Úrval - 01.01.1968, Blaðsíða 62

60
ÚRVAL
mótaði allt hennar tal, var líkast
göldrum og seiðmagni. Það eitt að
heyra rödd hennar veitti mönnum
gleði og þessari rödd beitti hún eins
og margstrengja hljóðfæri, sem
hún gat svo skipt yfir á eitt tungu-
málið af öðru.“
Ef það ætti að nefna eitthvert
sérkenni á Plutark sem höfundi,
þá væri það helzt hinn þrotlausi
áhugi og ákafi í að lýsa hlutunum
í einstökum atriðum. Sem dæmi
um þetta má nefna frásögnina í
Ævi Periklesar, þar sem hann 'lýsir
byggingum í Aþenu og fegurð
þeirra.
„Og byggingar risu hver af ann-
ari og eins stórkostlegar að reisn
og línur þeirra og lögun var óvið-
jafnanleg.
Því að listamennirnir kepptust
við að taka öðrum fram í fögru
handbragði. Furðulegast var þó,
hversu hratt þessar byggingar risu
af grunni og var lokið á skömmum
tíma. Menn héldu að það tæki kyn-
slóðir að byggja hverja einstaka
þeirra, en í reyndinni tók bygg-
ingin ekki nema ungann úr ævi eins
manns, sem verkinu stjórnaði ....
hver bygging bjó yfir fegurð, sem
vakti lotningu strax og hún reis
upp, en jafnframt bjuggu bygging-
arnar yfir þeirri eilífu æsku, sem
gerir fegurð þeirra jafn augljósa
á okkar tímum.
Þannig hefur ævarandi æsku-
blómi lagzt yfir öll verk Periklesar
og verndar þau frá snertingu
tímans, og eilífðar æskuverk tekið
sér bólfestu í þeim og gætt þær
eilífum krafti og lífi.
í hinni miklu og óviðjafnanlegu
frásögn sinni af þeim hrakförum,
sem leiðangur Aþeninga beið við
Syrakusa á dögum Peloponnesstríð-
anna milli Aþenu og Spörtu — lýs-
ir Thucydides með almennum orð-
um, þeirri hryggð, sem greip borg-
arbúa, þegar þeir fréttu um hrak-
farirnar. Plutark gerir þetta á eft-
irfarandi hátt:
„Það er sagt, að þegar fréttin
barst til Aþenu, að þá hafi fólk
ekki getað trúað henni, og sérstak-
lega ekki þeim sem’ fyrstur flutti
fréttina. Það virðist sem fréttin
hafi fyrst borizt til borgarinnar
með ókunnum ferðalang, sem tók
höfn í Piraeus og fór þar til bart-
skera, fékk sér sæti í stól hans
og tók að tala um hrakfarirnar,
eins og þær væru á allra vitorði.
Bartskerinn hlustaði á hann en tók
síðan til fótanna áður en ferða-
langnum vannst tími til að ræða
við nokkurn annan, og bartskerinn
hljóp eins og fætur toguðu inní
borgina, fram fyrir borgarráðs-
mennina á opnu markaðstorginu
og þuldi þar alla söguna. Það var
ekki furða þó að þessi saga vekti
gremju, henni fylgdi síðan æsingar
og borgarráðsmennirnir söfnuðust
umsvifalaust saman og bartskerinn
var leiddur fyrir þá og hann spurð-
ur spjörunum úr. Þegar farið var
að þýfga hann um það, hvar hann
hefði heyrt þessa frétt, gat hann
ekki gert fullnægjandi grein fyrir
heimildum sínum og var dæmdur
sem fleiprari og æsingamaður. Hann
varð að þola hjól og steglur, þar
til aðrir sendiboðar komu og sögðu
fréttina nákvæmar.“
Þannig mætti halda endalaust á-