Morgunblaðið - 08.10.1983, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. OKTÖBER 1983
25
Bygging nýrrar flugstöðvar á Keflavíkurflugvelli hafin:
Hagnaður Fríhaftiarinnar
stendur undir lánagreiðslum
Morgunblaðið/ RAX
Matthías Bjarnason samgönguráðherra ávarpar gesti sem viðstaddir voru er fyrsta skóflustungan var tekin. Líkan
— sagði Geir Hall-
grímsson utanríkis-
ráðherra við það
tækifæri
Byggingarframkvæmdir við nýja
flugstöð á Keflavíkurflugvelli hófust
í gær, með því að Geir Hallgrímsson,
utanríkisráðherra, tók fyrstu skóflu-
stunguna að byggingu hennar. Þegar
utanríkisráðherra hafði tekið fyrstu
skóflustunguna tóku starfsmenn
Hagvirkis hf. við með stórvirkum
vinnuvélum, en Hagvirki hefur tekið
að sér að sjá um byrjunarfram-
kvæmdir við byggingu flugstöðv-
arinnar.
Fjölmenni var við athöfnina og
að henni lokinni var hóf í gömlu
flugstöðvarbyggingunni. Þar flutti
Geir Hallgrímsson, utanríkisráð-
herra ræðu, Matthías Bjarnason,
samgönguráðherra, Halldór Ás-
grímsson, sjávarútvegsráðherra
og Matthías Á. Mathiesen, við-
skiptaráðherra, fluttu ávörp og
Garðar Halldórsson, húsameistari
rikisins, lýsti hinni nýju flugstöð.
Geir Hallgrímsson sagði í upp-
hafi ræðu sinnar að nú væri lagð-
ur grundvöllur að verulegum um-
bótum á sviði íslenskra flugmála
PÓST- og símamálastofnun-
in hefur sent SITA, alþjóð-
legri farseðlabókunarmið-
stöð flugfélaga, með höfuð-
stöðvar í London, reikning
fyrir línu þá er Arnarflug hef-
ur á leigu frá London ti| nota
við farseðlabókunarkerfi sitt
í Reykjavík. Hljóðar reikn-
ingurinn upp á um 45 þúsund
gullfranka, eða nær 450 þús-
und krónum, að sögn Gúst-
avs Arnar, yfirverkfræðings
Pósts og síma.
Eins og fram hefur komið í
Mbl. taldi Arnarflug sig hafa
fengið staðfestingu á að félagið
gæti tekið línuna á leigu frá
London í stað þess að leigja hana
hér, og sparað sér þannig allt að
100 þúsund krónum á mánuði.
Væri á þennan hátt hægt að
komast hjá því að borga álag til
Mikla norræna ritsímafélagsins,
sem hefur einkarétt á símalínum
milli íslands og annarra landa.
Póstur og sími hefur neitað því
að hægt væri að fara að á þennan
hátt.
Gústav Arnar sagði í samtali
við blm. Morgunblaðsins í gær að
reikningurinn hefði farið frá
Reykjavík til London í lok sept-
ember. Væri hann fyrir leigu á
linunni frá 9. febrúar sl. til loka
júnímánaðar og væri fyrir hluta
Pósts og síma og álag Mikla
norræna. „Línan kostar í leigu
um 240 þúsund krónur á ári og
fær Mikla norræna ríflega helm-
og samgöngumála almennt. Jafn-
framt væri fleiri stoðum væntan-
lega rennt undir meiri og fjöl-
breyttari atvinnuuppbyggingu á
Suðurnesjum í framtíðinni. Sagði
hann að mönnum hefði lengi verið
Ijós sú staðreynd að ófremdar-
ing þess í sinn hlut,“ sagði
Gústav. „Þetta er fast gjald en
notandinn getur svo notað línuna
eins mikið eða eins litið og hon-
um sýnist. SITA hefur óskað eft-
ir að fá reikninga frá okkur
ársfjórðungslega og væntanlega
ástand ríkti í húsnæðismálum nú-
verandi flugstöðvar sem brýn þörf
væri að bæta úr. Byggingin væri
orðin þröskuldur að frekari út-
þenslu millilandaflugs. Hún upp-
fyllti engan veginn þær kröfur er
gera verður til aðbúnaðar farþega
innheimtir sú stofnun síðan hjá
Arnarflugi.“
Stefán Halldórsson, deildar-
stjóri hjá Arnarflugi, sagðist í
samtali við Mbl. í gær ekki hafa
fengið staðfestingu SITA á að
reikningurinn hefði borist þang-
og aðstöðu starfsfólks. Stækkun-
armöguleikar væru fyrir löngu
tæmdir og gífurleg þrengsli sem
mynduðust á álagstímum gerðu
það að verkum að farið væri langt
fram úr leyfilegum öryggisstöðl-
um hvað varðar fólksfjölda.
að. „Þeir hafa ítrekað við okkur
að þeir hafi ekki samið um þessa
línu við Póst og síma á íslandi,
heldur bresku símamálastofnun-
ina. Við vitum því ekki betur en
að allt sé óbreytt," sagði Stefán
Halldórsson.
aö flugstööinni er í forgrunni.
Rakti hann undirbúning bygg-
ingarinnar sem staðið hefði sleitu-
laust síðan 1970, að þáverandi
utanríkisráðherra beitti sér fyrir
fyrstu undirbúningsathugunum.
Sagði utanríkisráðherra að bygg-
ing nýrrar flugstöðvar og flutn-
ingur hennar væri alger forsenda
þess að unnt væri að skilja á milli
almennrar flugstarfsemi og far-
þegaumferðar annars vegar og
starfsemi varnarliðsins hins vegar
sem ákveðið hefði verið árið 1974
að stefna að. Ræddi hann stærð
nýju flugstöðvarbyggingarinnar.
Hún væri 80% stærri að flatar-
máli en núverandi bygging án far-
þegaútgangs og myndi bæta úr
þeim miklu þrengslum sem þjón-
ustustofnanirnar í flugstöðinni
byKgju við, þó fyrir lægi að flestar
fengju þær óskir sínar um hús-
næðisstærð ekki uppfylltar að öllu
leyti.
Varðandi byggingarkostnað
flugstöðvarinnar sagði utanríkis-
ráðherra að margt hefði verið gert
á undanförnum árum til að lækka
hann. Hefði byggingin í reynd ver-
ið minnkuð þrívegis frá því sem
upphaflega var ráðgert. Sagði
hann að viðmiðunarkostnaður
væri kominn niður í 42 milljónir
Bandaríkjadollara. Þar af greiddu
Bandaríkjamenn 20 milljónir doll-
ara auk þess sem þeir myndu einir
greiða allan kostnað vegna gerðar
flughlaða, ásamt lögnum, að-
keyrslubrautum og vegalagningu
sem áætlað er að kosti 36 milljónir
dollara.
Sagði hann að ekki væri úr vegi
að benda á þá athyglisverðu stað-
reynd, að árlegur nettóhagnaður
Fríhafnarinnar, sem á síðastliðnu
ári hefi verið 3,2 milljónir dollara,
myndi nægja til að greiða allar
afborganir og vexti af nauðsyn-
legri lántöku íslands vegna bygg-
ingarinnar. Sagði ráðherra eðli-
legt að lántöku til byggingarinnar
væri haldið aðskildri og ákveðnum
tekjum ætlað að standa undir
greiðslu lána.
í lýsingu Garðars Halldórsson-
ar, húsameistara ríkisins, á bygg-
ingunni kom fram að hún verður
staðsett norð-vestur af núverandi
flugstöð. Verður lagður vegur að
henni ofan byggðarinnar í Kefla-
vík. Grunnflötur hennar er um
6000 fermetrar en að gólfflatar-
máli er hún rúmir 12 þúsund fer-
metrar. Flugstöðvarsvæðið er 120
hektarar að stærð og sagði Garðar
að þar væri búist við að myndaðist
byggðarkjarni í framtíðinni.
Nefndu hann og utanríkisráðherra
möguleikann á tollfrjálsum iðn-
rekstri á þessu svæði í ræðum sín-
um.
Thor Thors-sjóðurinn:
250 íslenskir námsmenn hafa
fengið 230 þús. dollara í styrki
Um 500 Islendingar nú vid nám í Bandaríkjunum
THOR THORS-sjóöurinn veitti á
síö&sta ári 22 þúsund dollara í
styrki til íslenskra námsmanna í
Bandaríkjunum á síöasta ári, sam-
kvæmt upplýsingum er Morgun-
blaðiö hefur fengiö hjá Sigurði
Hclgasyni formanni fslensk-
ameríska félagsins. Thor Thors-
sjóöurinn veitti einnig styrki til
fimm íslenskra kennara á síöasta
ári, samtals að upphæö 2.800 doll-
urum.
Að sögn Sigurðar Helgasonar
hafa styrkyeitingar Thor
Thors-sjóðsins frá 1964 til 1983
samtals numið 230.580 dollurum.
Alls hafa 250 fslendingar hlotið
styrki úr sjóðnum á þessu ára-
bili. Nefnd hefur að undanförnu
starfað að söfnun fjárframlaga
til Thor Thors-sjóðsins vestan-
hafs, og á árinu 1982 söfnuðust
tæplega 12 þúsund dollarar.
Söfnunin hófst árið 1969 og hafa
síðan safnast 138.826 dollarar,
sem runnið hafa beint til náms-
manna, en ekki verið bætt við
höfuðstól sjóðsins. í árslok 1982
var höfuðstóll sjóðsins hins veg-
ar 376.624 dollarar.
fslensk-ameríska félagið hefur
umsjón með styrkveitingum úr
sjóði Thors Thors. Félagið hefur
einnig milligöngu um útvegun
námsstyrkja til íslenskra ný-
stúdenta til náms við bandaríska
háskóla, og er það gert í sam-
vinnu við International Educa-
tion í New York. Á síðasta náms-
ári hlutu níu námsmenn slíka
styrki. Islensk-ameríska félagið
hefur einnig milligöngu um
styrkveitingar úr sjóði, sem
kenndur er við Charles K. Will-
ey, og veitti sá sjóður 6 þúsund
dollara í styrki til íslenskra
námsmanna 1982.
Höfuðstóll þess sjóðs var í
árslok 1982 147.504 dollarar.
Nú eru flestir íslenskir
námsmenn í Danmörku, sam-
kvæmt upplýsingum er Morgun-
blaðið hefur fengið hjá Lána-
sjóði íslenskra námsmanna, um
600.
Næst flestir eru í Bandaríkj-
unum, um 500, og fjölgar þeim
ört þar. Svíþjóð er í þriðja sæti,
þar eru um 300 ísl. námsmenn, á
þriðja hundrað í Noregi og um
150 í Vestur-Þýskalandi.
Tölvubókunarlfna Arnarflugs frá London:
450 þúsund króna reikn-
ingur frá Pósti & síma
Helmingurinn rennur til Mikla norræna ritsímafélagsins