Úrval - 01.03.1971, Qupperneq 12

10
ÚRVAL
fiskasafnsins í Iquitros í Perú, en
hann er einn af fjölmörgum slíkum
fiskútflytjendum við Amazonána,
hefur aðra skýringu fram að færa:
,,Það er tækniþróunin, sem hefur
þessi áhrif,“ segir hann. „Nú höf-
um við vöruflutningaflugvélar með
fjórum hreyflum og plastpoka, sem
hægt er að flytja fiskinn hraðar og
öruggar á markaðinn í en áður var
mögulegt. Meira af fiski kemur
lifandi í fiskaverzlanirnar, verðin
eru lægri, og fleiri fiskaaðdáendur,
einkum börn og unglingar, hafa nú
efni á þessu tómstundastarfi."
Allar tölulegar staðreyndir virð-
ast staðfesta, að Mendez hefur rétt
fyrir sér. Rétt eftir síðari heims-
styrjöldina, þegar útflytjendur
sendu fisk í opnum geymum í skip-
um, dó um þriðjungur þeirra á
leiðinni. Fallegi, litli fiskurinn, sem
ber heitið neontetra og er aðeins
114 þumlungur á. lengd, með skar-
/ latsrauðan maga og glóandi, græn-
bláa rák frá augum aftur á sporð,
var þá seldur erlendis fyrir allt að
2 dollara stykkið. Nú deyja aðeins
tæp 10% af honum í flutningi, og
neontetran, sem er ein vinsælasta
fiskategundin, er seld á allt niður
í 30 cent eftir stærð eða þrír fiskar
fyrir dollar.
Eg tók nýlega þátt í ósköp venju-
legum fisksöfnunarleiðangri með
Javier Mendez meðfram Nanay-
ánni, nálægt mótum hennar og
Amazonfljótsins, til þess að sjá,
hvernig þessi furðulega „iðngrein"
kemur þessari litlu og viðkvæmu
„söluvöru" sinni frá frumskógaám
til fiskabúra, sem eru í þúsunda
mílna fjarlægð. Er vélbáturinn
okkar með utanborðsvélinni sigldi
hratt eftir ánni, hlaðinn tómum
kössum úr plastkvoðu, útskýrði út-
flytjandinn fyrir mér, hvernig
þorpsbúar í frumskógunum safna
fiskunum.
„Aður fyrr veiddu þeir þá í hvað
sem var, allt frá ryðgaðri dós til
stráhatts, og skiptu á þeim og tau-
bút, hníf eða hverju öðru, sem þeir
þörfnuðust,“ sagði hann. „Nú fá-
um við þeim nylonnet og borgum
þeim í reiðufé."
Eg spurði Mendez, hvernig hann
rataði á þessu frumskógasvæði,
þar sem árbakkarnir virðast allir
vera eins. „Á ánni getur maður
ekki mælt leiðina í mílum,“ svar-
aði hann. „Maður telur bugður og
beina kafla. Við komumst okkar
leið.“
Hann hafði á réttu að standa.
Þyrping kofa með stráþökum, er
byggðir voru á staurum í ánni rétt
við bakkann, komu nú skyndilega
í ljós. Og við beygðum í áttina til
árbakkans, sem var þakinn leðju.
Hlæjandi, brúnleit börn og ungl-
ingar hlupu á móti okkur til þess
að heilsa okkur. Gamall, ótrúlega
hrukkóttur ættarhöfðingi brosti
sínu tannlausa brosi, faðmaði okk-
ur að sér og bauð okkur að ganga
á eftir sér upp hriktandi stiga. Er
upp var komið, gengum við inn í
hrörlegan kofa. f reykfylltu her-
bergi gat að líta glæst altari, þar
sem logaði á hálfri tylft kerta
frammi fyrir Kristslíkneski. „Þeir
eru að biðja um, að það megi
lækka í ánni, svo að auðveldara
verði að veiða fiskana,“ sagði
Mendez við mig.