Goðasteinn - 01.06.1975, Page 76

Göngustafur fyrti tíðar manna gat verið
að mínum málskilningi allt að því 3 álnir,
cn lcngri stafur nefndist stöng og átti sér
hjá sunnlcndingum tvær gerðir, sem ncfnd-
ust fjallastöng og vatnastöng. Báðar gerð-
irnar áttu sér samcig.inlegt einkenni í því
að vera með vænum broddi og málmhólki
að neðan. Upp mcð broddinum voru rekn-
ir 4 járnfleygar, í scnn til festingar broddi
og til hlífðar hólki og stafsenda. Þessir
járnfieygar voru að neðan oft bcygðir í
vafning. Þeir nefndust veðrar, og á orðið
sér samsvörun í forna heitinu veður um
hrút og orðinu vcðrahorn um snúin hrúts-
horn. Liftir hrútshcitið forna í örnefninu
Veðrará. Danir nefna cnn hrútinn vædder.
Broddur, veðrar og hólkur nefnast á
máli skaftfellinga einu nafni broddfæri.
Gamlir stangarhólkar eru viða úr eiri eða
kopar og renndir og prýddir líkt og svipu-
hólkar.
Stangir og stafir voru oft með kopar-
hring nálægt miðju eða nálægt þyngdar-
punkti. Not voru að honum, er stangir
voru bundnar við klyfberaboga í ferðum,
en þá var bandinu smeygt gcgnum hann.
En oft var enginn sýnilegur tilgangur
bundinn við hringinn. Fróðleiksmaðurinn
Kolbeinn Guðmundsson frá Úlfljótsvatni í
Grafningi sagði mér frá tveimur förumönn-
um, sern komu á æskuheimili hans. Stafir
þeirra voru báðir með koparhring. Kolbeinn
Krókurinn af vatnastöng ]óns söðla.
Broddur úr atgeirsstaf.
Teikning: Albert Jóhannsson.
i
74
Goðasteinn