Morgunblaðið - 04.06.1999, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
FÖSTUDAGUR 4. JÚNÍ 1999 31
Höfðu ná-
kvæmar veður-
upplýsingar
Little Rock, Washington. AP.
FLUGSTJÓRI MD-80-þotu Amer-
ican Airlines, sem fórst við Little
Rock í Bandaríkjunum á þriðju-
dagskvöld, hafði nákvæmar upplýs-
ingar um versnandi veður þegar
hann lenti, að því er haft var eftir
öryggismálafullti-úa í gær.
„Pað er undir flugstjóranum
komið hvort hann lendir eða ekki,
en hann verður að taka ákvörðun á
grundvelli þeirra upplýsinga sem
hann hefur,“ sagði George Black,
talsmaður Samgönguöryggisnefnd-
ar Bandaríkjanna. „Við vitum að
aðstæður voru mjög erfíðar, veðrið
var sífellt að breytast.“ Black sagði
að talið væri að flugumferðarstjóri
hefði látið flugmönnum MD-80-þot-
unnar í té nákvæmar veðurupplýs-
ingar meðan á aðflugi stóð.
Sjö enn í lífshættu
Níu manns fórust er vélin brot-
lenti skömmu fyrir miðnætti á
þriðjudagskvöld í gífurlegri úr-
komu, eldingaveðri og miklum
vindi, allt að 39 m/s. Rúmlega átta-
tíu slösuðust, og í gær voru sjö enn
í h'fshættu. Um borð voru 145
manns, en flugstjórinn, Richard
Buschmann, var meðal þeirra sem
fórust. Hann hafði starfað lengi hjá
American Airlines og flogið MD-80-
vélum í um 5.500 stundir.
Þeir sem rannsaka orsakir slyss-
ins biðu í gær leyfís lækna að fá að
tala við aðstoðarflugmanninn um
atburðinn. Rannsakendur lögðu
áherslu á það í gær, að auk veðurs-
ins kæmu margir aðrir þættir til
greina. Meðal þess sem rannsakað
verður er langur vinnudagur flug-
mannanna, þeir höfðu verið að
störfum í 13 og hálfa klukkustund
er vélin fórst, en hámarkslengd
vinnudags hjá flugmönnum Amer-
ican Airlines er 14 klukkustundir.
Bandaríska loftferðaeftirlitið
(FAA) takmarkar vinnudag flug-
manna við 16 klukkustundir, þar af
átta á flugi.
Brautin rannsökuð
Athugað verður hvort flugmönn-
unum kunni að hafa legið á að koma
vélinni á áfangastað um kvöldið, til
þess að forðast tafír daginn eftir, og
hvort það kunni að hafa átt þátt í
því að slysið varð. Black sagði enn-
fremur að athugaðar verði raufir,
sem liggja þvert á flugbrautina og
eiga að koma í veg fyrir að flugvél-
AP
FLAK MD-80-þotu American Airlines við flugvöllinn í Little Rock.
Varkár viðbrögð við samþykkt Serba á friðartillögum vesturveldanna og Rússa
NATO-herinn í Makedóníu til-
búinn að halda inn í Kosovo
AP
SLOBODAN Milosevic Júgóslavíuforseti á fundi með Martti Ahtisaari
og Viktor Tsjernomyrdín í gær.
Skopje, Belgrad, Köln. Reuters, AFP.
ÞÆIt hersveitir Atlantshafsbanda-
lagsins (NATO) sem staðsettar eru
í Makedóníu gætu verið komnar
inn í Kosovo innan tveggja daga frá
því samkomulag næst um að binda
enda á átökin í Júgóslavíu, jafnvel
þótt fjöldi hermanna á svæðinu sé
alls ekki jafn mikill og NATO
myndi vilja, að sögn hernaðarfull-
trúa hjá bandalaginu. Yfírmenn
NATO reikna með að hermennirnir
muni þurfa að vara sig á jarð-
sprengjum og litlum skæruhópum
en að ekki þurfí að hafa miklar
áhyggjur af öflugri mótspyrnu í
héraðinu.
„Hin opinbera afstaða er sú að
við gætum verið komnir inn í
Kosovo innan 48 klukkustunda frá
því vopnahlé er boðað," sagði
ónafngreindur fulltrúi hjá NATO í
Makedóníu. „Staðreyndin er þó sú
að ef nauðsyn krefur getum við ver-
ið komnir á staðinn enn fyrr.“
Hermannanna bíður sannarlega
ekki létt verk því Kosovo er sem
sviðin jörð, heilu þorpin hafa verið
lögð í rúst, brýr yfir ár í héraðinu
eru ónýtar, fjallgöng teppt, járn-
brautarlínur eyðilagðar og sjálfsagt
mun vanta vatn, mat, húsaskjól og
föt þegar flóttafólk tekur að
streyma aftur til síns heima.
Jafnframt er ljóst að ýmsar
hættur bíða flóttafólksins því ör-
uggt er talið að Serbar hafi komið
fyrir fjölda jarðsprengna í Kosovo
og reynslan sýnir mönnum að
óbreyttir borgarar fara sjaldnast
nægilega gætilega við slík skilyrði.
„Við óttumst að flóttafólkið komist í
návígi við jarðsprengjurnar áður en
okkur tekst að gera þær skáðlaus-
ar,“ sagði yfirmaður í NATO-hem-
um sem staðsettur er í Makedóníu.
Gengið að skilmálum NATO?
Það hefur verið eitt erfíðasta úr-
lausnarefnið í Kosovo-deilunni að
Serbíustjórn hefur ávallt neitað að
sætta sig við að NATO færi fyrir
þeim friðargæslusveitum sem
hleypt yrði inn í Kosovo.
Svo virðist sem Serbar hafí nú
loks sætt sig við hið óumflýjanlega
og látið af andstöðu við þetta skil-
yrði NATO. Segir í þeim samkomu-
lagsdrögum, sem Slobodan Milos-
evic Júgóslavíuforseti samþykkti í
gær, og sem Serbíuþing síðan lagði
blessun sína yfir, að „öflugt lið
borgaralegra og hernaðarlegra
friðargæslusveita" verði sent inn í
Kosovo undir yfirstjórn Sameinuðu
þjóðanna. Þessar friðargæslusveitir
myndu hafa innanborðs „umtals-
verðan“ fjölda NATO-heimanna og
þeirra verkefni væri að tryggja ör-
yggi íbúa Kosovo og sjá svo um að
flóttafólk geti snúið til síns heima
án erfiðleika.
Jafnframt er tekið fram að allt
herlið Serba verði að hverfa á brott
frá Kosovo. Þarf að vera hægt að
sannreyna með skýrum hætti þessa
liðsflutninga, að því er segir í tillög-
unum. Þótt ekki sé tekið fram
hvenær þessi brottflutningur eigi
að hefjast er gert ráð fyrir að hon-
um ætti að ljúka á innan við sjö
dögum.
í tillögunum er enn fremur gert
ráð fyrir að sett verði á laggirnar
bráðabirgðahéraðsstjórn í Kosovo
sem starfa myndi með borgaraleg-
um starfsmönnum KFOR og
tryggja Kosovo umtalsverða sjálf-
stjóm innan Júgóslavíu.
Hart deilt við atkvæðagreiðslu
í serbneska þinginu
Serbneska þingið hafnaði 23. mars
kröfum vesturveldanna um að al-
þjóðlegt friðargæslulið kæmi inn í
Kosovo til að standa vörð um frið í
héraðinu og daginn eftir hóf NATO
loftárásir á Júgóslavíu, sem nú hafa
staðið í sjötíu og tvo daga. I at-
kvæðagreiðslu í þinginu í gær voru
friðartillögur Rússa og vesturveld-
anna hins vegar samþykktar með
136 atkvæðum gegn 74.
Serbíustjórn segir samkomulagið
staðfesta fullveldi og landamörk
Júgóslavíu en fullyrt er að hart hafi
verið deilt um það á þingfundinum í
gær. Einn þingmanna lýsti því sem
„uppgjöf1 en aðrir gengu af þing-
fundi brosandi út að eyrum, hróp-
andi „stríðinu er lokið“.
Þingmenn Róttæka flokksins,
sem er næststærstur flokkanna á
serbneska þinginu, með 82 af 250
þingsætum, greiddu atkvæði gegn
tillögunum og stormuðu af fundi
þegar ljóst var að þær höfðu verið
samþykktar. „Það upphófust hörð
orðaskipti," sagði einn heimildar-
manna The Washington Post.
„Meirihlutinn greiddi atkvæði með
tillögunum, en Róttækir á móti,“
sagði þingmaðurinn. „Það var mik-
ill hávaði í Róttækum og þeir hót-
uðu jafnvel að berja nokkra fulltrúa
Endurnýjunarhreyfingar Serba,“
bætti hann við.
Ekki öll kurl komin
til grafar
Athyglisvert er að viðbót fylgir til-
lögunum - sem þeir Viktor Tsjern-
omyrdín, samningamaður Rússa í
Kosovo-deilunni, og Martti Ahtisa-
ari, samningamaður Evrópusam-
bandsins, náðu einingu um í fyrra-
kvöld - og af henni má ráða að ekki
ríki enn sátt um hver fer með yfir-
ráð friðargæslusveitanna, sem
sendar verða til Kosovo. Er tekið
fram í viðbótinni að vesturveldin
geri sér grein fyrir því að afstaða
Rússa sé sú að þær sveitir, sem
þeir munu leggja til, lúti ekki yfir-
stjórn NATO.
Fulltrúar serbneska þingsins
munu ekki hafa séð þessa viðbót áð-
ur en þeir greiddu atkvæði í gær en
fréttaskýrendur áttu í gær erfitt
með að meta hver áhrif það gæti
haft. Fulltrúar vesturveldanna voru
aukinheldur afar varkárir í yfirlýs-
ingum sínum í gær, og ljóst er af
öllu að þótt sannarlega hylli loks
undir lok átakanna í Júgóslavíu eru
ekki öll kurl komin til grafai’ ennþá.
„Þessu er ekki lokið enn,“ sagði
heimildarmaður Reuters í höfuð-
stöðvum NATO í Brussel í gær, og
vísaði til þeirrar tilhneigingar
Milosevics að samþykkja í orði
kveðnu að gefa eftir og ganga til
samninga, en hafa á sama tíma allt
aðrar áætlanir í smíðum.
ar renni til á brautinni í úrkomu.
Einnig verði frárennsli á brautinni
athugað. Farþegar hafa greint frá
þvi, að svo hafi virst sem ekki hefði
hægt á vélinni þótt hemlað væri.
Flugritar vélarinnar hafa verið
teknir til rannsókna, en engar nið-
urstöður hafa enn fengist úr þeim.
Viðkvæmar í lendingu
I nýlegri rannsókn sem Boeing-
flugvélaverksmiðjurnar gerðu kom
vel í Ijós að flugvélar eru viðkvæm-
astar þegar þær eru að lenda. Flug-
ferðir voru að meðaltali 90 mínútna
langar á ámnum 1988-1997, og þar
af tók lendingin einungis 1% tím-
ans. En 36% allra flugslysa í heim-
inum urðu í lendingu.
Flugmenn segja vélarnar við-
kvæmar í lendingu vegna þess hve
þær fari þá hægt, hætta sé á snögg-
um vindhviðum og einnig, auðvitað,
vegna nálægðar við jörðina. Ný
tækni, til dæmis tæki sem vara við
hættulegum vindhviðum, dragi ein-
ungis lítillega úr hættunni. Þegar
allt komi til alls séu hæfni og dóm-
greind flugmannanna það sem
mestu skipti.
„Það er þetta sem flugmenn eru í
rauninni ráðnir til að gera, að koma
henni niður á jörðina," sagði Mich-
ael Barr, yfirmaður flugöi’yggis-
deildar Háskólans í Suður-Kali-
forníu og fyrrverandi orrustuflug-
maður í Víetnam.
Súrefnisvörur
Karin Herzog
Kynning í dag
frá kl. 14-18
Borgarnes Apótekí — Borgarnesi
Húsavíkur Apóteki — Húsavík
Vesturbæjar Apóteki
Hagkaup Skeifunni
Hagkaup Smáratorgi
- Kynningarafsláttur -
U.G.lil. LBin/arningar
hreinsa og móto ollonn likamo þinn
ón strangrar megrunar eöo aefingo
og gerir húðina ofor stinno og
silkimjúko.
lítnvmsh hellsullnð
Ármúla 17a • Sími 553 8282
Helgar
dlboð
ij
ijí
10 tfma Ijósahait 8.K00.
|i 5. - 6. júni.
>£. Kfnversh heilsulind
Ármúla I7a ■ Sími 553 8282
Nuddpottar
Amerískir rafmagnspottar
fyrir heimili og sumarhús.
Stærð ca 2x2 m, 1.100 Itr. Kr. 450 þús.
VESTAN ehf.,
Auðbrekku 23, 200 Kópavogi,
sími 554 6171, fars. 898 4154.