Morgunblaðið - 31.01.1981, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 31. JANÚAR 1981
19
Hestar
Umsjón. Tryggvi
Gunnarsson
orku, sem Gunnar telur búa í
hornfirsku hrossunum, úr íslenska
hestakyninu. Gunnar Bjarnason
var í aðstöðu oddamannsins í
dómnefndinni á Þveráreyrum og
það var í hans valdi á hvorn
veginn dómurinn sveigðist.
Gunnar birtir í bók sinni yfirlit,
sem hann nefnir „hæstaréttar-
dómur reynslunnar" og er þar
sýndur fjöldi kynbótahrossa á
landsmótunum 1955 til 1978 út af
þeim stóðhestum, sem valdir voru
til sýninga á landsmótunum 1950
og 1954. Er þetta yfirlit athyglis-
vert og einnig samskonar yfirlit,
sem Gunnar hefur gert um hross
út af ýmsum stóðhestum frá
seinni árum og hann birtir. Þessi
yfirlit bera glöggt með sér að
hlutur ýmissa stóðhesta, sem
ofarlega hafa staðið á landsmót-
um, er rýr þegar leitað er að
afkomendum þeirra í hópi kyn-
bótahrossanna. Leggja verður
áherslu á að þessi yfirlit taka
aðeins til þeirra stóðhesta og
hryssa, sem valin hafa verið á
landsmót fram til 1978, en vitan-
lega er hópur afkvæmanna mun
stærri og má þar nefna þá hesta,
sem sýndir hafa verið sem gæð-
ingar.
Landsmótið á Þingvöllum 1958
átti sér aðdraganda er laut að vali
mótsstaðarins. Þá var landsmót
fyrst haldið í Skógarhóluin og
lýsir Gunnar í bók sinni því
hvernig sá staður var valinn og
ýmsu tengdu undirbúningi móts-
ins. Hornfirsku feðgarnir Nökkvi
og Svipur komu þarna á ný til
dóms ásamt Hreini frá Þverá. Nú
taldi meirihluti dómnefndarinnar
að Svipur ætti að standa efstur og
segir Gunnar í bókinni að hann
hafi verið meðdómendum sínum
sammála um að Svipur sýndi
meiri breidd kosta í afkvæmum
sínum en Hreinn, hins vegar hafi
hann ekki talið að Hreinn stæði
neitt verr í samanburði við sýnda
hesta þarna en áður, bæði 1950 og
1954, „og það væri harkalegt
vantraust sett á fyrri dómara, ef
„sláturhúsgripurinn" yrði settur í
fremsta sæti íslenskra kynbóta-
gripa". Eins og áður sagði verður
ekki annað ráðið af frásögn Gunn-
ars en að hann hafi skipað sér í
„meirihlutann" 1954 og hér var því
um að tefla vantraust á hans fyrri
gerðir. Röðin á mótinu 1958 varð
sú að Hreinn stóð efstur, Svipur í
öðru sæti og Nökkvi þriðji.
Gunnar birtir í bók sinni úrslit
dóma kynbótahrossa og góðhesta
á landsmótinu 1958 og vekur það
nokkra undrun, en sjálfsagt er
skýringin sú að þessir dómar, að
dómum góðhestanna slepptum,
hafa sennilega ekki birst áður með
þessum hætti. Dómar fyrri lands-
móta voru birtir í Arsritum LH,
sem komu út 1951 og 1955 en fleiri
urðu Arsritin ekki og þegar Hest-
urinn okkar kemur fyrst út 1960
eru dómar góðhestanna á lands-
mótinu 1958 birtir.
Það er gaman að lesa frásagnir
Gunnars af deilum um ættfærslur
einstakra hrossa og hvaða áhrif
það kann að hafa á menn, þegar
rangar ættfærslur eru leiðréttar.
Fyrir sumum fer sjálfsagt eins og
Matthíasi heitnum Matthíassyni,
þegar ættfærslur Skugga-Blakks
Björns heitins Gunnlaugssonar
bar á góma: „Nei, eyðilegðu ekki
hestinn fyrir okkur Gunnar." Það
skiptir miklu að hrossið sé af
réttum stofni, þegar trúin er
sterk.
Útúrdúr um Jóhannes Kjarval,
listmálara nefnist einn af köflum
bókarinnar en þó þetta kunni við
fyrstu sýn að virðast réttnefni hjá
höfundi, þá kemur annað í ljós.
Kjarval var næmur maður á
umhverfi sitt og í Gunnari hafði
Kjarval fundið „framkvæmda-
stjóra og diplómata" fyrir hugsjón
sína um hestinn. Fyrir þetta vildi
Kjarval þakka og við hestamenn
mættum taka okkur Kjarval til
fyrirmyndar.
Sigurður Óskarsson, Hellu:
Ríkisstjórn
vanefndanna
„ótti verksmiðjufólks orðinn
að veruleika,“ segir í mótmæla-
bréfi frá starfsfólki gosdrykkja-
verksmiðja til forsætisráðherra,
en í þessum iðnaði hefur þegar
komið til fjöldauppsagna sem eru
afleiðingar af vanhugsaðri og
klaufalegri lagasetningu um 30%
vörugjald.
Þegar verksmiðjufólk mótmælti
frumvarpi til þessara laga og
forystumönnum stjórnarflokk-
anna voru afhentir undirskriftar-
listar starfsfólks í þessum iðju-
greinum þá var þeim aðgerðum
mætt með fáheyrðri lítilsvirðingu.
M.a. mun einn þingflokksformað-
ur hafa látið að því liggja að hér
gengi verksmiðjufólk erinda at-
vinnurekenda. Predikun þessi
mun vera í litlu samræmi við
ræðuhöld þingmannsins í verk-
smiðjum á höfuðborgarsvæðinu
fyrir siðustu Alþingiskosningar.
Atvinnulausir Suðurnesja-
menn eiga að halda sig heima var
innihald þeirra svara sem félags-
málaráðherra gaf fyrirspyrjanda
hljóðvarpsins fyrir nokkrum dög-
um þegar leitað var álits hans
varðandi slæmt atvinnuástand á
Suðurnesjum. I þessu viðtali sagði
ráðherra að flótti atvinnulausra
íslenskra verkamanna og sjó-
manna af landi brott leysi engan
vanda. Víst kann það vel að vera
að slíkt neyðarúrræði atvinnu-
lausra einstaklinga leysi ekki
vanda óhæfra ríkisstjórna eða
bæti úr ráðleysi ráðherra þessarar
ríkisstjórnar kaupráns og bráða-
birgðalaga, en fyrir launalausar
fyrirvinnur og fjölskyldur þeirra
er atvinna hvar sem hana er að fá
forsenda iífsframfærslu. Fólk
flytur ekki af landi brott, frá
heimilum sínum, frá ættingjum
sínum og vinum í stórum hópum
eins og nú á sér stað nema vegna
þess að grundvöllur til sjálfs-
bjargar hefur brostið, atvinnu-
leysið er staðreynd.
Kjarasamningar launþcga
lítilsvirtir
Blekið var tæplega þornað á
undirskriftum þeirra kjarasamn-
inga sem barðir voru saman í 10
mánaða samningaþófi á sl. ári
þegar nokkrir hátekjumenn í ráð-
herrastétt ákváðu á fundi sínum
rétt fyrir áramótin síðustu að
skerða laun verkafólks með vafa-
sömu iagaboði. Við þessa dæma-
lausu aðgerð brutu ráðherrarnir
lög sem kveða á um samráð við
samtök launþega varðandi slíkar
aðgerðir. Jafnhliða þessari ára-
mótagjöf var islensku launafólki
síðan færð stórfelld hækkun opin-
berrar þjónustu. Ekki er enn ijóst
með hvaða hætti samtök verka-
fólks bregðast við slíkri lítilsvirð-
ingu en ótrúlegt er að viðbragða
þeirra verði lengi beðið með þögn
og þolinmæði. Ósköp hlýtur það að
vera nöturlegt hlutskipti að þrasa
um laun umbjóðenda sinna í 10
mánuði til þess eins að láta snupra
sig og lítilsvirða að lokinni samn-
ingagerð og það af nokkrum há-
tekjumönnum sem aldrei hafa
Sigurður Óskarsson
þurft að búa við kjör íslenskra
verkamanna.
F ramsóknartalningin
Kosningaskrautfjöður Fram-
sóknarflokksins, sem kölluð var
niðurtalning við atkvæðaveiðar
fyrir síðustu Alþingiskosningar er
orðin slík háðung, að nokkrir
framsóknarforingjar óttast þessa
útreið. Tryggð og undirlægjuhátt-
ur við leiðsögu kommúnista hefur
þó enn yfirhöndina í þessum
flokki hjá þeim sem meira mega
sín, samfara notalegum ráðherra-
stólunum, rikulega launuðum ráð-
herraembættum og hliðarbitling-
um. Verðbólgan, sem ekki átti að
fara yfir 40% á sl. ári, mældist
tæp 60% og hærri en árið 1979.
Síðustu tvo mánuði liðins árs náði
Framsóknarniðurtalningin ár-
angri sem mælir á ársgrundvelli
102,62% verðbólguhraða.
A gamlársdag fann ríkisstjórn-
in Framsóknarniðurtalninguna í
launaumslögum íslenskra verka-
manna.
Hitaveita Stokkseyr-
ar og Eyrarbakka:
Lagning að-
veituæðar
hefst í apríl
- VIÐ ERUM að fara í
gang og gerum ráð fyrir að
lagning aðveituæðar geti
hafist í apríl og fyrstu
húsin geti jafnvel tengst
hitaveitunni í haust, en það
fer þó eftir fjármagninu,
sagði Einar Sveinbjörnsson
sveitarstjóri á Stokkseyri
er Mbl. innti hann frétta af
hitaveitumálum Eyrbekk-
inga og Siokkseyringa.
— Við kaupum vatn af Hita-
veitu Selfoss, sem útvegar báðum
þorpunum hér vatn, sagði sveit-
astjórinn, — og við vorum einmitt
nýlega að ganga frá tilboði í efni í
aðveituæðina. Er það frá Akureyri
og er 20% undir kostnaðaráætlun
okkar. A skýrslu um lánsfjáráætl-
un er gert ráð fyrir 15 milljónum
nýkr. eða 1,5 milljarði gkr. til
framkvæmda á árinu og við sjáum
ekki alveg hversu langt sú upphæð
hrekkur. Við gerum þó ráð fyrir að
tengja fyrstu húsin í haust og að
framkvæmdum ljúki á næsta ári,
en ekki er ljóst ennþá hvernig
nákvæm framkvæmdaáætlun
verður.
MYNDAMÓTHF.
PRENTMYNDAGERO
AÐALSTRÆTI • SÍMAR: 17152- 17355
Tónleikar tveggja söngkennara
Söngkennararnir Ásrún Daviðsdóttir og Elisabet F. Eiriksdóttir,
sem luku prófi frá SÍR i des. sl.. haida tónleika i Félagsstofnun
stúdenta sunnudaginn 1. febr. nk. kl. 17.00.
Eht símtal, -eöa miðann* í póst.
Þannig verður þú áskrifandi að Eiðfaxa: Hringir í síma (91)85111 eða
(91)25860. Þú getur líka fyllt út hjálagðan miða og sent okkur. Síðan
sjáum við um að þú fáir blaðið sent um hæl. Flóknara er það ekki.
★
Eiðfaxi er mánaðarrit
um hesta og hestamennsku.
Vandað blað að frágangi,
prýtt fjölda mynda.
Posthólf 887 121 Reykjavik
Simi 8 5111/25860
-:>€
Eg undirritaður/undirrituð óska að gerast áskrifandi að Eiðfaxa:
|—i Það sem til er ■—. I I af blöðum frá upphafi. I I fra aramotum 80/81. i—| fra og með 1 1 næsta tolublaði.
NAFN NAFNNUMER
HEIMILI
PÓSTNUMER POSTSTOO
Eiðfaxi hóf göngu tma 1977 og hefur komið ut manaöarlega siðan
Hvert eintak af eldri bloðum kostar nú 15 Nýkr.
Fyrri hluti 1981, januar-jum kostar 90 Nýkr.