Fróðskaparrit - 01.01.1962, Blaðsíða 59

Ov høgt blóðtrýst
65
Løgið er, at ein av teimum fyrstu tilbúningunum, ið
nýttur varð sum antihypertensivum, var thiocyanat. Men
tað hevði so hervilig hjáárin, at skjótt varð farið frá tí.
Ein annar tilbúningur, ið tíðliga var tikin í nýtslu, var
hydergin, sum í vissan mun virkar adrenolytiskt. Men tað
hevur ongantíð fingið stóra útbreiðslu.
Tey fyrstu rættiligu og dygdargóðu antihypertensiva, sum
settu skjøtil á viðgerðina av ovtrýsti, vóru veratrumalkaloí
idini. Hesi evni hava verið kend í meira enn hundrað ár
og vórðu nýtt av Baker1 o. ø. fyri eclampsia. Tey vóru tó
burturgloymd, men komu aftur til heiður og æru sum
fyrstu dygdargóðu antihypertensivu heilivágirnar. Hetta eru
serstakliga virknir tilbúningar, sum valda munandi blóð*
trýstlækkan. Eg skal einans taka eitt av hesum evnum,
veriloid, til umrøðu. Tað verður givið í skamtum á 2 — 5
mg 4—6 ferðir um dagin. Hjáárinini eru heldur ring, og
sýna seg helst sum vaml og spýggja, og harumframt veldur
tað seinan hjartaslátt, ið versnar, um sjúklingurin fær digitalis*
viðgerð. Veratrumalkaloidini valda tó sjónska blóðtrýst*
lækkan og verða enn nakað nýtt í Onglandi og Ameriku,
men í Norðurlondum eru tey smátt um smátt vorðin burtur*
troðkað av øðrum tilbúningum við færri hjáárinum, og
Møller (1958)23 nevnir tey bert við fáum orðum.
Síðan skal eg røða um sonevndar miðvirknar tilbúningar
(tilbúningarnir rína helst á blóðtrýstmiðdeplarnar í heih
anum, eina mest á hypothalamus).
1. Reserpin (tablettae reserpini, tablettae serpasili, tablettae
rauvilidi).
2. Hydralazin (apresolin), ið er ftalazinavleiðsla.
Reserpin er eitt av teimum sterkastu alkaloidunum, ið
eru at finna í rót og bløðum á plantuni rauwolfia serpen*
tina, ið grør um hitabeltisleiðina í Indiu, Afriku og Suður«
ameriku. Tað verður nýtt í indiskum heimaráðum móti
líkfalli, svøvnloysi og sinnissjúku. í 1931 vístu Sen og
Bose23 á, at mølvað rauwolfiurót kundi lækka ov høgt
5