Bændablaðið - 11.05.2023, Qupperneq 12

12 Bændablaðið | Fimmtudagur 11.maí 2023
FRÉTTIR
Kornrækt:
„Bjór hjálpar bændum“
– Erlendur fjárfestir hyggst reisa malthús hér á landi
Á dögunum var hér á landi
staddur Luis Segura, maltbygg-
sérfræðingur og fjárfestir, til
að afhenda Jarðræktarmiðstöð
Landbúnaðarháskólans byggyrki
til prófunar. Markaði heimsóknin
upphaf samstarfs hans og LbhÍ en
markmið hans er að reisa hér á landi
stærðarinnar malthús, verksmiðju
sem maltar bygg til ölgerðar.
Luis starfar fyrir fyrirtækið
Handel und Beratung est. 2016
og segist hafa áratuga reynslu
á vettvangi maltverksmiðja og
brugghúsa. „Fyrir nokkrum árum
gerði ég kostnaðargreiningu á
orkuþörf við möltun byggs og
komst að þeirri niðurstöðu að um
30% af kostnaði framleiðslunnar fer
í orkunotkun. Á þeim tíma var áhersla
lögð á að hafa malthúsin nálægt
viðskiptavinum, brugghúsunum.
Hins vegar hafa tímarnir breyst og
hlutfall orkukostnaðar í framleiðslu
maltbyggs er farin að vera á milli
50-60%,“ segir Luis.
Orkan er því orðið forgangsatriði
og leita framleiðendur maltbyggs
eftir því að færa framleiðslu á svæði
þar sem aðgengi er að ódýrari orku.
Enn fremur sé vaxandi krafa um
minni notkun kolefnis við alla
framleiðslu. Hann, ásamt viðskipta-
félögum sínum í Þýskalandi, hafa því
fengið augastað á Ísland og telja það
kjörið fyrir framleiðsluna. „Hér hafið
þið ekki bara endurnýjanlega, heldur
endalausa orku og vatn, sem er það
sem þarf í maltbyggframleiðslu.“
Húsnæði hugsanlegs malthúss yrði
um 5.000 fermetrar að stærð og gæti
starfsemin skapað um 10–12 störf.
Æskilegast væri að staðsetja slíka
verksmiðju við höfn og ekki væri
verra ef hún væri nálægt kornsamlagi.
Tíu milljarða fjárfesting
Luis segir að ef af verður yrði
innflutningur á byggi til vinnslunnar
kannski óhjákvæmilegur fyrst
um sinn, en þegar fram líða stundir
er stefnan þó að nota bygg ræktað
hérlendis. „Það fyrsta sem við
viljum gera er að láta framkvæma
prófanir á nokkrum maltyrkjum
til að sjá hvort þau þrífist hér. Því
er ég hingað kominn með sérvalin
yrki frá Þýskalandi, Ástralíu,
Frakklandi, Mexíkó og Finnlandi
til að sjá hvernig þau bregðast við
aðstæðum.“
Starfsmenn Jarðræktarmiðstöðvar
sáðu yrkjunum í tilraunareiti á
Gunnarsholti og því er niðurstaðna
prófana að vænta strax í haust.
Luis undirstrikar að fyrirhugað
verkefni sé hugsað í samstarfi við
íslenska kornbændur. „Við viljum
ekki eingöngu koma hingað og
notfæra okkur orkuauðlindir ykkar.
Við viljum líka styðja við íslenska
landbúnaðarframleiðslu og sé ég
mikla möguleika fyrir sjálfbæra
starfsemina hér á landi.
Ef vel gengur gætum við ræktað
maltbygg fyrir allan innlendan
markað en einnig aflað töluverðra
útflutningstekna fyrir landið.“ Auk
þess leita Luis og félagar hans að
innlendum samstarfsaðilum við
að fjármagna verkefnið. Honum
reiknast til að innanlandsþörf fyrir
maltbygg sé kringum 4.000 tonn á
ári en út frá stærðarhagkvæmni sé
lítið vit í öðru en byrja á malthúsi
sem getur annað að minnsta kosti
60.000 tonnum á ári. Fjárfestingin
yrði kringum 10 milljarðar króna.
„Ég er sannfærður um að
malthús á Íslandi feli í sér mikla
útflutningsmöguleika. Ímyndaðu
þér þegar siglingaleiðin yfir
Norðurskautið opnast, þá væri
auðvelt aðgengi að Japansmarkaði,
sem er stórt viðskiptaland okkar
nú þegar.“
Luis er skiljanlega mikill að-
dáandi bjórs og smakkaði nokkra
slíka frá íslenskum brugghúsum
í heimsókn sinni. „Bjór er góður
drykkur. Hann er bæði félagslegur
og hollur. Hann inniheldur færri
kaloríur en appelsínusafi. Svo stuðlar
hann að landbúnaðarframleiðslu,
bjór hjálpar því bændum.“
/ghp
Hvað er möltun?
Bygg til ölgerðar þarf að malta.
Þá er það látið spíra til að brjóta niður
sterkju og gera hana aðgengilega
fyrir gersvepp sem notaður er til
að ölið verði áfengt. Orðið möltun
kemur af því að við niðurbrot sterkj­
unnar verður til maltósi, sykur.
Möltunarferli tekur um sjö daga,
og hægt er að framleiða maltbygg
allan ársins hring.
Gera þarf meiri kröfur til byggs
sem fer til möltunar en þess byggs
sem notað er í fóður. Til að gera
framleiðsluferil maltbyggs sem skil­
virkast þarf einsleitt korn með háa
spírunarprósentu sem skilar háu
maltinnihaldi. Algengast er að
maltkorn sé tvíraða.
Luis Segura, maltbyggsérfræðingur og fjárfestir, vill reisa malthús hér á landi. Hann kom hingað til lands með
sérvalin byggyrki til prófunar og gæddi sér á íslenskum veigum. Mynd /ghp
Byggakur í Gunnarsholti. Mynd / ghp
Matvælastofnun vekur athygli á því
að enn sé hætta á að skæðar fugla-
flensuveirur berist með farfuglum til
landsins nú í byrjun sumars.
Metur stofnunin stöðuna sem svo að
fuglaflensa hafi líklega ekki viðhaldist
í íslenskum staðfuglum í vetur og því
hefur hún lækkað viðbúnaðarstig sitt
niður á stig tvö, úr stigi þrjú.
Alifuglar hafðir innanhúss
eða undir þaki
Vegna hættunnar á smiti frá
farfuglum gilda þó áfram hertar
sóttvarnarráðstafanir sem gefnar
voru út í Stjórnartíðindum 25. mars á
síðasta ári og fela í sér meðal annars
að alifuglar og aðrir fuglar í haldi
skulu hafðir innanhúss eða í lokuðum
gerðum undir þaki.
Á vef MAST kemur fram að frá
því í október 2022 hafi orðið áberandi
fækkun tilkynninga frá almenningi um
fund á veikum og dauðum, villtum
fuglum. Fuglaflensa hafi ekki greinst
í þeim fáu sýnum sem hægt var að taka
og því er talið að smit í villtum fuglum
með skæðum fuglaflensuveirum
hafi fjarað út í vetur þrátt fyrir að
veirurnar hafi fundist síðastliðið haust
í staðfuglum eins og hröfnum, örnum
og svartbökum.
Mikilvægt að tilkynna
um dauða fugla
Margir íslenskir farfuglar koma
frá svæðum í Belgíu, Hollandi og
á Bretlandseyjum – þar sem skæð
fuglaflensa hefur geisað í vetur –
og eru því enn töluverðar líkur á að
farfuglar sem eiga eftir að koma geti
borið með sér smit.
Almenningur er beðinn um að
tilkynna um dauða og veika, villta
fugla, nema augljóst þyki að þeir
hafi drepist af öðrum orsökum en
veikindum. Tilkynningarnar séu mjög
mikilvægar þótt ekki séu alltaf tekin
sýni, því þær gefa vísbendingar um
hversu mikið er um sýkingar og hversu
útbreiddar þær eru. /smh
Enn er hætta
á fuglaflensu
Í vetur voru óvenju margar greiningar
í máfum í Frakklandi, Belgíu, Hollandi
og á Ítalíu. Mynd / Nelson Eulalio
Viðræður um
rekstur Herjólfs
Innviðaráðuneytið hefur samþykkt
beiðni Vestmannaeyjabæjar um að
hefja viðræður um endurskoðaðan
og endurnýjaðan þjónustusamning
ríkisins og sveitarfélagsins um
rekstur Herjólfs.
Hefur þegar verið skipuð
viðræðunefnd vegna málsins af hálfu
Vestmannaeyjabæjar samkvæmt
fundargerð bæjarstjórnar frá 4. maí.
Til stendur að greina kosti þess að
fela sveitarfélaginu áfram rekstur
ferjunnar. Stjórn Herjólfs ohf.
bókaði í fundargerð um miðjan apríl
að framlög ríkisins til rekstrarins
hefðu lækkað um 145 milljónir
króna á samningstímanum auk
þess sem allur rekstrarkostnaður
hefði hækkað.
Var lögð fram tillaga um 9%
hækkun gjaldskrár fyrir farþega
og farartæki frá og með 5. maí,
að fengnu samþykki Vegagerðar
og bæjarráðs. Þjónustusamningur
ríkisins og Vestmannaeyjabæjar
um ferjusiglingar til Vestmannaeyja
rennur út 1. október í ár. Í bréfi
innviðaráðuneytisins til Vega-
gerðarinnar frá 14. apríl kemur
fram að mikilvægt sé að Herjólfur sé
rekinn með eins hagkvæmum hætti
og unnt er um leið og fullnægjandi
þjónustustig sé tryggt. áist ekki í
viðræðum við Vestmannaeyjabæ
markmið um hagkvæmni og
þjónustustig í rekstri ferjunnar,
muni Vegagerðin hefja undirbúning
útboðs á rekstri Herjólfs. sá
Vestmannaeyjar. Mynd / Ýlona M.Rybka