Morgunblaðið - 04.07.1989, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. JÚLÍ 1989
Bjór
Erum hæstánægðir
með árangur Sanitas
— segj a fulltrúar Löwenbrauverksmiðj anna
NÝLEGA voru staddir hér á
landi fulltrúar þýsku bjórverk-
smiðjanna Löwenbrau, en eins
og kunnugt er hefur Sanitas hf.
bruggað Löwenbrau í verk-
smiðju sinni á Akureyri frá því
að bjórsala var lögleidd 1. mars
síðastliðinn. Tilefni heimsóknar
fulltrúanna var að líta með eigin
augum þróun bjórmarkaðarins
hérlendis, og fylgjast með fram-
gangi mála í bjórframleiðslu San-
itas. Hún er reyndar undir stöð-
ugu eftirliti sérfræðinga Löwen-
brau, og hefur einn slíkur verið
staddur hér á landi frá ársbyijun
af því tilefhi.
Þjóðvetjamir sem hér voru heita
David Williamson og Joachim M.
Birnthaler. Þeir sögðust í samtali
við Morgunblaðið vera hæstánægðir
með framleiðslu Sanitas, og kváð-
ust mest hissa á því að Islendingar
framleiddu ekki sjálfir bjór sem náð
hefði vinsældum um allan heim.
„Miðað við gæði íslenska vatnsins
og aðrar aðstæður sem hér em til
fyrsta flokks bjórframleiðslu ætti
það að vera íslendingum auðvelt.
að ná árangri í sölu á slíkum bjór,“
sögðu þeir. Þessu til stuðnings
bentu þeir á þann árangur sem
Sanitas hefur náð í sölu íslenska
Löwenbrau bjórinn frá því í mars,
en Löwenbrau hefur á þeim tíma
sem liðinn er frá afnámi bjórbanns-
ins náð mestri markaðshlutdeild
bjórtegunda hérlendis. „Ætli við
verðum bara ekki að segja að ís-
lendingar kunni gott að meta,“
sögðu þeir Williamson og Birnthal-
er. Löwenbrau er bmggaður í 13
löndum víðsvegar um heiminn, en
í Þýskalandi einu saman hefur fyrir-
tækið yfir um 1160 brugghúsum
að ráða.
BJOR — Á myndinni em þeir Joachim M. Bimthaler og David
Williamson ásamt Ragnari Birgissyni framkvæmdastjóra Sanitas.
OECD-skýrsla um efnahagsmálin:
Vaxandi verðbólga
mesta áhyggjuefhið
París. Reuter.
Efiiahagsstarfsemi iðnríkjanna er nú betur á sig komin en í upp-
hafí þessa áratugar en vegna þess, að hagvöxtur hefiir verið meiri
en búist var við er verðbólgan orðin helsta áhyggjuefnið. Kemur
þetta fram í nýrri skýrslu frá OECD, Efiiahags- og þróunarstofhun-
inni, um ástandið í efnahagsmálum aðildarlandanna. Dökku hliðarn-
ar eru svo þær, að vemdarstefhan hefur verið að sækja í sig veð-
rið, efhahagur skuldugra ríkja hefiir versnað og víða gengur illa
að draga úr atvinnuleysi. Þá segir, að lengur komist Bandaríkja-
sfjórn ekki hjá því að skera niður fjárlagahallann.
I misserisskýrslu OECD segir,
að verðbólga í aðildarlöndunum 24
muni aukast á þessu ári og því
næsta og stefna í tvísýnu hagvexti
síðustu sjö ára verði ekki gripið í
taumana. Er því spáð, að verðbólga
í sjö helstu iðnríkjunum verði 4,5%
á þessu ári og næsta, einu prósentu-
stigi meiri en 1988.
Vestur-þýsku seðlabankastjór-
arnir hafa haft þessi varnaðarorð í
huga þegar þeir ákváðu á miðviku-
dagskvöld að hækka vexti um hálft
prósent og fóru Frakkar og Sviss-
lendingar strax að dæmi þeirra.
Varð vaxtahækkunin til þess, að
mesti móðurinn virðist af dollaran-
um.
Á síðasta ári var hagvöxtur í
OECD-ríkjum 4% að jafnaði en tal-
ið er, að hann verði 3,25% á þessu
ári og 2,75% 1990. Sumir telja þó,
að samdrátturinn á næsta ári geti
orðið enn meiri.
í skýrslunni er iýst miklum
áhyggjum af gengishækkun dollar-
ans að undanförnu enda er hún
mikill verðbólguvaldur; ýtir undir
verðhækkanir í ríkjum, sem kaupa
bandaríska vöru, og eykur fjárlaga-
hallann vestra með því að styrkja
stöðu innflutts varnings þar. Er
dollaragengið löngu komið yfir þau
mörk, sem sett voru með Louvre-
samkomulaginu um gengissvigrúm
helstu gjaldmiðla, og er nú talið
nauðsynlegt að koma því niður fyr-
ir það, sem þá var ákveðið.
Bandaríkjastjórn ætlar að koma
Ijárlagahallanum niður í 100 millj-
arða dollara á næsta ári en hag-
fræðingar OECD spá því, að hann
verði 141 milljarður. í skýrslunni
segir, að nú verði að draga úr fjár-
þörf opinbera geirans og einkageir-
inn verði að venja sig af þeim pela,
sem er sparifjáreign útlendinga í
bandarískum bönkum.
Sjávarútvegur
Þráðlaust
veiðarfæra-
kerfí fírá
Simrad
MALMSTEYPA — Ný aðferð við málmsteypu var tekin
upp hér á landi síðastliðið haust hjá Glaðni hf. í Hveragerði. Fyrirtæk-
ið festi kaup á vélum frá Ítalíu til málmsteypu sem nefna mætti „mið-
flóttaaflssteypu" þar sem notaðir eru léttmálmar með lágu bræðsiu-
marki. Framleiðslan samanstendur af lyklakippum, barmmerkjum,
bindisnælum, ermahnöppum, seðlaklemmum o.fl., en möguleikarnir eru
sagðir ótæmandi. Fyrirtækið tekur að sér að hanna t.d. fyrirtækis-
merki og málma en gripimir eru síðan steyptir, slípaðir og húðaðir
með nikkel, messing eða kopar. Á myndinni eru starfsmenn fyrirtækis-
ins f.v. Þórir Theódórsson, Arnþór Þórsson, framkvæmdastjóri og Rut
Theódórsdóttir.
Lofthræðsla við framtíðina
eftir Bjarna Sigtryggsson
Þriðja heimsstyijöldin er löngu
hafin, hafi það farið fram hjá ein-
hveijum. Hún hófst skömmu eftir
lok þeirrar númer tvö, á Vesturlönd-
um, og æ fleiri ríki hafa dregist inn
í stríðið. Eins og fyrri heimsstyijald-
ir snýst þessi þriðja um skiptingu
heimsins gæða — og hún kann að
riðla landamærum. En hún er á
tvennan hátt vemlega frábmgðin
hinum fyrri: Hún kostar tiltölulega
fá mannslíf, og hún leiðir til aukn-
ingar veraldargæða.
Þessi þriðja heimsstyijöld er bar-
áttan fyrir efnahagslegum fram-
fömm og um yfirráð á mörkuðum.
Einkenni þess ástands, sem
óneitanlega má líkja við allsheijar
styijöld, er stöðug og harðnandi
samkeppni. Milli fyrirtækja, at-
vinnugreina, landa og heimshluta.
Um tækninýjungar, fjármagn,
markaði, starfsfólk og þekkingu.
Það sem áður var verndað með toll-
um, verkalýðslöggjöf eða einkarétti
er nú frjálst eða lítið hindrað. Og
stefna stjórnmálamanna vestan
hafs og austan, og ekki síst víða í
Austurlöndum fjær, er enn í átt til
aukins frjálsræðis. Enda er það
skilningur stjómmálamanna (les:
herforingja) að með frjálsræðinu
eflist menn og harðni og verði bet-
ur undir slag samkeppninnar búnir.
Pólitísk vatnaskil
Hefðbundin pólitísk vatnaskil
hafa færst til vegna þessa, eins og
vill stundum verða á stríðstímum.
Vinstrið viðurkennir kosti markaðs-
búskaparins, en vill í staðinn standa
vörð um félagslegar hugsjónir. Á
hægri væng verða til nýir hópar sem
ástæða er til að hafa áhyggjur af,
því þegar styijaldir útheimta fórnir,
svo sem í formi tímabundins at-
vinnuleysis, þá spretta sumstaðar
upp öfgahópar sem höfða til þjóð-
erniskenndar og ótta.
Þau breyttu landamæri sem
þriðja heimsstyrjöldin hefur leitt af
sér má sjá annars vegar í formi
nýrra markaðsheilda, eins og Evr-
ópubandalaginu, og hins vegar í
vexti fjölþjóðafyrirtækja og fjölda
gagnkvæmra milliríkjasamninga
um viðskipti og efnahagssamstarf.
Langtímamarkmið
Líti maður til framtíðarinnar með
þjóð sína í huga, og reyni að setja
sig í spor herforingjanna, þeirra
sem eiga að leggja línur, en horfi
fram hjá dægurvanda, þá kemst
maður fljótt að því, að veikleiki
„! framtíðinni
verður helstu
verðmætasköp-
unina að finna í
nýrri hugsun og
nýjum hug-
myndum.“
okkar heija er fólginn í tregðu gegn
því að laga sig að nýjum heimsveru-
leika. Styrkleikinn er fólginn í
möguleikum á því að laga sig að
honum.
Þjóðir þriðja heimsins eru hver
af annarri að komast á skeið iðn-
væðingar. Styrkur þeirra í strfði
heimsviðskiptanna er fólginn í ódýr-
um vinnukrafti, enn sem komið er,
en veikleikinn er einna helstur í
ólæsi og almennum þekkingar-
skorti. Þessar þjóðir eiga flestar
langt í land með að ná forystu á
sviði nýrrar tækni og verkmenning-
ar.
Langtímamarkmið okkar hljóta
því að verða þau að nýta almenna
þekkingu, góða menntun og heppi-
legt umhverfi til að búa næstu kyn-
slóð vel launuð en krefjandi störf.
Framtíðarótti
Slíkt gerist þó ekki nema til komi
veruleg röskun á samfélaginu.
Röskun á byggð og uppstokkun í
atvinnulífinu. Óttinn við þessa
nauðsynlegu röskun er það sem
kalla mætti „framtíðarótti," — eins
konar lofthræðsla i samfélaginu,
einkum hjá forvígismönnum alls
kyns hagsmunahópa, sem byggja
vald sitt og áhrif á óbreyttu ástandi.
Einn af forstjórum japanska
verðbréfafyrirtækisins Yamaichi
Securities sagði nýlega að vegna
samkeppninnar verði ekki öllu leng-
ur hægt að reka viðskipti með hagn-
aði með hefðbundnum hætti. í
framtíðinni yrði helstu verðmæta-
sköpunina að finna í nýrri hugsun
og nýjum hugmyndum.
Sjávarútvegur mun væntanlega
sjá Islendingum farborða um lang-
an aldur framvegis, en ekki full-
nægja vaxandi kröfum þeirra um
lífsgæði. Til þess þarf nýsköpun.
Til þess að sú sköpun geti þróast
þurfa stjórnmálamenn, verkalýðs-
rekendur og aðrir hagsmunastjórar
að losna við lofthræðsluna.
NORSKA fyrirtækið Simrad
Subsea A.S. er um þessar
mundir að kynna nýtt þráð-
laust veiðarfærakerfi sem mun
bera nafnið Simrad ITI. Þessu
nýja kerfi er meðal annars
ætlað að auðvelda skipsljórn-
armönnum að henda reiður á
upplýsingum sem hinir ýmsu
nemar kerfisins veita um
stöðu, steftiu og fjarlægð trolls-
ins.
í kerfinu er innbyggður upplýs-
ingabanki, sem hefur að geyma
upplýsingar um dýpt, hitastig,
fjarlægð á milli hlera, trollopnun,
höfuðlínuhæð og fleiri venju-
bundnar upplýsingar, en getur auk
þess geymt upplýsingar um fjar-
lægð og stefnu veiðarfærisins.
Fyrir utan þetta er kleift að tengja
kerfið öðrum tækjum um borð, svo
sem lóran, gíró, vegmæli, sónar
og dýptarmæli, og draga allar
þessar upplýsingar saman á lit-
askjá. Þannig getur skipstjórnar-
maðurinn stjórnað veiðarfærinu í
samræmi við þær upplýsingar sem
kerfið veitir honum. Til viðbótar
við þessa yfirlitsmynd gefst not-
andanum færi á að sækja upplýs-
ingar frá fyrri trollhölum til sam-
anburðar.
Kerfið er byggt upp á Iitlum
einingum, og er stýrt með aðstoð
stýripinna.og matseðils á skjánum.
Hið nýja veiðarfærakerfi verður í
fyrsta sinn kynnt á sjávarútvegs-
sýningunni í Kaupmannahöfn 6-10
júní næstkomandi.