Morgunblaðið - 12.01.1988, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 12. JANÚAR 1988
43
Ragnheiður Sveins-
dóttir - Minning
Fædd 29. nóvember 1900
Dáin 28. desember 1987
Hún fæddist í Reykjavík alda-
mótaárið, hét í höfuðið á móð-
urömmu sinni, Ragnheiði
Bjömsdóttur ljósmóður í Hafnar-
firði, og var elst af fimm dætrum
yilborgar Þorgilsdóttur og Sveins
Ámasonar síðar fískimatsstjóra.
Eitt ár í frambemsku var hún með
foreldram sínum á Bíldudal, þar
sem Þorsteinn Erlingsson fékk hana
stundum lánaða til að leika sér við.
Annars áttu þau lengst af heima í
Hafnarfirði, þar til hún var tíu ára.
Þá fluttu þau til Seyðisfjarðar, og
þar ól hún æsku sína og aldur fram
yfir þrítugt.
í æsku hennar var enn heldur
fátítt, að stúlkur gengju í fram-
haldsskóla, þótt bókhneigðar væra
og hugur stæði til þess. Það varð
því úr, að hún hóf störf í apóteki
bæjarins skömmu eftir fermingu.
Af næmi sínu varð hún brátt ger-
kunnug öllu því, sem Iaut að lyfrja-
notkun og lyfjagerð, sem þá fór að
talsverðu leyti fram í apótekunum
sjálfum. Ævistarf hennar tengdist
síðan lyijum í apóteki Seyðisfjarð-
ar, Vestmannaeyja, Ingólfs apóteki
í Reykjavík og loks sem aðstoðar-
maður lyfjafræðings í Sjúkrasam-
lagi Reykjavíkur til 1970.
Hvarvetna naut hún mikillar viður-
kenningar fyrir nákvæmni og
áreiðanleika í starfi.
Árið 1933 giftist hún Herði Gísla-
syni bílstjóra. Þau fluttu til
Reykjavíkur, eignuðust dætumar
Vilborgu og Helgu, en slitu sam-
vistir eftir fimm ár. Um líkt leyti
gerðist Ragnheiður heilsuveil, sem
varð m.a. til þess að eldri dóttirin
ólst upp hjá móðurforeldram sínum.
Ragnheiður hélt lengi eftir það
heimili með Nönnu systur sinni og
mági, þá með föður sínum, síðar
með Helgu, enn síðar með Vilborgu
og loks bjó hún í þjónustuíbúð á
Dalbraut 27.
Ég var sem tengdasonur mikið
samvistum við Ragnheiði í aldar-
fjórðung og kynntist því talsvert
andstæðum í fari þessarar bráð-
greindu og góðu manneskju.
Hún var með eindæmum heiðar-
leg, ósérhlífín og samviskusöm, svo
að okkur meðalbreyskum gat fund-
ist nóg um. Þær dyggðir era að
vísu vel séðar af ráðamönnum, en
hafa því miður lítt gagnast fólki til
að komast áfram í heiminum, ekki
frekar en hógværð og lítillæti. Hún
taldi sig heldur aldrei vera til stór-
ræðanna, var lítið fyrir bjartsýni
og virtist næstum af þrákelkni líta
á það sem hlutskipti sitt að verða
undir í lífínu. Það var blátt áfram
sorglegt, að hún skyldi ekki fást til
að reyna að beita miklum gáfum
sínum að einhverju verðugu áhuga-
máli til að stytta dægrin.
Sjaidan vildi hún viðurkenna, að
sér þætti gaman að nokkram hlut,
sem aðrir hældu, og lá t.d. ekkert
á því, að sér þættu bæði Shake-
speare og Chaplin leiðinlegir. Það
var því ekki alltaf vandalaust að
velja henni jóla- eða afmælisgjöf.
Ekki flíkaði hún heldur dálæti sínu
úr hófl fram. Eins og amman í
Brekkukoti forðaðist hún t.d. að
leggja nokurt gott orð til heimilis-
kattarins, þótt enginn annaðist
hann af meiri natni en einmitt hún.
Enda tók engin kisa mark á þeim
skattyrðum.
Og að sjálfsögðu vora þetta viss
ólíkindalæti. Sannarlega hafði hún
ánægju af ýmsu. Hún las t.d. mjög
mikið, ekki síst á öðram Norður-
landamálum. Hún fylgdist líka vel
með útvarpi og síðar sjónvarpi og
gat þá verið óspör á athugasemdir
við það sem gerðist á skjánum. Hún
var stálminnug og næm á allt, sem
hún hafði meðtekið. Því gat hún
haft frá mörgu fróðlegu og spaugi-
legu að segja af æskustöðvum,
hvort sem þau höfðu verið að
skemmta sér með Inga T. Láras-
syni eða atast í Sigfúsi þjóðsagna-
þul. Þá var brugðið upp bráðlifandi
svipmyndum. Það vantaði ekki
heldur, að hún kynni stöku sinnum
að lífga sálaryl með fjölskyldu eða
vinnufélögum.
En án efa hafði hún mesta gleði
af bamabömum sínum. Þeim var
ekkert of gott, hvemig sem þau
höguðu sér. Í skiptum við þau komst
hún næst því að auðsýna þá eðlis-
lægu blíðu, sem hún leitaðist annars
fremur við að halda aftur af. Undir-
ritaður naut reyndar líka furðumik-
ils eftirlætis.
Feginn er ég að hafa munað eft-
ir að heimsækja hana á aðfangadag
fáum dægram áður en hún lést og
sjá hana brosa við mér eins og í
gamla daga. Það er líklega besta
jólagjöfln, sem við höfum geflð
hvort öðra. Árni Björnsson
í dag verður til moldar borin frú
Ragnheiður Sveinsdóttir, Dalbraut
27 í Reykjavík, en hún lést í Land-
spítalanum 28. desember sl.
Ragnheiður hafði átt við vanheilsu
að stríða síðustu mánuði og verið
meira og minna rúmliggjandi
síðustu vikumar fyrir andlátið. Það
var okkur fjölskyldunni því fagnað-
arefni að hún skyldi treysta sér að
dvelja með okkur um jólin á heimil-
um okkar, hress eftir atvikum.
Foreldrar Ragnheiður vora
Sveinn Árnason fískimatsstjóri og
kona hans, Vilborg Þorgilsdóttir.
Ámi faðir Sveins var kaupmaður
og útgerðarmaður á Bíldudal, en
Þorgils faðir Vilborgar var bóndi á
Stóra-Mörk undir Eyjafjöllum. Var
Ragnheiður elst 5 dætra þeirra
hjóna, Sveins og Vilborgar, og lifði
hún þær allar.
Ragnheiður fæddist í Reykjavík
29. nóvember árið 1900, en
bemskuárin bjó hún í Hafnarfírði í
þvi húsi, sem nú er lögreglustöð
bæjarins. Fjaran og Hamarinn vora
því hennar leiksvæði í bemsku.
Árið 1910 fluttist hún með foreldr-
um sínum og systram til Seyðis-
fjarðar, þegar Sveinn faðir hennar
var skipaður yfírfískmatsmaður á
Austurlandi. Þar varð faðir hennar
mikill umsvifamaður, því auk starfa
að fískmati um alla Austfírði tók
hann mikinn þátt í félagsmálum.
Hann reisti stórt hús á Seyðisfírði
og rak þar auk heimilisins brauð-
gerð til búdrýginda. Vonl systumar
því oftast nefndar bakaríissystum-
ar.
Ragnheiður giftist 1932 Herði
Gestssyni, bifreiðastjóra, og eign-
uðust þau tvær dætur, Vilborgu,
blaðamann og útgáfustjóra hjá Iðn-
tæknistofnun íslands og Helgu,
fulltrúa hjá bæjarskrifstofu Sel-
tjamameskaupstaðar. Þau slitu
samvistum. Bamabömin era fjögur
og barnabamabörnin tvö.
Ragnheiður var snemma bókelsk
og las alltaf mikið. Stóð hugur
hennar til frekara náms að loknu
fullnaðarprófí. Hinsvegar var langt
að sækja og efni naum svo minna
varð úr skólagöngu en til stóð. Hún
hóf ung störf í apóteki Seyðisfjarð-
ar og vann þar öll árin sem hún
bjó þar. Einnig starfði hún í apótek-
inu í Vestmannaeyjum og síðan í
mörg ár í Ingólfsapóteki í
Reykjavík. Síðustu starfsárin vann
hún sem aðstoðarmaður lyfjafræð-
ings í Sjúkrasamlagi Reykjavíkur.
Ragnheiður var góður starfsmaður
og aflaði sér víðtækrar reynslu við
allt sem laut að lyfjanotkun og lyQa-
gerð, en hún fór þá að talsverðu
leyti fram í apótekunum sjálfum.
Hún var með afíjrigðum samvisku-
samur og ósérhlífínn starfsmaður
og naut ávallt trausts húsbænda
sinna.
Ragnheiður frænka mín eða
Gagga eins og ég ávallt kallaði
hana átti um tíma við vanheilsu að
stríða og fékk m.a. berkla. Upp-
vaxtarár mín bjó hún með foreldr-
um mínum og samskiptin því náin.
Fjölskyldutengslin vora líka mikil
milli systranna og samverastund-
irnar margar. Var þá spilað á spil, ■
farið í leiki og sungið. Við fóram
líka oft í ferðalög með foreldram
mínum, en Gagga hafði af þeim
mikið yndi. Hún naut útiverannar
og náttúrannar. Oft var farið í
Borgarfjörð og um Snæfellsnes og
svo til Þingvalla, sem vora í miklu
uppáhaldi. Þá var nesti tekið með
og grillað eftir að slíkt komst í
tísku. í þessum ferðum kom sér vel
fyrir ungan mann þekking Göggu
á náttúrafræði og sögu. Nú er þessu
lokið, en minningin um góða og
afar heilsteypta konu lífír áfram.
Síðustu mánuðina hefur Ragn-
heiður átt við mikla vanheilsu að
stríða og sennilega verið orðið södd
lífdaga. Samt er eins og dauðinn
komi alltaf óvænt og við það mynd-
ast tóm, sem aðeins tíminn fyllir.
Með þessum fátæklegu orðum vil
ég þakka Göggu fyrir allar sam-
verastundimar fyrr og síðar, en
minningar um þær munu ylja manni
í framtíðinni. Ég vil að lokum votta
dætram hennar, bamabömum og
bamabamabörnum innilega samúð.
Sveinn Björnsson
EINSTAKT
TÆKFÆR
Eigum til afgreiðslu með örskömmum
fyrirvara 1 stk. KOMATSU PC 220 LC3
beltagröfu á einstöku veröi.
Athugið að aðeins er um þessa einu
vél að ræða.
BILABORG HF.
FOSSHALSI 1. S. 68 12 99.

t;

'| I >• | *>e ~
' ' ' • h\- ’ -

'*'>■ -i-F’’ ?? • • •*: . ’ , • - .-■ ••
Í'Wítt: