Morgunblaðið - 11.11.1987, Síða 66

V80t HSflMíT'/'ÖM ff 5TTTr>A(TTJ>tTVcnT/ Ölf* AJ0MTJDHOM
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. NÓVEMBER 1987
J
„ Hae l Pyrir þrjátíu drum...
Ijaldfer^alag tií- /\rir.c5rva.
þú týndir litlu bcxrni... dreng-
áður að þú óskaðir þér
þess að geta farið út með
mér?
Með
morgimkaffinu
Ég held þetta sólskin,
svona dag eftir dag, leiði
til þess að þeir fari að
leggja á sólarskatt!
HÖGNI HREKKVlSI
Kláus og/eða Jesús
Til Velvakandi
Ég las einhvers staðar að einn
kaupmaður í borginni væri farinn
að setja Sankti-Kláus út í gluggann
sinn. Ég kann ekki við að fletja
Kláusar auglýsinguna út yfír allt
árið. Raunar fínnst mér alltaf eitt-
hvað ánægjulegt við jólaösina.
Aldrei eru jafn margir á ferli til að
leita að einhveiju til að gleðja aðra.
En það er einhver vanstilling í því
að þenja jólakauptfðina yfír marga
mánuði. Hún tilheyrir aðdraganda
jóla. Ég hefí ekkert á móti því að
sjá Kláus gamla sem eins konar
tákn gjafmildinnar um jólin, svo
framarlega sem hann ryðst ekki
fram fyrir jólabamið, - því það er
kærleikur þess sem olli því áður
fyrr, að enginn mátti lenda í jóla-
köttinn. En jólakötturinn er tákn
allsleysis, einstæðingsskapar og
örbirgðar.
Annars fínnst mér jólasveinalæt-
in orðin að hálfgerðu fargani hér í
Reykjavík. Við því verður ekki gert,
þó að gömlum og nýjum, innlendum
og útlendum hugmyndum sé hrært
saman. En megintákn jólanna er
auðvitað ekki jólasveinn heldur jóia-
bamið, Jesús. Síðan þau tákn, sem
felast í jólafrásögunni, stjaman,
vitringamir, María og Jósep, fjár-
hirðamir, englamir. Vetrarmynd
eða landslagsmynd eða Kláusarr'
mjmdir eru útaf fyrir sig ekki
jólamyndir. En við eigum nóg af
listamönnum og högu fólki til að
búa til eitthvað fallegt í raunvem-
legum jólastfl. Slík tákn eigum við
að setja í búðarglugga, á jólakort
og umbúðapappír. Vísnasmiðir
gætu auðgað okkur á fleiri fallegum
jólasöngvum. A fögmm haustdegi
stóð ég eitt sinn á Betlehemsvöllum
en þá var mér ekki jólasveinn efst
í huga heldur jólafrásagan sem les-
in er í kirkjunum.
Dr. Jakob Jónsson
Þessir hringdu . .
Hækkið verð á gleijum
S.B. hringdi:
„ Er ekki kominn tími til að
hækka verð á gosdrykkjaglerjum
sem nú er orðið allt of lágt? Ég
tel að glerin mættu hækka að
minnsta kosti um helming þannig
að flaskan kostaði 10 kr. Verðið
á gleijunum er orðið svo lágt að
fólk hirðir ekkert um þau lengur.
Fyrir bragðið liggja þau eins og
hráviði með vegum til mikillar
óprýði.“
Öldósir og ölflöskur
Móðir hringdi:
„Ég bý í grennd við fjölmennan
framhaldsskóla og nemendur þar
drekka mikið af gosdrykkjum.
Þeir skilja svo flöskur og dósir
eftir hingað og þangað í nágrenni
skólans. Svo hirða litlu krakkam-
ir flöskumar en þau geta ekki
fengið peninga fyrir þær heldur
verða að taka út á þær salgæti.
Em þetta ekki neikvæðar reglur
að bömin geti ekki fengið peninga
en verði að kaupa einhvem
sjoppuvaming? Þá finnst mér að
vel mætti borga eitthvað fyrir
dósimar t.d. krónu fyrir stykkið.
Þannig gætu karkkamir fengið
eitthvað fyrir að hirða þessar öl-
dósir sem alls staðar liggja eins
og hráviði."
Grábröndótt læða
Stór grábröndótt læða með
hvíta bringu og lappir er týnd frá
Njörvasundi 40. Þeir sem orðið
hafa varir við hana em vinsamleg-
ast beðnir að hringja í síma
32887. Vinsamlegast gáið í
geymslur og skúra ef hún kjmni
að hafa lokast inni. Fundarlaun
5000 kr.
■i
Hver samdi lag’ið?
TJ. hringdi:
„Ég heyrði fyrir nokkm lagið
Nú kallar kvöldsins bjalla sungið
í útvarp. Ég veit að textinn er
eftir Steingrím Thorsteinsson en
langar til að vita hver samdi lag-
ið.“
Yíkverji skrifar
Adögunum var rituð grein hér
í blaðið væntanlega til að sann-
færa lesendur um nauðsyn þess að
fjármunum verði varið til að reisa
hér tónlistarhús. Um nokkurt skeið
hefur það verið baráttumál margra,
að slíkt hús risi í höfuðborginni.
Með hliðsjón af hinum mikla tónlist-
aráhuga margra og blómstrandi
tóniistarlífí á það fullan rétt á sér
að hugað sé að smíði byggingar,
sem er sérstaklega ætluð fyrir tón-
listarflutning. Hefur þegar verið
efnt til samkeppni um útlit hússins
og því hefur verið valinn staður í
Laugardal. Hið eina sem vantar em
peningamir!
Það var ekki til að vekja samúð
Víkverja með málflutningi höfundar
fyrmefndrar greinar í Morgunblað-
inu, að hann sá ástæðu til að leggja
lykkju á leið sína og hallmæla þeim,
sem unnið hafa að smíði flugstöðv-
ar Leifs Eiríkssonar eða stjómað
því verki. Fannst Víkveija greinar-
höfundur gefa rækilega í skyn, að
þar hefði einum milljarði króna ver-
ið sóað. Ef ekki er unnt að vinna
að fjáröflun til tónlistarhúss nema
með því að dylgja um verk annarra
og gera lítið úr þeim, er Víkveiji
þeirrar skoðunar, að rétt hefði ver-
ið fyrir talsmenn hússins að bíða,
þar til niðurstaða liggur fyrir í
þeirri rannsókn, sem nú stendur
jrfír á vegum ríkisendurskoðunar á
byggingarsögu flugstöðvarinnar og
þeim
ákvörðunum, sem þar hafa verið
teknar.
XXX
Nýlega mátti lesa þessar setn-
ingar í erlendum fréttum hér
í Morgunblaðinu: „Sagði Zhao að
velja þyrfti fulltrúa úr öllum stétt-
um þjóðlífsins til þess að kjósa
embættismenn stjómarinnar. En
hann fór ekki í grafgötur um að
einn flokkur myndi áfram stjóma
Kína. . .“ og þessa: „Karl hefur
verið í Balmoral-kastala á Skotl-
andi, en Díana, sem ekki fer í
grafgötur með óbeit sína á kastal-
anum, dvaldi í Lundúnum."
Víkveija er kunnugt um, að þess-
ar fréttir eru ekki ritaðar af sama
blaðamanninum. Báðir nota þeir
hins vegar orðatiltækið með graf-
götunum eins, og ranglega miðað
við orðabækur.
I orðabók Menningarsjóðs segir:
ganga (fara) í grafgötur um eitt-
hvað leita einhvers vandlega.
Hvorki Zhao né Díana eru að gera
það í þessum fréttum. Þá segir einn-
ig í orðabók Menningarsjóðs:
(venjulega með neitun) það þarf
ekki að fara í neinar grafgötur um
þaðþað er auðsætt. Þessa merkingu
ber að leggja í fyrrgreindar fréttir.
Zhao telur auðsætt, að einn flokkur
muni áfram stjóma Kína. Og það
er talið auðsætt að Díana prinsessa
hafí óbeit á Balmoral-kastala.
Þegar Víkveiji las þessar setn-
ingar í Morgunblaðinu velti hann
því fyrir sér, hvort fara þyrfti í
nokkrar grafgötur um það, að notk-
un orðtaksins með grafgötunum
væri að brej'tast. A að spoma við
því eða er hér um óhjákvæmilega
og jafnvel eðlilega þróun málsins
að ræða?
XXX
Ibók Halldórs Halldórssonar pró-
fessors íslenskt orðatakasafn,
sem ætti að vera við hendina á öll-
um, sem nota íslenskt mál, er rætt
um grafgötur og þar segir meðal
annars:
„GANGA EKKI í GRAFGÖTUR
UM E-Ð „rannsaka e-ð ekki ná-
kvæmlega (af því að það er óþarft),
ganga að e-u vísu“. Þetta afbrigði
orðtaksins er kunnugt frá 19. öld:
lagðist og heldur orð á, að hann
myndi mynda eða steypa peninga,
þó ekki væri um það í grafgötur
gengið.. . Orðtakið er algengt með
þurfa: Það þarf að vísu ekki að
ganga í neinar grafgötur um það,
hvaðan Espólín sé kominn kraftur
máls og frásagna. . . Eldri dæmi
em um afbrigðið fara í grafgötur
um e-ð „rannsaka e-ð nákvæm-
lega“. Það er kunnugt frá 18. öld..
. Orðið grafgötur táknar „niður-
grafna stíga", en í þeim er vitaskuld
öll leit erfíð. Orðtakið merkir því í
rauninni „leggja ekki í erfiða leit“.“