Morgunblaðið - 31.03.1987, Blaðsíða 59

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 31. MARZ 1987
á þessum slóðum, standa nú tveir
bæir í byggð og heyra til Syðstu-
tungu Stafholtstungna. Þriðji
bærinn og sá fremsti, Selhagi, er
nú í eyði, en hann var á síðari tímum
byggður úr miðjörðinni, Ásbjamar-
stöðum, bæ Ásbjamar hins auðga,
landnámsmanns, sem keypti land
„fyrir sunnan Kjarrá upp frá
Sleggjulæk til Hvítbjarga". Ysti
bærinn er Sleggjulækur, sem stend-
ur við samnefndan læk, spölkom
frá Síðufjalli, allbröttu og stöllóttu
með gilskornum hamrabeltum. Ekki
er Sleggjulækur landnámsjörð, þótt
það nafn sé að finna í Landnámu
eins og tilvitnun hér að framan
sýnir. Þar mun átt við lækinn sem
landamerki. Bærinn Sleggjulækur
stendur á allháum hjalla upp frá
fiskisælli ánni, sem slær sér nokkuð
út á þessum slóðum. Sléttir vellir
em nær ánni og brúklegir engateig-
ar þar sums staðar. Uppi á hjallan-
um er jarðvegur grýttur og ófijór,
en mýrarsund milli bæjar og fjalls.
Svalvindasamt er þama norðan
fjallsins. Ólíkt skýlla er í Þver-
árhlíð, sem blasir við af bæjarhlaði.
Þar kúra býlin í breiðum og sum-
arfríðum brekkum, en að baki
gnæfír Baula hátt yfir sveit í eilífu
sólskini.
Þegar Sigurður Sveinsson, bóndi
á Sleggjulæk, er nú kvaddur hinstu
kveðju á 87. aldursári verða minn-
ingar um hann trauðla rofnar frá
jörðinni, sem hann ásamt íjölskyldu
sinni hefur erjað í meira en hálfa
öld. Enginn Gullteigur hefur fylgt
þessari jörð eins og Þorgautsstöð-
um handa Síðufjalls forðum, sem
varð vettvangur örlagaríkra at-
burða svo sem segir frá í Heið-
arvígasögu. Sigurður hefur að vísu
haft betri frið við búskap sinn en
kostur var á tímum heiðarvíga, en
erfitt hefur verið að bijóta þetta
land til ræktunar, enda gladdist
hann mjög yfir hveijum áfanga,
sem náðist. Að loknu ævistarfí sínu
gat Sigurður hins vegar með réttu
vísað á gullteiga í landi Sleggju-
lækjar. Þar blasa nú við mikil
ræktarlönd og vandaður húsakost-
ur. Fágætlega góð hirða er á öllu
úti sem inni og ber ábúendum fag-
urt vitni.
Sigurður var fæddur 14. júní
1900 að Smyrlhóli í Haukadal í
Dalasýslu. Voru foreldrar hans
Sveinn Sigurðsson og Kristín Guð-
mundsdóttir. Sigurður kom 12 ára
gamall að Neðra-Nesi í Stafholts-
tungum til frændfólks síns og átti
þar heimili til ársin 1934. Það ár
keypti Sigurður Sleggjulæk, en í
fyrstu stunduðu systir hans og
mágur búskap þar. Sigurður vann
ýmis störf á þessum árum og var
m.a. um skeið landformaður í
Njarðvíkum. Sigurður kvæntist 30.
júní 1939 Halldóru Gísladóttur úr
Bolungarvík. Hóf hann sjálfur bú-
skap um það leyti og hafði þá byggt
íbúðarhús á jörðinni. Halldóra lifír
mann sinn ásamt tveimur bömum
þeirra, Arndísi og Gísla. Eldri son
sinn, Einar, misstu þau hjón haust-
ið 1967. Þá ól Sigurður einnig upp
Kristínu, dóttur Halldóru. Einar,
sonur þeirra hjóna, var nýlega tek-
inn við búinu ásamt konu sinni,
Selmu Ólafsdóttur, þegar hann lést
aðeins 25 ára gamall. Var fráfall
hans þeim hjónum Sigurði og Hall-
dóru mjög þungbært og hann öllum
harmdauði. Stóð Selma þá fyrir
búinu í tvö ár, en Gísli, yngri sonur
þeirra hjóna, tók þá við og hefur
stundað búskapinn síðan og staðið
í ýmislegum framkvæmdum af
miklum dugnaði og stakri verk-
hyggni.
Eg kynntist Sigurði og fjölskyldu
hans fyrir u.þ.b. tveimur áratugum,
þegar ég kom fyrst að Sleggjulæk
ásamt Guðrúnu, konu minni. Hafði
hún áður dvalist þar mörg sumur
ásamt Lindu, systur sinni, og átti
þaðan sínar bestu æskuminningar.
Eru þau sumrin orðin mörg, sem
við hjónin höfum notið gestrisni
fólksins á Sleggjulæk. Höfðu þau
helst áhyggjur af því, að mér leidd-
ist, sem ekki voru efni til, og að
lesefni væri í rýrara lagi. Þar gat
þó að líta mikið safn öndvegisrita
í röðum og stæðum.
Sigurði varð að vonum skraf-
dijúgt um menn og málefni í
héraðinu. Ég þekkti þar lítils háttar
til, einkum í Reykholtsdai, og var
ánægjulegt að rifja ýmislegt upp
af þessum slóðum með Sigurði. Sig-
urður var orðvar maður, en kunni
þó að meta léttar og græskulausar
sögur af mönnum innan héraðs og
utan. Þegar tali var vikið að hinum
míklu borgfirsku heiðalöndum lifn-
aði mjög yfír Sigurði. Hann hafði,
eins og fleiri, sem kynntust þessum
heiðalöndum fyrir vélaöld, þá sér-
stöku skynjun og tilfínningu
gagnvart víðáttum þessum, sem
ekki er unnt að orða. Tæknin góða
útrýmir öllu slíku svo einkennilegt
sem það kann að þykja.
Sigurður var velviljaður maður,
falslaus og hreinn. Eg hygg, að
hann hafí verið þannig skapi farinn
að vilja búa sem mest að sínu. Það
kom þó ekki í veg fyrir, að hann
hefði gott samstarf við aðra. Ágæta
samvinnu hafði hann alla tíð við
næstu nágranna sína, fólkið á Ás-
bjamarstöðum, svo og aðra sveit-
unga sína. Þá gegndi hann
trúnaðarstörfum fyrir sveit sína.
Þau hjón, Sigurður og Halldóra,
voru gestrisin og góð heim að
sækja. Lögðu því margir leið sína
til þeirra, þótt ekki byggju þau við
alfaraleið. Þá áttu margir athvarf
hjá þeim, gamalmenni, einstæðing-
ar og böm í sumardvöl. Var
Sigurður sérlega bamgóður og
hafði gaman að masi og málfari
bama.
Sigurður var smám saman að
láta undan sókn ellinnar og plágum
hennar. Þó var með ólíkindum,
hversu lengi hann seiglaðist í verki
við að aðstoða Gísla, son sinn.
Síðast sá ég Sigurð síðsumars í
fyrra. Höfðum við hjónin komið að
Sleggjulæk um miðja viku í ein-
muna veðurblíðu þessa góða
_____________________________59
sumars. Sigurður lá þá á sjúkrahús-
inu á Akranesi, en var sóttur, þegar
helgin fór í hönd. Ekki leyndi sér,
að ellin hafði komið honum á kné,
en andlegum kröftum hélt hann
óskertum og átti erfítt með að sætta
sig við að vera orðinn óverkfær.
Mér þykir við hæfí að ljúka þess-
um minningarorðum um Sigurð'
með erindi úr kvæði nágranna hans,
Halldórs skálds Helgasonar á Ás-
bjamarstöðum, er nefnist „Sjómað-
ur — Bóndi":
„_0g enn er sagan söm: að bregðast eigi.
A sigrum þeirra veltur megin-þunginn,
þó hönd sé þrútin, húð í lófa sprungin,
þeir hefy mikla sókn á nótt sem degi,
að leita uppi lýðsins bjargarvegi.
En - lengi mun þeim veðrabálkur sunginn."
Við Guðrún sendum Halldóru,
bömum og fjölskyldum þeirra okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Gylfi Knudsen
(
ff
Femtiitgargjöfin
hefur
vaxið
með
mér
„Nú eru sex ár frá því ég
fermdist og það er ekki hægt að
segja annað en að spariskírteinið
sem ég fékk í fermingargjöf hafi
notað tímann vel.“
Verðir þú svo heppin(n) að fá
spariskírteini ríkissjóðs í
fermingargjöf er bjart framundan
hjá þér, því spariskírteinið vex
með þér og veitir þér fjárhags-
legan stuðning þegar fram líða
stundir. Kostirnir eru augljósir:
Pú átt örugga peninga, sem vaxa
ört og þú getur gripið til þeirra
þegar þér hentar. Spariskírteini
ríkissjóðs bera 6,5% ársvexti,
eru verðtryggð að fullu og öryggi
þeirra er ótvírætt. Spariskírteini
er sannarlega arðbær framtíðar-
gjöf, sem kemur eigandanum
alltaf að góðum notum.
Spariskírteini ríkissjóðs fást í
fallegum gjafamöppum á öllum
hefðbundnum sölustöðum.
RIKISSJOÐUR ISLANDS
GOH FÓLK / SÍA