Úrval - 01.10.1973, Blaðsíða 115

SLYSIÐ
dóu 170 og 5600 slösuðust. Þessar
tölur hljóta að hækka, nema gripið
verði til róttækra aðgerða. Árið
1971 fluttu 290.000 skólavagnar sam
tals 20 milljón nemenda á dag. Og
á ári hverju bætast 500.000 nemend-
ur við þessa tölu.
Stóru, gulu vagnarnir eru ein-
faldlega ekki eins öruggir og þeir
kunna að virðast. Hönnun og gerð
almennra strætisvagna og lang-
ferðabíla hefur oft verið breytt á
á síðustu árum til þess að veita far-
þegum meira öryggi. En sams konar
umhyggja hefur ekki verið borin
fyrir skólabörnum. Léleg hönnun og
ýmsir gallar á útbúnaði vagnanna
eiga sinn þátt í mörgum þessara
slysa.
í janúar árið 1972 gekkst Fræðslu
máladeild New Jerseyfylkis fyrir
ráðstefnu um „Öryggi í skólavögn-
um“, og komu margir sérfræðingar
á það þing. Þingið lét meðal annars
eftirfarandi ályktun frá sér fara:
„Prófanir hafa leitt í ljós alvarlega
öryggisgalla, hvað snertir núver-
andi sæti í skólavögnunum. Sætin
eru ekki fest nægilega vel við vagn
inn. Þeim hættir til þess að rifna
frá gólfinu, þegar um árekstur eða
önnur óhöpp er að ræða. Sætabökin
eru ekki nægilega há og geta þann-
ig valdið slæmum meiðslum, þegar
ekið er aftan á vagninn. Einnig
verða alvarleg meiðsli á höfði og
bol, þegar farþegar kastast fram á
við, þegar framendi vagnsins lendir
í árekstri. Mjög lítið tillit er tekið
til bólstrunar á sætabökum, hand-
riðum og öðrum áberandi hlutum í
skólavögnum, enda þótt slíks hafi
fyrir löngu verið krafizt, hvað fólks
113
bíla snertir." Og í vögnunum eru
ekki heldur nein öryggisbelti.
Sum dauðsföllin og meiðslin í á-
rekstrinum við Gilchrestvegamótin
urðu vegna þess, að nemendurnir
skullu harkalega í sætisbök, hand-
rið og stoðir. Mörg sætin rifnuðu
frá gólfinu og urðu að banvænum
„flugskeytum".
Neyðarútgangar í skólavögnum
eru næstum alveg gagnslausir, hvað
margar tegundir bifreiða snertir.
Sem dæmi mætti taka, ef skóia-
vagninn veltur yfir á vinstri hlið.
Þá snúa framhurðin og hægri glugg
arnir beint upp, og er svo hátt upp
til þeirra, að nemendurnir ná þang
að ekki. Á neyðarútgöngudyrunum
aftur í er flókinn lás. Hurðin er
þung, og þegar henni er ýtt upp,
verður að ýta fast á hana vegna
aðdráttaraflsins. Það er börnunum
blátt áfram um megn að gera slíkt.
Það væri að vísu lausn að koma fyr-
ir neyðarútgönguopi á þaki vagn-
anna, en þetta hefur ekki verið
gert, vegna þess að slíks er ekki
krafizt með lögum.
Flutningaöryggisráð Bandaríkj-
anna hefur gefið út skýrslu, þar
sem byggingargallar og ókostir, sem
fyrir hendi eru í flestum skólavögn-
um, eru harðlega gagnrýndir. Sér-
fræðingar skýra t. d. frá því, að það
séu færri hnoð í grindum skóla-
vagna en vagna af svipaðri stærð,
sem notaðir eru til annarra fólks-
flutninga. Þegar slys ber að hönd-
um, losnar um lóðuðu hnoðin, og
myndast þá hvassir málmbútar, sem
skera og tæta börnin. Slíkir fram-
leiðsluókostir og gallar eru útskýrð
ir með því, að framleiðendurnir hafi