Fróðskaparrit - 01.01.1962, Page 64

70
Ov høgt blóðtrýst
ið ikki hevði slíkt áhaldsi. Men verður litið aftur á
gongdina hesi seinastu 50 árini, liggur nær við at spyrja,
um mannaættin hevði ikki verið frægari farin, hevði blóð=
trýsttólið annaðhvørt ikki verið uppfunnið, ella ið hvussu
er ikki var sloppið niður í hvørja læknatasku. Blóðtrýstí
mátingar eru, sum er, so týðandi táttur í kanning av sjúkb
ingum, at eingin kanning er hildin fullfíggjað, um blóð*
trýstið er ikki mátað. Eg tori at taka enn rammligari til
orða: mangir hava ta áskoðan, at tá ið blóðtrýstið bert er
mátað, eru næstan allar aðrar kanningar óneyðugar. Megins
orsøkin er ivaleyst hon, at kanningin er lættfør, pínir ikki,
og ger sjúklingin nøgdan. Hóast hetta tykist nógv avgjørt,
er tað tíverri satt. Stórur partur av sjúklingum koma til
lækna fyri at fáa blóðtrýstið mátað, og kemur lækni í
øðrum sjúkaørindum, er ikki óvanligt, at ein ella fleiri í
húsinum ella í grannalagnum ella aðrastaðni í bygdini koma
til at fáa blóðtrýstið mátað. Sjúklingar, ið eru lagdir inn
á sjúkrahús, sleppa ikki frá at fáa blóðtrýstið kannað fleiri
ferðir. Við øðrum orðum eru tað læknarnir, ið hava givið
sjúklingum ta fatan, at blóðtrýstmáting hoyrir upp í tað
mest umráðandi í kanningini. Hetta er vandasamt, tá ið
vit vita, at blóðtrýstið verður ávirkað sálarliga, tí at lækn*
arnir lata vanliga ikki vera nóg mikið at máta blóðtrýstið,
men siga eisini sjúklingunum, hvussu høgt samantøkublóð*
trýstið er. Hetta gevur tilevni til óneyðugar gremjingar og
sálarligt trýst, tí at sjúklingarnir vita væl, hvussu hættisligt
tað er at hava høgt blóðtrýst: teir kunnu bráðdoyggja,
dáttliga fáa heilabløðing o. s. fr. Tí eiga vit læknar at nýta
blóðtrýststólið við hógvi, tí at stórar rannsóknir um allan
heim hava sýnt, at viðgerðartørvandi blóðtrýstshækkan er
sera sjáldsamur sjúkdómur, og vit eiga at læra sjúklingar
okkara at skilja, hvussu týdningarleys ein hissini blóðtrýstí
máting er.