Úrval - 01.03.1971, Qupperneq 115

HVERNIG ÉG VARÐ SKURÐLÆKNlR
113
unum, fór að detta af, og svo kom
gröftur í verstu svæðin. Hann fékk
geysiháan hita. Hvorki sáraumbúð-
ir okkar eða gerildrepandi lyf gátu
haldið sýkingunni í skefjum. Það
var augsýnilegt, að hann mundi
deyja. Eina spurningin var sú, hve-
nær það yrði. En ég hélt samt
áfram að veita honum hina beztu
meðhöndlun sem kostur var á. Ég
fjarlægði dauða vefi og setti hrein-
ar umbúðir á sárin. Ég hélt þessu
samt áfram, jafnvel þegar hann var
orðinn svo lasburða, að hann gat
aðeins hvíslað veikum rómi, þegar
hann kenndi til við meðhöndlun-
ina.
Svo var það einn morguninn, að
ég gerði mér grein fyrir því, að ég
óskaði þess, að Jim Adams dæi. Ég
var orðinn dauðleiður á að hreinsa
sár hans og búa um þau. Ég var
orðinn þreyttur á að valda honum
þjáningum, þreyttur á að með-
höndla sjúkling, sem engin von var
um. Auðvitað gerði ég ekkert til
þess, að þessi ósk mætti rætast. Ég
held, að ég hafi jafnvel barizt enn
ofsalegri baráttu fyrir því að halda
í honum lífinu, einmitt vegna sekt-
arkenndar minnar. En mér létti
sannarlega, þegar hann dó, einum
mánuði eftir að komið hafði verið
með hann í sjúkrahúsið.
Þessi frásögn gefur tilefni til
eðlilegrar spurningar. Hvers vegna
reyni ég — eða hver annar læknir
— af alefli að halda lífi í sjúklingi,
sem þjáist mjög, ef vonlaust er um
hann?
Svarið er fólgið í því, hvað átt
er við með orðinu „vonlaust". Lík-
urnar gátu verið milljón á móti
einni fyrir því, að Jim Adams dæi.
En meðan enn var örlítill mögu-
leiki á því, að hann lifði, hversu
lítill sem hann var, hafði ég þá
rétt til þess að neita honum um að
fá að lifa? Ég skal svara þeirri
spurningu á eftirfarandi hátt: Nei.
Það er auðvelt fyrir leikmann að
segja: „Væri ég læknir, mundi ég
aldrei reyna að halda lífinu í sjúkl-
ingi, sem er alveg vonlaust um.“
Það er allt annað að vera læknir
og eiga að ganga að öndunartæk-
inu, taka það úr sambandi og horfa
á sjúklinginn deyja. Ábyrgðin er
hræðileg og meiri en svo, að lækn-
ar vilji almennt taka hana á sínar
herðar.
Kannske ætti að leggja áherzlu á
eitt atriði í þessu sambandi: „krafta-
verk“ gerast í raun og veru. (Ég
nota orðið kraftaverk til þess að
tákna fyrirbrigði, sem við skiljum
ekki í raun og veru). Sem dæmi
mætti taka barn, sem við skárum
upp. Það var 18 mánaða drengur,
sem hafði stórt æxli í kviðarholinu.
Við opnuðum kviðarholið, en sáum
þá, að æxlið var samvaxið þýðing-
armiklum líffærum í slíkum mæli,
að það var ekki hægt að nema það
burt. Við tókum svolítið sýnishorn
til skoðunar og efnagreiningar og
lokuðum síðan kviðarholinu aftur.
Það var um mjög illkynjað æxli að
ræða af tegund þeirri, sem ber heit-
ið neuroblastoma“.
Við skýrðum foreldrunum frá
því, að við gætum ekkert gert og
að ekki væri hægt að hjálpa drengn-
um. Við sögðum þeim, að líf barns-
ins þeirra væri með öðrum orðum
í höndum guðs.