Fróðskaparrit - 01.01.1968, Blaðsíða 56

64
Oyðing av rottum og músum í Føroyum
Málið viðvíkjandi rottunum tykist í 1915 at hava ligið í
aðrari legu enn í 1907—08, tá ið hildið var, at tann skaði,
rotturnar voldu, var lítilverdur. 1 nevndu umsókn verður
sagt, at tað »maa siges at være almindelig bekendt, hvilken
Skade Rotter anrette báde ude og inde, ik'ke mindst pá Korn-
og Kartoffelhøsten«. Tann løgtingsnevnd, ið fekk málið til
viðgerðar, tók undir við hesum sjónarmiði í áliti sínum frá
30. august 1915. Nevndin legði enntá dent á »den Skade, som
Rotterne forvolde i Fuglepladser«, og segði sum sína áskoðan,
at rotturnar »sikkert i de senere Ár« hava »formeret sig stærkt
siden Hvalstationerne blev oprettede«. (Lagt. 1915 bl. 181—
83). Hvalaveiðin var í hæddini fyrst í he9Í øldini, tá ið hvala-
støðir vóru á Gjánoyri, 1 Norðdepli, í Selvík, í Lopra, í Funn-
ingsfirði og á Signabø, men árini fram undir fyrra heimsbar-
daga var veiðin minkað nakað, og í krígsárunum helt hon heilt
uppat Stove & Jacobsen). Tað er sannlíkt, at hvalastøðirnar
hava haldgað nógvar rottur upp á seg av uí nógva mati, tær
funnu har, men meðan rotturnar kundu vera á hvalastøðunum,
hava tær neyvan gjørt stórvegis 9kaða aðrastaðni, við tað at
vit kunnu hugsa okkum, at ihvala9tøðirnar hava drigið rottur
at sær úr øðrum støðum. Tað man vera við hesum í huga, at
løgtingið bar fram sítt ynski í 1908. Men tá ið nú hvalastøð-
irnar minkaðu um virki síni ella hildu heilt uppat, noyddust
rotturnar at leita sær eftir føði á øðrum støðum, og er tí
náttúrligt, at rotturnar eru vorðnar naskar í 1915. Krígsviður-
skiftini hava sjálvandi eÍ9Íni gjørt sítt til, at skaðin kendist
dyggari. Men løgtingið helt seg tó ikki ført fyri at »anbefale
Iværksættelse af omfattende Foranstaltninger imod Rotterne«,
men helt, at ein átti at »forsøge at iværksætte Prøver med
rotteødelæggende Midler« og læt amtmanninum 50 — fimmti!
— krónur at ráða yvir til hetta endamál. (Lagt. 1915 bl. 183
—84).
Úrslitið av kanningum amtsins var ein frágreiðing (í Dim-
malætting 19. 4. 1916), har serstakliga evnið ratin verður tik-
ið fram sum týdningarmikið. Løgtingið meinti so, at meðan
nú vóru »fremskaffet og bragt til Befolkningens Kundskab