Fróðskaparrit - 01.01.1968, Blaðsíða 52

60
Oyðing av rottum og músum í Føroyum
Skyld, som ligger i deres smaa Gruber, Bager-Ovne, som Brød-
Lugten har forledt dem til«, hvussu tær hava gnagað hol á
bátar og »ædt Ryggen af en levende Koe og 7 Gjæs i 2
Nætter«.
Harafturat nevnir hann, at tær hava gjørt stóran skaða í
fuglabjørgunum og í hjøllum. Landt nevnir eisini hetta, men
tekur serstakliga fram tann skaða rotturnar gera í økrunum.
Við kettum og hundum, rottufellum og rottueitri royndu
tey at stríðast ímóti rottunum. Tey royndu eisini onnur minni
skilbundin ráð, eitt nú, sum fyrr er nevnt, at taka mold og
hálm úr oyggjum, har ongar rottur vóru, ti'l støð, har tey ikki
vildu hava rottur at koma. 1 hesum sambandi kann verða
nevnt, at i søgnini um rotturnar í Eysturoy, sum riknar vórðu
út á Raktanga, verður nevnt, at fóikið í Eysturoy seinni tók
flag av Blankskála til at sleppa frá rottunum.
Hitt almenna styðjaði bardagan ímóti rottunum við at senda
rottueitur til Føroya. Svabo sigur, at hetta eitur, har tað verður
nýtt — serstakliga í goymsluhúsum handilsins — hevði »sin
ypperlige virkning«, men Landt afturímóti tyikist at hava
vánaligari royndir við rottueituri. Hann tøkur fram sum best
hóskandi til rottubardagan »Katte, Rotte-Saxe og Fælder; thi
firgiftede Ting ville de ikke røre«.
Tað kundi litið út fyri, at tann skaði, ið rotturnar hava
gjørt, hevur verið minkandi í nítjandu øld til fram undir
endan á øldini. Ostenfeld skrivar (1905), at rottan fyrr var
»indskrænket til de fa større Handelspladser«, men at hon
gjøgnum 19. øld »ved den livligere og lettere Forbindelse mel-
lem øerne indbyrdes« hevur breitt seg »fra 0 til 0«. Sum fyrr
nevnt vóru við endan á øldini rottur neyvan á øðrum oyggj-
um, enn har tær vónu við aldarbyrjan, men meira sambandið
við onnur lond eftir avtøku einahandilsins hevur ivaleyst ført
fíeiri rottur til landið, so at menn við endan á øldini fingu
áhuga fyri meira skipaðari oyðing av hesum skaðadjóri. Fyrsti
v.itnisburður um hetta er, at á grannastevnu í Vestmanna varð
gjørd samtykt um oyðing av rottum. Hetta hendi 5. apríl
1895. Innihaldið í samtyktini sæst iikki í løgreglugerðarbókini,