Úrval - 01.04.1971, Blaðsíða 12

10
ÚRVAL
gerð þessi er framkvæmd umyrða-
laust af læknum í sjálfum sjúkra-
húsunum, verða að meðaltali þrjú
dauðsföll af hverjum 100.000 slík-
um skurðaðgerðum, sem fram-
kvæmdar eru á fyrsta hluta með-
göngutíma. í samanburði við tölu
þessa má nefna, að hálskirtlaað-
gerðir hér á landi (þ. e. í Banda-
ríkjunum) valda sautján dauðs-
föllum af hverjum 100.000 slíkum
skurðaðgerðum. Tíðni dauðsfalla
við barnsfæðingar eftir fullan með-
göngutíma er 22.8 dauðsföll fyrir
hverjar 100.000 fæðingar.
Ahættan er meiri, þegar um er
að ræða fóstureyðingar síðar á
meðgöngutímanum, þ. e. á fjórða
og fimmta mánuði hans. í Svíþjóð
eru fóstureyðingar leyfðar allt fram
á fimmta mánuð, og þar er tíðnin
40 dauðsföll af 100.000 slíkum að-
gerðum.
Fóstureyðingaraðferðin er breyti-
leg eftir' því, hvenær meðgöngu-
tímans hún er framkvæmd. A fyrstu
10—12 vikum meðgöngutímans,
meðan veggir legsins eru enn frem-
ur sterkir og þykkir, er fóstureyð-
ingin framkvæmd með því að
framkalla útvíkkun leghálsins,
,,hliðsins“ að leginu, og fjarlægia
síðan fóstur, legköku og himnur úr
leginu. Við það eru notaðar tvær
aðferðir. Algengasta aðferðin hér á
landi er sú að skafa legveggina með
„curette", eins konar hníf, sem lík-
ist skeið að lögun. Aðferð þessi
gengur undir læknisfræðilega heit-
inu „D og C“ (dilation and curett-
age, þ. e. útvíkkun og sköfun). Nú
er nýrri aðferð að verða mjög al-
geng um gervallan heim. Þá er
notuð lofttæmidæla til þess að
fjarlægja innihald legsins með sogi.
Dr. Irvin Cushner, kvensjúk-
dómafræðingur og fæðingarlæknir
við Johns Hopkinssjúkrahúsið, þar
sem hundruð fóstureyðinga hafa
verið framkvæmdar með þessari
nýju aðferð, segir, að hún sé „fljót-
virkari og öruggari en hin hefð-
bundna „D og C“ aðferð. Sogið tek-
ur um 5 mínútur, en aftur á móti
tekur eldri aðferðin 20—30 mínút-
ur. Og það verður talsvert minni
blóðmissir, þegar nýrri aðferðin er
notuð. Þá eru einnig minni líkur á
því, að gat komi á legveggina.“
Eldri aðferðin er dálítið þján-
ingarfyllri, og er því næstum alltaf
svæft, þegar hún er framkvæmd.
Þá þarf konan venjulega að eyða
einum degi á sjúkrahúsinu til þess
,að jafna sig eftir svæfinguna og til
þess að hægt sé að ganga úr skugga
um, að ekki verði um nein slæm
eftirköst að ræða. En við fóstur-
eyðingu samkvæmt nýrri aðferð-
inni er oft aðeins staðdeyft, og
flestir sjúklingar geta haldið heim
samdægurs.
Deilt er um það, hver sé bezta
aðferðin við fóstureyðingu á næstu
2—4 vikum eftir fyrstu 12 vikur
meðgöngutímans. Sumir læknar
halda áfram að nota eldri aðferð-
ina allt fram að 15. viku meðgöngu-
tímans, en aðrir álíta, að þessar
vikur sé slík aðferð ekki lengur
æskileg, því að þá sé orðin of mik-
il hætta á því, að gat myndist á
legveggina. (Legveggirnir verða þá
mýkri og þynnri og stundum mjúk-
ir eins og smjör eftir 12 vikna með-
göngu).