljóðið heyrist best yfir hjartatoppi og mjög
algengt er að það leiði úl í holhönd. Allgott samræmi
er milli hæðar á óhljóðinu og lekans á lokunni.
Mynd 6. Sýndar eru breyl-
ingar á óhljóði. Breytingar á
bili milli fyrsta hjartahljóðs
og smellhljóðs (1-x) og A2
og P2 (A-P) ejlir því hve
lokuþrengslin eru mikil. Því
meiri sem þrengslin verða,
þeim mun hœrri verður
þrýstingur að sjálfsögðu í
hœgri ventriculus (RV).
14
LÆKNANEMINN