Fróðskaparrit - 01.01.1962, Qupperneq 44

50
Ov høgt blóðtrýst
hava ov høgt blóðtrýst. Eg skal royna at avmarka spurn*
ingin: rættvorðið blóðtrýst mótvegis hækkaðum blóðtrýsti.
Hetta er mál, ið mikið hevur verið røtt og skrivað um,
uttan at til hevur borið at seta upp eintýdd eyðkenni.
Tað ljóðar ofta, at blóðtrýstið hækkar við árunum, og
summir halda, at samantøkublóðtrýstið kann vera javn*
mikið oman fyri hundrað og sjúklingurin er mong ár gamal,
t. e. 60 ára gamal sjúklingur kundi havt blóðtrýst á 160
mm Hg. Onnur halda blóðtrýstið vera ov høgt, um tað
kemur upp um markið 140/90. Hetta tal er funnið burtur
úr tí stóra tilfari, ið lívstryggingarfeløgini hava. Hesum
tilfari kann tó verða funnist at á ymsan hátt. Tað um*
boðar serliga yngri mannfólk, og tá ið vitað er, at ovtrýst
hevur nógv verri vánir hjá ungum mannfólki, ger ov stór
mongd av mannfólki í tilfarinum sítt til at lækka ovara
markið fyri tí, ið eitast skal at vera rættvorðið blóðtrýst.
Hin vegin eru til stór tilfar um kvinnur, ið sýna, at blóð=
trýstið hjá konufólki hækkar við árunum, serstakliga tá ið
tær eru farnar um 40, og tað hevur roynst, at flestar av
hesum kvinnum hvørki hava ella fáa ampa av blóðtrýst*
inum í hjarta= og æðralag. Eg kann nevna, at á amtssjúkra*
húsinum í Næstved hava teir farið um, men ikki gjørt
kunnigt, dagbókatilfarið um konufólk við ov høgum
blóðtrýsti, lagdar inn í árunum 1938—45. Hetta vóru konu*
fólk, ið høvdu blóðtrýsthækkan 150/100—200/110. Flestar
av teimum vóru meira og minni ov feitar. Við fyrstu
kanning funnu teir rættvorðið electrocardiogram, rætt«
vorðnan ella eitt lítið vet ov breiðan hjartasæðrabul og
rættvorðnan eygnabotn. Við eftirlitskanning 10—15 ár seinri
høvdu tær flestu eingi sjálvkend sjúkueyðkenni til tað.
Elektrocardiogram, røntgenmynd av hjartaæðrabulinum og
eygnabotnurin mest sum óbroytt. Hava vit ikki hesa sann*
roynd í huga, verður sjúkuavgerðin: hypertensio arterialis
ov ofta gjørd um sjúklingar, ið farnir eru um 40. Master
og samstarvsmenn20 hava fyrst í 50*árunum endurkannað
spurningin. Tilfar teirra eru frísk arbeiðsfólk, ið kannað