Úrval - 01.04.1971, Blaðsíða 51

VERÐ ÉG ÁFRAM KONA?
49
fá að taka sýnishorn af vefjum úr
þessu grunsamlega beri, svo hægt
sé að rannsaka það í smásjá. Allt
í einu stendur sjúklingurinn frammi
fyrir köldum veruleikanum. Ten-
ingunum er kastað. Ef berið reyn-
ist vera illkynjað, mun skurðað-
gerðin verða framkvæmd sam-
stundis, á meðan sjúklingurinn er
ennþá í svæfingardái.
Fyrir aðgerðina fá margar konur
óttakennd, sem lýsir sér í svefn-
leysi, hröðum hjartslætti, höfuð-
verkjum og martröð. Þessi við-
brögð orsakast af sálrænni varnar-
stöðu, tilraun til að ráða við og lifa
af þrjár skelfilegar ógnanir:
Krabbamein, uppskurð og spill-
ingu á þeirri persónu sem hún hef-
ur hingað til talið sig vera.
Þess vegna er það ekki nema
eðlilegt - þrátt fyrir allar undan-
gengnar útskýringar — að konan
hneigist til að neita að kannast við
það sem gerzt hefur, þegar hún
vaknar af svæfingunni. Stelling
handleggjarins, sáraumbúðirnar um
brjóstkassann, dæling á vökva í æð,
allt þetta bendir til að eitthvað
meira og alvarlegra hafi verið gert
við hana en smá húðrista. En það
ber við, að hún vilji beinlínis ekki
vita af þessu. Hjúkrunarliðinu er
uppálagt að virða þennan flótta
undan veruleikanum. Jafnvel skurð-
læknirinn kann að forðast að ræða
málið við hana í nokkra daga.
Fyrr eða síðar kemur þó að því,
að sjúklingurinn geri sér ljóst að
brjóstið hafi verið skorið burt. Þá
má gera ráð fyrir að hún falli í
dýpsta þunglyndi. Hún finnur til
sektarkenndar („það er verið að
refsa mér“), gremju („hvers vegna
endilega ég?“) og vanmetakenndar
(„hver vill líta við mér núna?“).
Hún kann að neita að hitta fjöl-
skyldu eða vini vegna þess hve hún
sé afskræmd og að enginn nema
læknar og hjúkrunarlið geti þolað
að sjá sig. Slík örvæntingarköst eru
ekki nema eðlileg viðbrögð. En
það er blíði, skynsami og hugrakki
sjúklingurinn sem veldur læknun-
um áhyggjum. Þeir vita, að sú kona
muni sennilega vera að bæla niður
ólgandi tilfinningar sem geta síð-
ar brotizt fram af alefli til mikils
skaðræðis.
Sum sjúkrahús og skurðlæknar
taka nú orðið til greina, að sú and-
lega meinsemd sem er samfara
brjóstskurði, er fullt eins skaðleg
og sjálfur sjúkdómurinn og oft
erfiðari viðureignar. Og þeir veita
aðstoð í þeim efnum. Við Temple
Uiniversity sjúkrahúsið kemur sú
aðstoð strax daginn eftir uppskurð-
inn — með heimsókn konu eins og
hinnar háu, gráhærðu frú Harold
F. Seefeld, sem er sjálfboðaliði í
Krabbameinsf élagi Bandaríkj anna.
„Aðeins slík kona eins og frú See-
feld, sem hefur sjálf gengizt undir
brjóstskurð með góðum árangri,
getur náð réttu sambandi við konu
sem er nýbúin að missa brjóstið,“
segir dr. Rosemond.
„Ég hafði frábæran skurðlækni,"
segir frú Seefeld, ,,en það var eng-
inn sem ég gat talað við. Konan
sem kom til þess að taka mál af
mér sagði: „Sei, sei, þú getur
klæðzt sams konar fötum og áð-
ur.“ En ég vissi að hún var að
skrökva, og það gerði mér aðeins