Úrval - 01.10.1973, Blaðsíða 60

58
TJRVAL
1. Höfuðverk af líkamlegum
orsökum.
Hann getur stafað frá sinusum,
af hungri, heilaæxlum, heilahimnu-
bólgu eða einfaldlega verið timbur-
menn.
2. Höfuðverk af vöðvasamdrætti.
Þessi tegund getur komið af
spennu, þreytu, þunglyndi, eða
streitu af ókunnum orsökum. Þessi
höfuðverkur kemur fram, þegar
hálsvöðvarnir að aftan og upp í höf
uðið eru sjúkir eða bólgnir.
3. Höfuðverk, sem stafar frá
æðum.
Hann er venjulega í mynd mi-
grenu og er algengastur hjá þeim,
er hugsa um smáatriði, tala hratt
og mikið og reka sjálfa sig áfram.
í lækningaforðabúri vísindanna
(þar í er hormónameðferð og reynt
að stjórna líffræðilegum svörunum
með ,,hug-stjórnun“) er lyfjameð-
ferð áhrifamest gagnvart höfuð-
verkjum.
Rannsóknir á þessu sviði eru í
gangi um allan heim, en alls staðar
þar sem meðferð er gefin við þessu
og hvað sem hún hefur inni að
halda, þá eru læknar sammála um,
að höfuðverkurinn sé ekki sjúkdóm
ur í sjálfu sér, heldur merki um
sjúkleika og að stundum er hægt að
lækna þennan sjúkleika, og þá um
leið höfuðverkinn. Þetta á við um
tilvik eins og taugasjúkdóma, heila
himnubólgu, gláku, ýmsar tegundir
af liðagigt o. fl.
En jafnvel þótt grundvallarsjúk-
leikinn finnist ekki — og verði þá
auðvitað ekki læknaður — þá er
hægt að lina höfuðverkinn. Sér-
fræðingurinn frestar einungis leit
sinni að orsökunum, þar til fengin
er stjórn á sjúkdómseinkennunum.
Lítum á dæmi um unga stúlku að
nafni Toni.
Hún er dugleg stúlka, rúmlega
þrítug að aldri. Hún hefur þjáðst
mjög af höfuðverk síðan snemma
á gelgjuskeiði. Allt frá byrjun voru
verkirnir mjög sárir og langvar-
andi, og þar eð ekki var annað að
gera við þeim, tók hún inn 13—15
aspiríntöflur á dag. „Þá“, sagði hún,
„hélt ég engu niðri.“ Höfuðverkirn-
ir og uppköstin, sem þeim fylgdu,
neyddu hana til þess að vera í rúm
inu margar klukkustundir í einu
og síðar marga daga.
Lengi vel sagði heimilislæknirinn
henni, að hún mundi vaxa upp úr
þessu. En höfuðverkirnir versnuðu
æ meir. „Þetta var langt inni í höfð
inu,“ segir Toni. „Það var eins og
togað væri í aftan við augun. Mér
fannst höfuðið vera tómt.“
Hú hélt áfram að vinna, en verk-
irnir voru svo sárir, sérstaklega
fyrri hluta morguns, að hún fékk
aðeins þriggja eða fjögurra stunda
svefn.
Hún fór til sérfræðings til að vita,
hvort eitthvað væri að skjaldkirtl-
inum, sérfræðingurinn sagði svo
ekki vera. Hún fór til augnlækna til
að láta athuga, hvort nokkuð væri
að augum hennar, annar sagði það
vera, hinn sagði ekkert vera að. Hún
fór til ofnæmissérfræðinga, þeir
fundu ekkert. Alls fór hún til tíu
lækna, en enginn þeirra gat hjálp-
að.
Hún reyndi að losna við höfuð-