Fróðskaparrit - 01.01.1962, Side 51

Ov høgt blóðtrýst
57
Vit hava verið varir við á heiliráðdeildini, at góðkynjaða
slagið eftir heldur stuttari tíð og uttan orsøk, ið vísandi
er á, kann skifta dám og vinda uppá seg, so at viðgerð
verður bráðneyðug. Eg skal nema meira við hetta í aðrari
grein (Jensen 1963 15). Góðkynjaða slagnum tørvar vanliga
ikki viðgerð. Sjálvkendu eyðkennini eru eingi, tær funnu
broytingarnar, ið ikki vinda upp á seg, eru smáligar og
ávirka í flestum førum ikki æviskeið sjúklingsins. Eftir við*
rakingum okkara eigur sjúklingurin tó at verða kannaður
tvær reisur um árið, um so er, at trýstið fer at vinda upp
á seg.
Illkynjaða slagið ger seg skjótt inn á lívsneyðug yrkis*
gøgn og meinar starvsmegi teirra so mikið, at sjúkdómurin
eftir mánaðum ella fáum árum verður sjúklinginum at bana.
Sjúklingar eiga at verða skipaðir í bólk eftir sjúkdóms*
eyðkennum og funnum broytingum, sum lætt er at vísa
á og hava eftirlit við, og sum við gransking av sjúku*
vánunum hava roynst at eiga allan munin í sjúkugongdini.
Sjálvkendu eyðkennini eru helst: høvuðverkur, svimbul,
sjónarvilling, svímilsi, bráðherðindi av heilasvíki. Tær funnu
broytingarnar eru: broytingar í eygnabotninum, broytingar
í electrocardiogramminum, broytingar í hjarta* og æðra^
bulinum. Millum tær funnu broytingarnar hava broytingar
í eygnabotninum serstøðu, tí gjøgnum eygnaspegilin ber
til beinleiðis at eygleiða sjúkligu bygnaðarbroytingarnar í
blóðæðrunum. Fyrr hevur verið hildið, at sjúkligu broyt*
ingarnar í eygnabotninum versnaðu í sama muni sum ov*
trýstið, men eftir tí, ið vit hava verið varir við, tykist tað,
at í Føroyum brýtur av í hesum. Eg komi seinri aftur at
tí. Vegna tess at eygnaspeglingin hóast hesi frávik hevur
stóran týdning, skal eg í stuttum gera grein á eygnabotns=
broytingunum. Eftir útsjónd eygnabotnsins er gjørdur
munur á:
1. RættvovSnum eygnabotni: Sjónarvørtan er væl avmark*
að, bláæðrar og lívæðrar snøggar og einsháttaðar og eygna*
botnurin sjálvur er einlittur, reyðgulur.